Wat houdt je het beste comfortabel bij koeler weer? Wol of synthetische kleding? Wat kies je het beste, voor jezelf én het milieu?

De laatste paar jaar zijn wij van honderd procent synthetisch naar honderd procent merinowol gegaan maar daar zijn we van teruggekomen om twee redenen:

• Wol droogt langzamer.
• Wol slijt snel.

Terug naar synthetisch dan maar weer? Dat ook weer niet want wol reguleert heel prettig de lichaamstemperatuur en heeft als tweede voordeel dat je het nauwelijks hoeft te wassen. Waar een synthetisch shirt al na een dag stinkt, gaat een wollen T-shirt makkelijk een week mee. Nu valt dat stinken van synthetische shirts ook mee als deze zijn behandeld met Polygiene (zilver chloride). Shirts die minder snel naar zweet gaan ruiken zijn op reis handig in landen waar je niet elke dag een douche zult tegenkomen.

Lichtgewicht reizen
Als je een beetje lichtgewicht wil reizen, neem je liever één shirt mee en een paar armwarmers of, zoals wij het doen, een shirt om in te fietsen en een shirt met lange mouwen voor ’s avonds. Deze shirtwissel doen we niet alleen om sociale redenen maar ook omdat je het kouder lijkt te krijgen in een shirt waarin je gezweet hebt. Wij vinden het gewoon heel lekker om na het opzetten van de tent en het uitleggen van de slaapzakken, te douchen. Om hierna een relatief schoon shirt aan te kunnen trekken, dat we niet hebben gedragen tijdens het fietsen.

Voor een langere reis vanaf een paar weken, is het lastiger in te schatten welk weer je onderweg zult treffen. Je kan dan voor koud en nat weer merino meenemen en voor warm en nat weer een synthetisch shirt. Maar wat als je beide weertypen kunt verwachten op een langere vakantie?

Mixen
De oplossing? Mixen! Baselayers en truien met een mix van wol en polyester combineren volgens ons het beste van twee werelden. Wol isoleert goed, ook als het nat is, maar droogt minder snel dan polyester. Voeg je polyester toe, dan droogt het kledingstuk sneller.

Synthetische stof is slijtvaster dan pure wol. Een wollen trui of T-shirt met een percentage nylon gaat langer mee. Typische slijtplekken zoals de ellenbogen blijven dicht omdat, wanneer de wol er dunner is geworden, de nylon draden de plek bij elkaar houden.

Milieu en portemonnee
Als een kledingstuk langer meegaat, is dat beter voor het milieu en je portemonnee. Door wol en synthetisch te combineren krijg je volgens ons de ideale trui of baselayer met de beste eigenschappen van deze twee stofsoorten.

Anders dan je zou denken, maakt het voor het recyclingproces niet uit of een stof van een gemixte samenstelling is. Een vervezelaar snijdt stof in heel kleine stukken en daarna wordt dit weer uit elkaar getrokken. Hiervan wordt weer nieuwe draad gesponnen. Mengen van stof is standaard bij recyclebedrijven omdat je dan vezels van verschillende lengte krijgt. Door het bijmengen krijg je een gelijkmatiger materiaal en een sterkere draad. Omdat uit gebruikte wol het wolvet slijt, kan wol nooit honderd procent gerecycled worden en moet er altijd deels nieuwe wol gebruikt worden.

Milieu
Wol líjkt het meest milieuvriendelijk want natuurlijk geproduceerd enzo maar wist je dat wol na zijde de grootste CO₂-impact op het milieu heeft? Voor het produceren van wol is land en voedsel nodig voor de schapen. Hierdoor heeft de productie van wol een grote ecologische voetafdruk. Eén schaap produceert dagelijks dertig liter methaan. Gek genoeg blijkt de productie van synthetische stoffen als nylon, polyester en acryl minder belastend voor het milieu.

Uiteraard is synthetische kleding ook niet geweldig voor het milieu. Door het wassen van synthetische kleding komen microplastics in de natuur. Verder worden synthetische stoffen gemaakt van een eindig, fossiel product. Daarnaast is het niet biologisch afbreekbaar. Het beste wat je dus kunt doen voor het milieu is zo min mogelijk kleding kopen. Dus als je kleding koopt, kies voor kleding die langer meegaat.

Enkele voorbeelden van onze favorieten kledingstukken met een mix van wol en synthetisch:

Decathlon Quechua Forclaz

Heel wat betaalbaarder dan bovenstaande voorbeelden zijn de T-shirts van Decathlon. Wie op de site van Decathlon zoekt op merino vindt de merinowollen kleding uit de Forclaz-collectie. Forclaz is het trekkingmerk van Decathlon.

Onverwoestbaar
Tot voor kort waren deze uitstekende en onverwoestbare T-shirts altijd van 70 procent merinowol en 30 procent acryl. Acrylvezel is een bijzondere keuze, je ziet het weinig in buitensportkleding. Het warmte-isolerende vermogen is hoger dan dat van wol. Het neemt slechts zo’n 1 tot 1,5 procent vocht op. De treksterkte en slijtageweerstand is echter lager dan dat van polyamide en polyester.

De nieuwste shirts hebben een gewijzigde samenstelling, waarbij de wollen draad wordt versterkt met polyamide. Dit valt te lezen op Decathon’s greenwashing pagina. (Decathlon is nog niet groen genoeg). De samenstelling van de moderne shirts is 62 procent merinowol, 27 procent acryl en 11 procent polyamide. Dit betekent dat deze shirts nog slijtvaster zijn geworden.

Fjällräven

Fjällräven maakt een serie T-shirts met de omschrijving Abisko Wool. Deze bestaan voor de helft uit merinowol en de andere helft uit polyester. Mooie kwaliteit maar vaak uitverkocht.

Icebreaker

Icebreaker lijkt weer meer T-shirts te maken die volledig van merinowol zijn gemaakt. Hun merkvisie is plastic-vrij, vertaald in de campagne move to natural. Een tijd geleden waren ze juist van volledig wol overgestapt naar een klein percentage nylon in hun kleding. Dat vonden we een goede ontwikkeling omdat er nogal snel gaten vielen in hun T-shirts. We koesteren nog even de T-shirts versterkt met nylon in onze kast. Overigens vallen niet alleen in de honderd procent merinowollen shirts van Icebreaker gaten, ook T-shirts van Berghans en Engelbert Strauss van een dikkere kwaliteit wol vielen ten slotte ten prooi aan slijtage.

Kari Traa

Kari Traa maakt damesondergoed met bonte printjes. Dat is weer eens iets anders dan effen kleuren (en meestal zwart of grijs). Bij deze shop wordt zowel volledig merinowollen kleding verkocht als ‘mix’ basislagen met 60 procent wol, 40 procent modal. Modal is een doorontwikkeling van viscose en dus gemaakt van cellulose. Ondanks dat gaat het shirt niet snel stinken. Cellulose houdt meer vocht vast en is hierdoor minder geschikt voor als je temperaturen tien graden en lager kunt verwachten, zoal in de bergen of een gematigd klimaat.

Ik bestelde zo’n shirt met van het type ‘mix’. De gebruikte wol is geen merino en het kriebelt daardoor wat. Ik moest het shirt een nacht in het vriesvak stoppen zodat het minder ging kriebelen.

Maatvoering
De maatvoering van dit merk is behoorlijk aan de krappe kant en het shirt stretcht minder dan het shirt van Patagonia. Dat terwijl het shirt zogenaamd ‘active freedom’ zou moeten geven.

Patagonia Capilene Air

De Capilene Air van Patagonia is een fijne trui om als tussenlaag te dienen. Dit dunne truitje is gebreid in een reliëfsteek waardoor het shirt dikker is en daardoor warmer aanvoelt voor het gewicht (stilstaande lucht is isolatie). De trui stretcht heel goed en sluit mooi aan op het lichaam. Hierdoor verlies je geen warmte door het pompeffect.

De Capilene Air is gemaakt van 51 procent merinowol dat RWS-gecertificeerd is en bestaat voor 49 procent uit gerecycled polyester. Het polyester is behandeld met HeiQ, tegen geuren. Deze behandeling is niet zo effectief als Polygiene maar alle beetjes helpen. Doordat het shirt losser is gebreid dan jersey, is het mogelijk wel kwetsbaarder voor haaltjes, mocht je ergens aan blijven hangen. Maar hierdoor ademt het goed, is het licht en toch warm.

Met een gaastruitje eronder als basislaag en een windstopper er overheen, is het warm genoeg om ermee te fietsen in de Nederlandse winters tot temperaturen van een paar graden onder nul.

Smartwool

Smartwool maakt veel kleding van honderd procent merinowol maar daarnaast maken ze kleding van ‘merino blend’: met een deel merinowol en polyester in verschillende verhoudingen.

Intraknit is een nieuwe serie die nauw aansluit op het lichaam en verschillende zones heeft, zoals extra ademende en winddichte delen. Volgens het merk zijn de zweetzones gender specifiek. Dit is allemaal in kaart gebracht met ‘bodymapping’. Een nogal interessante koers voor een bedrijf, in een wereld waarbij de verschillen tussen genders tegenwoordig wat meer fluïde worden beschouwd. We zagen al dat onze lichamen niet voldeden aan waar ze zouden moeten zweten volgens Smartwool, terwijl onze lijven bijna archetypisch mannelijk/vrouwelijk zijn. Overigens maakt Icebreaker iets soortgelijks met ZoneKnit.

Super.natural

Super.natural maakt naast basislagen allerlei andere kledingstukken zoals T-shirts in verschillende verhoudingen tussen merinowol en polyester. De meeste kleding is gemaakt van 50/50 merinowol en polyester. De slogan van het bedrijf is: merino made better.

Woolpower

Het Zweedse Woolpower maakt truien en vesten in verschillende diktes (200, 400, 600 g/m²) die voor 60 procent merinowol bestaan, 25 procent polyester en 13 procent polyamide, beter bekend als nylon. Nylon versterkt stof. De 200 wordt verkocht als baselayer maar is in het Nederlandse klimaat geschikt als een dunne trui. De 400 is een heerlijk dik vest. Aan de binnenkant heeft de trui een structuur met lusjes, zoals badstof, zodat meer lucht wordt vastgehouden en de trui dus beter isoleert.

Woolpower maakt ook T-shirts, deze bestaan voor 80 procent uit merinowol en 20 procent polyamide. Alle bovenkleding van het merk is unisex.

Draagervaring
Dit is zo een greep uit het aanbod waar wij draagervaring (is dat een woord?) mee hebben. Uiteraard zijn er nog veel meer outdoormerken die kleding maken met deels merinowol. Voor een succesvolle mix denken wij dat het wolpercentage ergens tussen de 50 en 70 procent moeten liggen. Het mooiste is als het polyester ook nog is behandeld met Polygiene, om de kans op een zweetgeur helemaal uit te bannen. Gemixte shirts zul je wel vaker moeten wassen, daarom is het aan te raden het kledingstuk af en toe wassen met een speciaal wolwasmiddel, dat wolvet weer toevoegt.

Bronnen
De bronnen voor dit artikel over de eigenschappen van wol zijn twee artikelen uit NRC en de in de tekst gelinkte site van Peta:

• Hoe kan een wollen trui zichzelf reinigen
• Hoe kun je wol recyclen?
• Meer wolwetenswaardigheden in onze eerder verschenen blogpost Een Wollig Verhaal.