Welke schoenen neem je het beste mee op een rugzakvakantie, fietsvakantie of een trektocht met de kano? En waar op te letten bij aanschaf?

Wij pleiten voor twee paar schoenen:

• Eén paar afhankelijk van hoe je je voortbeweegt
• Eén paar voor als je kampeert

Schoenen voor onderweg

Afhankelijk van of je een rugzakloper, fietser of kanovaarder bent.

Bergschoenen

In Nederland wordt nog vaak traditioneel zware bergschoenen geadviseerd van categorie B of C voor bergwandelingen. Meer dan de helft van de Appalachian Trail through-hikers draagt echter gympen. (Twintig jaar nadat ik dit noteerde in mijn notitieboekje Kampeerwijzer hebben we in Nederland eindelijk de trend: ‘trail running’ en blijkt dat je dus gewoon met je gympen, sorry: ‘approach schoenen’, de bergen in kunt).

In Nederland blijven de verkopers nog conservatief zware schoenen aanprijzen. De zwaarste schoenen met onbuigzame zolen (categorie D) zijn er voor klassieke bergbeklimmers die met stijgijzers en klimgerei omhoog gaan. Stijve zolen zijn nuttig voor als je bijvoorbeeld treden moet schoppen in de sneeuw. De records staan echter op naam van mensen die met approach schoenen (free climbers) bergen hebben bedwongen.

De bergen van Schotland vragen wel om wat steviger schoeisel, omdat hier vaak geen paden zijn, wordt bijvoorbeeld de loop van een waterval gebruikt om omhoog te klimmen (omdat daar stenen liggen). De gidsen hier gebruiken schoenen met nauwelijks buigbare zolen. Met deze schoenen kan je het teengedeelte in een wand hakken en makkelijker klimmen. Maar wij kiezen altijd categorie B schoenen.

Meervoudig thru-hiker Ray Jardine zweert bij lage hardloopschoenen, die snel drogen nadat ze nat worden, in tegenstelling tot leren schoenen. Ook omdat de schoenen licht zijn (minder gewicht aan je voeten zorgen voor langere afstanden) en een flexibele zool hebben (beter contact met de grond). Hij wandelt dan wel regelmatig met natte sokken.

Sokken
Ultralichtgewicht hikers kiezen niet voor dikke wollen wandelsokken (Falke, Darn Tough, Smartwool) maar winkelen bij de hardloopwinkel en kiezen dunne synthetische sokken die sneller drogen.

Duurzaamheid = 750 km
Hoe lang gaan schoenen mee? Normale hardloopschoenen gaan ongeveer 750 kilometer mee. Een thru-hiker zorgt dus voor nieuwe paren in zijn bevoorrading. De enige schoenen die de hele throughhike AT meegaan zijn van:

Peter Limmer & Sons, Inc. 
Factory Authorized: Limmer Boot
Address:
P.O. Box 88, Route 16A
Inervale, New Hampshire, 03845
United States
Telephone: (603) 356-5378

Gewicht kost energie
Het gewicht van schoenen is belangrijk. Vijfhonderd gram extra aan je voeten verbruikt evenveel energie als 2,5 kilo extra op je rug. Vandaar dat lichtgewicht kampeerders die zich hiervan bewust zijn vaak kiezen voor hardloopschoenen boven bergschoenen.

GoreTex
Wij geven de voorkeur aan schoenen van stof met GoreTex die ‘mid’ hoog zijn. Je enkels zijn zo beter beschermd maar je bent niet ingesnoerd en regen loopt niet zo makkelijk je schoenen in – vergeleken met lage schoenen – omdat de regenbroek er overheen valt. Met GoreTex of andere merken waterdichte membranen gevoerde schoenen kunnen erg benauwd zitten. Het is vrij lastig om nog hoge lichte hikingschoenen te vinden zonder GoreTex.

De meeste thru-hikers lopen niet op GoreTex-schoenen want daarin worden je voeten nat van het zweet. Ook moet je wel eens een waterstroom doorwaden. Dit kan je beter doen met je schoenen aan om je voeten niet te bezeren en voor grip. GoreTex-schoenen drogen langzaam. Mocht je echt met je trail runners door sneeuw of kreken moeten, draag dan waterdichte sokken, bijvoorbeeld van Sealskinz. Wij hebben zelf sokken van Randy Sun omdat we de Sealskinz niet prettig vonden fietsen.

Schacht
Een hoge schacht beschermt je enkelgewricht tegen stoten. Lopend door een puinveld kan dit een blessure voorkomen. Enkelfixatie heeft als nadeel dat je knieën meer moeten compenseren. Een stijve schacht kan dus de kans op blessures aan de knie vergroten.

Let op de tong van de schoen, deze moet aan de zijkanten vast zitten aan de schoenen en wegvouwen. Zo is de schoen ook bij de tong waterdicht én kan de tong niet wegzakken naar de zijkant, onder de veters door.

Fietsschoenen

De keuze voor fietsschoenen hangt natuurlijk af van of je wel of niet met klikpedalen rijdt. En van het seizoen/klimaat. Als fietser heb je de keuze tussen met of zonder schoenplaatjes fietsen. Fiets je met schoenplaatjes en klikpedalen, kies dan een harde, carbon zool. Deze verdeelt beter de druk van het kleinere contactpunt van een klikpedaal. Zet schoenplaatjes zoveel mogelijk naar buiten om de Q-factor te verkleinen en schuif ze wat verder naar achteren als je last krijgt van je achillespees.

Wij kiezen voor platformpedalen of ‘flat pedals’ en gebruiken daar mountainbikeschoenen voor. Het voordeel is dat je op deze schoenen ook uitstekend kunt wandelen en dat je dus alleen maar een paar doucheslippers extra hoeft mee te nemen. Mountainbikeschoenen hebben vaak extra klevende rubber zolen die goed grip geven tijdens zogeheten hike-a-bikes. Merken: 5Ten, Vaude Moab, Adidas Terrex, Pearl Izumi. We kunnen prima lopen op MTB-schoenen zonder schoenplaatjes. Die zijn gemaakt om in de bergen te kunnen lopen terwijl je je fiets naar boven duwt op ruw terrein.

Een ander voordeel is dat je met je voeten meteen automatisch corrigeert voor de Q-factor en je achillespees omdat je alle ruimte hebt om te manoeuvreren en af te wisselen. Sinds we niet meer met klikpedalen rijden zijn alle irritante blessures op dit gebied verleden tijd.

Een ligfietser heeft de keuze keuze zonder voetplaatjes rijden eigenlijk niet. Om de voeten op de pedalen te houden als je door hobbels rijdt en ook om je been af en toe te kunnen ontspannen tijdens het rijden, rij je beter ingeklikt.

Wie met klikpedalen fietst zou eens sandalen van Keen moeten uitproberen. Dit waren de enige schoenen waarin Belle’s voeten NIET in slaap vielen. In de ligfiets reden we met schoenen van Bont, die je in de oven warm maakt, waarna je ze naar je voeten kunt modelleren.

Fietsschoenen met schoenplaatjes zijn niet geschikt voor wandelingen. Je plaatje steekt uit, waardoor de voorvoet hoger dan normaal komt te liggen ten opzichte van de hiel. Ook zijn de zolen bijzonder hard. Er zijn mensen die er toch voor kiezen om lichtgewicht te reizen en als enige paar een paar MTB-schoenen met schoenplaatje meenemen. Dan kan je geen schoen met carbon zool nemen maar een schoen met een iets flexibelere zool. Dit vinden wij het slechtste van twee werelden. De schoen rolt niet goed af bij wandelen en is niet stijf genoeg voor het fietsen, waardoor je eerder een dood gevoel in je voeten krijgt tijdens het fietsen.

Schoenkeuze voor kanovakantie

In 2007 tijdens het kajakken van de Elfstedentocht had Belle vier of paar schoenen bij zich:

• Als wandelschoenen lage schoenen van Lowa met GoreTex
• Keen sandalen (hier zitten losse inlegzolen in)
• Crocs (voor onder de douche en snel even aanschieten)
• Neopreen schoenen (om mee te kanoën)
• Teva-sandalen (alleen mee in Frankrijk)

Jaja, er past wat in zo’n zeekajak! Ze zou nu de sandalen thuislaten en naast de kajakschoenen alleen een paar lichtere wandelschoenen en doucheslippers inpakken.

Bij neopreen kajakschoenen kiezen we altijd de exemplaren met een iets hardere zool. Nog wel flexibel maar niet alleen bijvoorbeeld een rubber coating. Eigenlijk zijn dit dezelfde soort schoenen als duikschoenen.

Schoenen voor op en rond de kampeerplek

Neem naast je wandel-/fietsschoenen een paar luchtige schoenen mee, waar je makkelijk instapt (handig bij nachtelijk wc-bezoek). Deze schoenen moeten ook lekker lopen. Het is fijn om na een fiets- of wandeltocht andere schoenen aan te kunnen trekken. Wie ultralight reist zorgt voor één paar schoen waarmee je de hele dag kunt doen. Maar kijk uit als je schoenen nat worden: je voeten moeten kunnen drogen na een hike.

Bind in de voortent altijd de veters aan elkaar, het is dan moeilijker voor een vos om er met één schoen vandoor te gaan. We zetten onze schoenen in een plastic tas tegen de regen maar niet afgesloten omdat de schoenen moeten kunnen drogen. Als de schoenen in de voortent hebben gestaan, controleer dan voor het aantrekken eerst of er niets is ingekropen (eerst met de hak op de grond slaan en daarna voelen met je hand).

Doucheslippers

Doucheslippers zijn erg prettig voor in camping-douches. Crocs nemen wat meer ruimte in maar zijn net zo licht en met deze schoenen kan je wat beter door een open terrein lopen dan met flip-flops.

We hebben jarenlang diverse soorten Crocs meegenomen voor het douchen en lekker luchtig dragen op de camping. Voor vrouwen zijn er smallere modellen op de markt die niet zoveel ruimte innemen. Voor mannen met een grotere schoenmaat is een paar plastic slippers (flip flops) een alternatief, al is het daarmee oppassen dat je de tenen niet stoot en het loopt ook beroerd over bosgrond.

Een wat compacter model met gesloten teen voor dames is de Brighton Slide van het Duitse zwemmerk Fashy. Ze zijn lichter en kleiner dan Crocs maar wel minder slijtvast.

Waterschoentjes

Bezoek je de kust? Denk aan waterschoentjes. Vooral een must bij grindstranden en als er rotsen zijn. Waterschoenen beschermen je voeten tegen zee-egels en ander scherp venijn. Deze trekken meestal niet zo makkelijk aan en uit en hebben een te soepele zool om als tweede paar te kunnen dienen. Maar kunnen dubbelen als doucheschoenen en zijn vaak zeer compact in te pakken.

Tweede paar compact mee te nemen

Heb je niet zoveel ruimte voor een extra paar schoenen? Er zijn met even zoeken schoenen te koop waarvan de hiel platgedrukt kan worden. Wat je dan overhoudt zijn twee schoenzolen tegen elkaar: een lekker plat pakketje.

Waterbestendig
Sta je met de tent veel op een natte bodem (nat gras, natte weersomstandigheden, laaggelegen campings die je als kanovaarder vaak aandoet) dan is een schoen gevoerd met GoreTex prettig. Vaak zijn dit niet al te compact op te bergen schoenen. Er zijn ook waterbestendige schoenen te vinden die snel drogen.

• Teva Fuse-Ion Deze schoenen zijn gemaakt van materiaal dat geen vocht opneemt en hebben een zool die niet slipt in natte omstandigheden. Uit productie maar in 2023 nog wel hier en daar te vinden.

Licht

• Hi-Tec Ortholite Zuuk waren schoenen zijn gemaakt van mesh en wogen slechts 166 gram per schoen.

Ook fijn om mee te nemen in deze categorie is een paar Nike Free Run gympen. Helaas is de zool wel wat forser geworden dan voorheen. Dit zijn een lichtgewicht sportschoenen die je ook helemaal plat kunt drukken (ook de hiel) en niet veel meer wegen dan een paar flip flops. Het zit als een pantoffel om je voet en je kan er ook nog een wandeling op maken.

Ook Salomon is een merk dat regelmatig schoenen in de collectie heeft waarvan de hiel plat kan. Wie alleen een pantoffelachtig schoentje zoekt, kijk eens naar Reelax Moc 5.0.

Barefoot schoenen
Eveneens vaak zeer compacte extra schoenen zijn zogeheten barefoot schoenen. We raden ze niet aan voor intensief gebruik en zeker niet als je last hebt van risicofactoren zoals doorgezakte voeten of overgewicht. Barefooters zeggen dat je dan vooral ‘barefoot’ moet gaan om je voeten te versterken en dat voeten juist zwak worden door schoenen. Het enige dat je echter kunt versterken zijn spieren. Spieren die raken op een gegeven moment door hun energievoorraad heen. Daarna komt de belasting vooral op de pezen. En dat leidt tot problemen als fasciitis plantaris en hielspoor.

Hutsloffen

Hutsloffen zijn heerlijk als je er de ruimte voor hebt. Zeker aan te raden aan boord, voor ’s avonds in de kajuit, omdat de vloer altijd koeler is (ligt onder waterniveau). Veel berghutten mag je niet in met bergschoenen. Ook een must bij winterkamperen in de tent. Gevoerd met dons of bijvoorbeeld Primaloft Gold.

Sinds een paar jaar zie je steeds vaker gebreide schoenen. Deze sokschoenen van Skinner zijn eigenlijk barefoot schoenen maar ook zeer geschikt als tentsloffen of als je ’s nachts even de tent uit moet. De zool beschermt tegen scherpe objecten.

Diepvrieszakken en extra paar droge sokken
In moerassig gebied is het handig om twee diepvrieszakken en een extra paar droge sokken mee te nemen. Mocht je met je voet(en) wegzakken in een poel tot boven je enkel dan zijn je sokken en de binnenkant van je schoenen nat.

Droog je voeten af en trek droge sokken aan. Schuif de plastic zak over je sok en ga zo je natte schoen weer in. Je krijgt zo in elk geval geen koude voeten.

Deze techniek kan ook gebruikt worden als je gekozen hebt voor lichtgewicht hardloopschoenen die deels van mesh zijn, in nat weer.

Juiste schoenmaat

Als je schoenen past moet je nog met je tenen ‘piano kunnen spelen’. Schuif je voet helemaal naar voren in de schoen. Je moet nu nog een vinger achter je hiel kunnen steken. Schoenen worden door de buigkreukels die later ontstaan nog wat kleiner. In veel buitensport of outdoor zaken is een pad of iets dergelijks aanwezig om de schoenen op te testen. De mooiste die wij kennen zijn die van Zwerfkei in Woerden en Bever in de vestiging Houten. Let vooral op wanneer je naar beneden loopt of er voorin genoeg ruimte is voor je tenen. Voeten zetten altijd wat op tijdens een wandeling. Nieuwe schoenen kan je daarom het beste altijd passen na een flinke wandeling. Als schoenen voorin te weinig ruimte hebben, krijg je blauwe teennagels na een afdaling. Of je voeten vallen in slaap op de pedalen.

Twijfel je tussen twee schoenmaten, neem dan altijd de grootste maat en wellicht nog een maat groter. Los eventuele breedteproblemen op met inlegzolen.

Schoenen strikken

Strik je schoenen los bij de tenen en strak om de enkels: maak een stopper door de veters een paar keer extra om elkaar te draaien. Dit doe je als je bij het bovenste oogje bent aangekomen, nog voordat je je veters door de haakjes (zie hieronder) haalt.

Een tip om te voorkomen dat de veter terug slipt is het van boven naar beneden omslaan van de veters om de haakjes op de schacht. Zie foto en video:

Strik je veters altijd als een platte knoop. Dus de eerste knoop maak je met de uiteinden rechts over links, de strik maak je met twee lusjes links over rechts (andersom mag natuurlijk ook). Als je dan ook nog in plaats van één keer, twee keer doorhaalt, heb je een knoop die heel goed blijft zitten.

Platte veters blijven beter gestrikt dan ronde.

Er zijn op YouTube diverse tips te vinden voor het strikken van je veters voor als je bijvoorbeeld last van drukpunten hebt.

Onderhoud schoenen

Om te kijken of je schoenen toe zijn een onderhoudsbeurt, kun je ze het beste even onder de kraan houden. Als het water in het leer trekt, dan zijn ze aan onderhoudsbeurt toe. Zo niet, dan kun je er nog even tegenaan.

Droog schoenen nooit bij de verwarming! Dan kan de lijm in de schoen gaan loslaten en het leer krimpt te snel en droogt uit.

Schoenen met Gore-Tex voering na vakantie of jaarlijks even volgieten met water en laten weken. Daarna de binnenkant met de douchekop uitspoelen om verstoppingen van het membraan te voorkomen.

Advies van La Sportiva: stop geen krant in je schoen, dit vertraagt het droogproces.

Gebruik geen producten op oliebasis voor idro-perwanger, full-grain rought-out, anfibio, split-grain en nubuck leer. La Sportiva adviseert Nikwax producten voor hun schoenen, dat geschikt is voor modellen met Gore-Tex. Breng het product aan op natte schoenen, zodat het beter wordt opgenomen in het leer.

Na het wandelen altijd de binnenzool verwijderen. Verwijder gruis, dit kan het Gore-Tex membraan beschadigen.

Schoenveter repareren

Als je kunststof hulsje van je veter niet meer functioneert. Gebruik krimpkousjes (van dat rubber wat krimpt door warmte). Deze kosten bijna niets (bij elke doe-het-zelf winkel te krijgen) en wegen hetzelfde… bijna niets. Even boven een aansteker houden en je veter is weer zo goed als nieuw.

Belle’s eerste echte comfortabele schoenen: Adidas hoge gympen.

Schoenen droog houden

Om je schoenen droger te houden bij het het lopen door nat gewas, pas je de ‘rangers walk’ toe. Hierbij trek je met elke pas je been zo hoog op, dat je knie op heuphoogte komt. De hoek romp-bovenbeen en de hoek bovenbeen-onderbeen en de hoek onderbeen-voet zijn allemaal haaks (90 graden). In plaats van dat je schoenen dus een slepende beweging door het natte gewas maken, landen deze om-en-om steeds loodrecht vertikaal op de grond.

Inlegzolen

Er kunnen allerlei redenen zijn om te kiezen voor inlegzolen. Voor extra isolatie of kwaaltjes en voetafwijkingen zoals onder- en overpronatie, gevoelloze voeten tijdens het fietsen, hielspoor, fasciitis plantaris, pijn in je tenen etc. Pijn in tenen kan ook verholpen worden door te kiezen voor een schoen met een platte zool in plaats van dat de neus wat afgerond omhoog staat.

Je kan bij een podoloog, -therapeut en orthopedisch schoenmaker inlegzolen laten aanmeten maar ook bijvoorbeeld in de betere hardloopwinkel. Niet elke podoloog is hetzelfde. Maar als ook podoloog nummer drie weer niet je voetenkwaal kan oplossen, zorg dan voor een verwijzing naar een orthopeed. Tip: een orthopedisch schoenmaker kan je schoenen aanpassen.

Bewaren

Bewaren

Superfeet is een merk kant- en klare inlegzolen. De theorie achter deze zolen is dat je de voetboog niet moet ondersteunen maar dat je de hiel moet fixeren in de juiste positie en dan komt de rest goed. Er zijn gele zolen voor in fietsschoenen, groene zolen zijn de standaard zolen voor in hoge schoenen en blauwe zolen voor in schoenen waar niet zoveel ruimte zit voor hogere inlegzolen, zoals medium hoge schoenen. Superfeet inlegzolen knip je in je eigen maat. Bij het kiezen van de zool moet je wel de juiste breedte kopen. De hiel mag niet over de rand komen. Deze schoenen voorzien niet in een voorvoetsteun.

Belle heeft breedtemaat E, Dave breedtemaat G.

In de praktijk gebruiken we deze zolen weinig, ik gebruikte ze vooral in een canvas gymp met weinig ondersteuning.

Als het koud is kan je van hetzelfde spul als waar wij onze zitmatjes van gemaakt hebben, inlegzolen knippen. Dit zijn van die zilveren matjes die ook op autoruiten tegen bevriezen worden gebruikt en soms als (extra) slaapmatje. Wil je er wat meer geld tegenaan gooien, Google dan eens op ‘Toasty Feet‘. De Toasty Feet wat moeilijk verkrijgbaar maar wel via Amazon. Verder zul je in de zoekresultaten vooral allerlei warmteafgevende zooltjes vinden die je met USB moet opladen.

Pagina voor het laatst bijgewerkt: februari 2023