Als je niet wil niet verdwalen, terug moeten rijden, stoppen om de kaart uit de tas te halen, je afvragen waar je bent en graag wilt kunnen opzoeken waar de dichtstbijzijnde supermarkt of camping is, dan word je heel gelukkig van een gps. Er wordt vaak gezegd dat je niet alleen mag navigeren op gps omdat het toestel uit kan vallen. Hiervoor kan een tweede gps of smartphone als back-up fungeren. Back-ups zijn alleen nodig in afgelegen gebieden, in Europa is het niet echt nodig. Maar ook een kaart en kompas kunnen falen: de kaart kan wegwaaien en een kompas stukvallen of door ijzer in steen de verkeerde kant op wijzen. In de mist wijst een gps je nog steeds de goede kant op, met kaart en kompas heb je altijd ‘satellietontvangst’ in diepe valleien en dichte bossen. Een kaart geeft overzicht, een gps wijst je de weg.

Routes maken op sites

Er zijn steeds meer sites waar je routes zelf kunt maken of downloaden, zoals de Fietsersbond Routeplanner, Naviki, Ride With GPS, etc. We lichten er drie bijzondere uit:

Brouter
Brouter is dé routeplanner voor ligfietsers, velomobilisten, speed pedelecs en brommers. Er kunnen ook diverse stijlen routes gemaakt worden voor vakantiefietsers, wandelaars en zelfs de auto.

CXBerlin
Cycle Cross Berlin heeft een routeplanner op basis van BRouter gemaakt waar je gravel- en mountainbikeroutes op kunt maken. Trekking-gravel maakt een iets kortere route dan gravel. Je kan hier ook routes maken voor trekking en wielrennen. Erg goede complete kaart waar de gravelroutes duidelijk in rood op worden aangegeven.

Komoot
Komoot heeft kaarten voor verschillende sporten, waaronder gravelbiken, mountainbiken, tourfietsen, bergwandelen, wandelen en wielrennen. De route staat direct in de app op je telefoon. Er hoeft dus niets geïmporteerd of geëxporteerd te worden.

Handleiding Garmin eTrex

Wij navigeerden met Garmin gps’en uit de serie eTrex: eerste de eTrex Vista, daarna de eTrex 20 en de eTrex 30 en als laatste de eTrex Touch 35.
Handleiding Garmin_eTrex 10, 20, 30. De eTrex 30 kan draadloos routes verzenden en ontvangen wat handig is als je met een groep onderweg bent.

Handige filmpjes op YouTube om je op weg te helpen met Garmin gps en Basecamp zijn de video’s van Mr. GPS. Lees je liever een boek dan is GPS Wijzer een aanrader. Dit is een soort studieboek voor de GPS.

Stel je gps in op de notatie: DD°MM.mmm’

In het donker of als je met schuimkap op de velomobiel moet rijden is het mogelijk het schermpje constant te laten branden.

Als een Garmin eTrex gps bij het aanzetten met de Power-knop alleen even kort een tekstje laat zien met een tekst van wie de gps is, dan is de batterijspanning te laag.

Kaarten

In een Garmin GPS en het ondersteunende programma op de iMac of pc, Basecamp, kun je gratis kaarten gebruiken, gebaseerd op Open Street Map (OSM). Er zijn verschillende kaarten:

Open Fiets Map
Voor fietsen en (beperkt) wandelen is de Open Fiets Map (OFM) geschikt. Deze kaarten zijn gratis te downloaden. Routes/tracks (sporen) maken we in Garmin’s Basecamp. Routes routeren (herberekenen de route) als je afwijkt van de route, tracks niet.

Wegtypen om te vermijden met een velomobiel (op OFM):

Dit zijn onverharde, te smalle of halfverharde (grint)wegen. Een doorgetrokken rode dunne lijn (fietspad) kan soms ook nog tot verassingen leiden maar is vaak wel goed.

• Bovenste: zwart-blauw-geel: onverhard.
• Rood-grijs: wandelpaadje, smal
• Het zwart-wit pad (3e van boven) is meestal een mul zandpad.
• Het onderste rood-wit-blauw half verhard: schelpen of grint.

Dit soort paden vind je vaak in bosgebieden of parken. Loopt je geplande route daar doorheen, controleer dan goed welke wegen worden genomen. Aanvinken dat je niet wil dat de route over onverharde wegen gaat is helaas geen garantie dat het niet gebeurd.

 

Goede paden voor velomobielen zijn:

• rood-blauw
• geel-blauw
• wit-blauw
• wit
• geel

Er staan op OFM ook paden zonder streepjes. Via deze paden kan je geen route berekenen. Ze zijn nog niet ingetekend in Open Street Map of ze lopen bijvoorbeeld over privéterrein.

Open MTB Map
De Open MTB Map is ook zeer geschikt voor hiking. Het bevat relevante informatie voor hikers en bikers zoals drinkwaterpunten en berghutten. Deze kaarten zijn helaas niet gratis. Een account creëren kost 20 euro en ieder jaar verlengen 13 euro.

Open Sea Map
De Open Sea Map is gratis te downloaden voor Windows pc/laptop en als app voor tablet en smartphone. Deze kaarten zijn niet routeerbaar.

Als je een GPS wilt vergelijken met je kaart, dan moet je de kaartdatum en positieweergave juist instellen op je GPS. Vaak is dit WGS 84 maar in sommige landen wordt nog een eigen grid gebruikt. Zie info op de kaart. Het World Geodetic System 1984 (WGS 84) is het coördinatenreferentiesysteem voor de aarde dat, op enkele centimeters na, gelijk is aan het officiële (maar minder bekende) International Terrestrial Reference System ITRS.

Kaart installeren

Het beste kan je zowel kaarten als route op de SD-kaart zetten. Zorg voor een back-up SD-kaart. SD-kaarten kunnen breken als je onhandig de batterijen verwisseld. Als je gps-apparaat tijdens je reis de geest geeft, kan je een nieuw apparaat kopen en de SD-kaart overzetten. Garmin toestellen kunnen in de war raken als je kaarten op de harde schrijf installeert (bijvoorbeeld als de kaart corrupt is). Plaats kaarten daarom altijd op het SD-kaartje, dat kan je verwijderen in het geval dat het toestel niet meer wil opstarten. Je kan er ook voor kiezen op track te rijden zonder een kaart te gebruiken of alleen maar de (meestal wat eenvoudige) voorgeïnstalleerde kaart. In principe heb je alleen kaartmateriaal nodig bij het maken van de track. Echter is het soms laten zoeken en routeren naar de dichtstbijzijnde supermarkt of hotel ook erg handig en die POI’s (Places Of Interest) haalt de gps van de kaart.

Het wordt aangeraden om per opslagmedium één kaart te installeren. Dit omdat de tegels van de kaarten anders door elkaar kunnen worden gezet. Heb je dus meerdere kaarten nodig, neem dan meerdere SD-kaartjes mee waarop de afzonderlijke kaarten zijn gezet. (Als je zoals ons inmiddels gewend bent om met Pocket Earth op de iPhone te navigeren komt dit omslachtig over – en dat is het ook). Sowieso is het updaten van de kaart in Basecamp op de pc en op je gps vervelende handelingen waarbij je extra software nodig hebt en dan nog wil het soms niet. Basecamp is voor de iMac in 2016 voor het laatst geüpdatet, het is nu 2018. Dus Garmin is hard bezig zichzelf buitenspel te plaatsen.

BaseCamp-versies

BaseCamp is het programma van Garmin voor de Mac waarmee je tracks en routes kunt maken en uploaden naar je gps. Soms veroorzaakt een update van BaseCamp onverwachte problemen. De oplossing is dan om te downgraden naar een eerdere versie. Maak eerst een back-up in Basecamp (onder het menu Bestand), zodat je deze weer kunt importeren in de oudere versie. Sluit het programma af en installeer de oude versie. Oudere versies van BaseCamp kan je hier downloaden. Bij elke grote MacOS release zit je vaak maanden te wachten op een weer werkbare versie van BaseCamp. Dit heeft niet echt prioriteit bij Garmin.

GPS-termen

Goto: een directe route naar een gekozen bestemming (bijvoorbeeld een waypoint of adres).

Track: een opgeslagen afgelegde vaste route. Deze wijzigt niet als je van de track afwijkt. Je gps hoeft niet de route te herberekenen. Je partner krijgt exact dezelfde route te zien op zijn/haar apparaat.

Route: een routerende route (afhankelijk van of de gekozen kaart dit ondersteunt) langs gekozen punten in de route (waypoints, points of interest, etc.). Deze herberekend je route naar het volgende punt als je een andere weg inslaat.

Je kan in Basecamp een route omzetten naar een vaste track en van een track weer een route maken.

Waypoint maken

1. Maak eenvoudig een waypoint door de Thumbs knop ingedrukt te houden.
2. Wijzig het nummer in een passende titel (parkeerplaats, begin trail etc.).

Je kan ook op deze manier waypoints maken door de graden en minuten aan te passen.

Kies later via hoofdmenu > find > het ingevoerde waypoint.
Klik linksonder op het GoTo-knopje om naar dit waypoint te navigeren.

GPS-notatie

GPS-coördinaten kunnen op verschillende manieren genoteerd worden, bijvoorbeeld in decimaal of in graden., minuten en seconden. Een voorbeeld van hetzelfde coördinaat in beide notaties:

• 5,7886º noorderbreedte
• 5º, 47′ en 18,96″ noorderbreedte

Omrekenen decimaal naar graden, minuten, seconden

Stap 1

• Rond de decimale waarde naar beneden af om het aantal graden te krijgen.
• Decimale coördinaat: 5,7886
• Graden = 5

Stap 2

Vermenigvuldig het restgetal met zestig en rond de gevonden waarde naar beneden af om het aantal minuten te krijgen.

• Decimale coördinaat: 0,7886 x 60 = 47,316
• Minuten = 47

Stap 3

Vermenig het restgetal met zestig om het aantal seconden te krijgen.

• 0,316 x 60 = 18,96
• Seconden = 18,96

Of reken eenvoudig gps-notaties om met behulp van een online GPS-converter.

Routes downloaden

Behalve het zelf routes maken in Garmin Basecamp kan je deze ook laden vanaf sites. Bijvoorbeeld:

• Wandel.net en
• Wandermagazin voor wandelingen in Duitsland en België.

Meestal zijn het tracks die je download, die routeren niet. Sowieso vinden wij het handiger om met tracks te werken. Het doorberekenen van een route als je van de route (ongewild) afwijkt kan soms lang duren. De route blijft ook gelijk, onafhankelijk van op welke kaart deze gemaakt is en welke kaart jij in je toestel hebt zitten. Als jouw kaart een bepaald doorsteekje niet kent, dan gaat de route herberekend worden en dan wordt het meestal een vreemde route die veel langer is en niet meer langs de mooie punten komt.

Routes maken

Waarom ik Basecamp op de iMac nog gebruik: om zelf fietsrondjes te kunnen tekenen. Van a naar b kan een ligfietser of velomobilist het beste Brouter gebruiken. Maar rondjes vanaf huis om een dagje te fietsen, dat gaat er wat minder makkelijk mee.

Smartphone gebruiken als gps

Je kan ook een smartphone als gps gebruiken.

Pagina voor het laatst bijgewerkt: april 2021