Wellicht denk je dat je Garmin-gps geen geheimen meer voor je heeft. Maar is dat ook zo? Misschien kan je routes maken op je pc, tracks downloaden, deze op je gps-toestel zetten en ermee komen waar je wilt. Je kan onderweg een waypoint maken en herbenoemen. Je weet wat het verschil is tussen tracks en routes of koers en noord boven. Of niet – dan moet je zeker verder lezen.

Kan je een waypoint projecteren? Weet je dat toestellen het niet aankunnen om meerdere kaarten tegelijkertijd geïnstalleerd te hebben en hoe je dat oplost? Kan je een nieuwe route maken op je gps zonder behulp van pc? Kan je de peilingwijzer van het kompas omzetten naar een koerswijzer? Weet je wat een geoïde is? En als de hoogtemeter de volgende ochtend aangeeft dat je kampeerplek is gestegen, krijg je dan beter of slechter weer? Hoe zat het ook al weer met kaartdatum en grid?

Cover Gps wijzer

Al deze onderwerpen worden behandeld in het boek Gps Wijzer, dat toegespitst is op navigeren met Garmin-apparaten. Het boek heeft de vorm van een cursus met opdrachten maar kan ook gebruikt worden als naslagwerk. Door het boek geschikt maken voor meerdere verschillende toestellen, al dan niet met touchscreen, kan de tekst in eerste instantie erg verwarrend overkomen. Vooral omdat de schrijvers eigen terminologie gebruiken voor zaken die in jouw gps anders heten. Daar moet je even inkomen aan het begin. Garmin heeft bijvoorbeeld ‘tracks’ in het Nederlands vertaald naar ‘sporen’ maar in het boek wordt tracks gebruikt. Er staat in het boek en de begeleidende site een verklarende termenlijst.

Koopwijzer
Voor wie nog nooit een gps heeft gehad maar er een wil aanschaffen, kan het handig zijn eerst dit boek aan te schaffen want hierin vind je een koopwijzer, met informatie waar je op kunt letten bij aanschaf van een gps. Gek genoeg vermeldt het overzicht niet welke stroomvoorziening de apparaten hebben: oplaadbare accu, oplaadbare batterijen of werkt het toestel op gewone pennlitebatterijen? Het laatste is op een lange trektocht veel handiger. Ook meldt de koopwijzer niet dat een knoppentoestel in de winter met handschoenen handiger is te bedienen dan een gps met touchscreen. Heb je wel een gps maar doe je er weinig mee, dan kan dit boek je helpen meer uit je gps te halen. Misschien krijg je dan zelfs een nieuwe hobby bij, zoals geocaching, het zoeken naar schatten, waar ook een hoofdstuk aan is gewijd.

Ik besloot tot aanschaf van dit boek na het bijwonen van de lezing ‘Gps voor gevorderden’ op de Wereldfietsbeurs in 2018. Ook al kan ik prima uit de voeten met mijn gps, er viel waarschijnlijk nog wat te leren, besloot ik na deze lezing. Bovendien mocht ik wel eens wat tijd investeren in het doorgronden van mijn gps want sinds mijn eTrex 30x definitief was vastgelopen heb ik nooit kunnen wennen aan de eTrex Touch 35. Sinds ik dat apparaat heb, navigeer ik liever met behulp van mijn telefoon en de app Pocket Earth.

Twee delen
Het boek bestaat uit twee delen. Deel een ‘Basiskennis’ is eigenlijk de knoppencursus voor je toestel. Deel twee ‘Voer voor gevorderden’ geeft meer achtergrondinformatie over kaartprojecties, de werking van de satellieten, etc. maar ook een hoofdstuk over gps-software op de computer, zodat je op je pc routes kan maken. Hoe je een ingescande kaart kalibreert met behulp van Google Earth en op je gps installeert.

Deel twee

Al enige tijd is mijn smartphone mijn hoofdnavigatie. Alleen in de winter als de accuduur beperkter is, wil ik nog wel eens de Garmin meenemen als back-up. Doordat ik dus al een tijdje de ‘Garmin’ niet meer gebruik voor navigatie, viel mij op hoe achterhaald ik dit systeem eigenlijk vind. Garmin, nu nog wereldleider op het gebied van navigatietoestellen, is volgens mij hard op weg de volgende ‘Nokia’ te worden als ze niet oppassen. De ondersteunende software voor op je computer, Garmin Basecamp, wordt soms jarenlang niet geüpdated. Dit geeft iedere keer foutmeldingen zoals onderstaande melding: “Dit programma moet worden bijgewerkt door de ontwikkelaar om de compatibiliteit te verbeteren.” Mac-computergebruikers hebben na de lancering van het laatste besturingssysteem Big Sur drie maanden moeten wachten op een update waardoor zij ook weer met Basecamp kunnen werken. Deze is net gisteren (11 februari 2021) uitgekomen, het betreft versie 4.8.11.

Garmin Webupdater is verouderd

Wat verder ouderwets aandoet: om een route te zetten op de GPS vanaf mijn computer dan heb ik een KABELTJE nodig! En dan dat piepkleine schermpje. Maar het ergste is, als ik een paar simpele handelingetjes uitvoer op mijn toestel, een eTrex Touch 35, van de nieuwere modellen, valt me op hoe traag het is en het loopt zelfs een paar keer helemaal vast. Gewoon te weinig RAM. De tip op bladzijde 136 komt dan ook 136 bladzijden te laat:

Mocht de software van de gps vastlopen, verwijder dan de batterijen voor enkele seconden. Plaats deze opnieuw in de gps en zet de gps weer aan.”

Maar aan de andere kant: veel mogelijkheden die een gps heeft, heeft de navigatiesoftware op mijn telefoon weer niet. Zoals de locatie aanpassen van waypoints. De optie peil en ga, hoewel dat misschien wel weer beschikbaar kan zijn in een kompas-app. Wat ik niet wist is dat je in combinatie met de Garmin Connect app met LiveTrack contactpersonen kunt laten weten waar je op dat moment bent.

Instellingen
Hoofdstuk 10 gaat over allerlei instellingen die worden aangeraden voor je gps. Een uitstekend hoofdstuk voor als je de slaap niet kan vatten. Doordat alle gps-apparaten door elkaar worden besproken en hierbij ook nog allerlei eigen termen worden gebruikt die al gauw niet meer thuis te brengen zijn, is het gegarandeerd dat je ogen dichtvallen.

Ook het computerprogramma Basecamp komt aan bod. In het boek word de Windows-versie beschreven. Een handleiding voor de Mac wordt apart uitgegeven als pdf en kan je als eigenaar van het boek met 50 procent korting kopen. Dit is wel aan te raden want de Windows-versie wijkt behoorlijk af van de Mac-versie en de genoemde opties zijn niet altijd terug te vinden in de Mac-versie van Basecamp. In hetzelfde hoofdstuk wordt ook beschreven hoe je makkelijk waypoints vindt met behulp van Google Maps en hoe je routes vindt met Google Earth. Eindelijk weet ik het verschil tussen de profielen ‘Fietsen’ en ‘Toerfietsen’ en tussen ‘Wandelen’ en ‘Hiken’.

Basecamp
Iedereen die wel eens routes heeft getekend met Basecamp kent de onmogelijkheden in de kaart. Dan staan twee paden niet met elkaar in verbinding en kan je de route niet doortekenen. Soms ligt er alleen een berm tussen, die je als fietser natuurlijk makkelijk even kan doorsteken. De berekende route maakt dan hele vervelende omwegen. De oplossing hiervoor is, als dit gebeurt, om met Ctrl+Z het laatste punt ongedaan te maken en weer opnieuw te zetten met Ctrl (Cmd) ingedrukt. Met Ctrl+klik maak je dus doorsteekjes door een stukje directe route in te voegen.

In een aparte paragraaf over Open Fietsmap (OFM) word je gewaarschuwd om ‘Vermijd snelwegen’ juist uit te vinken in de profielen. Dit omdat op deze fietskaart de fietsroutes als snelwegen zijn aangegeven. Het GPS-apparaat wordt daarmee om de tuin geleid. Heb je ‘Vermijd onverhard’ aangevinkt maar word je naar je smaak nog teveel over bospaden gestuurd? Vink dan aan dat je ‘Wegen in woonwijken’ wilt vermijden. Wandelaars kunnen ook OFM gebruiken. Als ze niet over fietspaden willen lopen vinken aan dat ze de volgende wegtypen willen vermijden: ‘Snelwegen’ en ‘Belangrijkste provinciale wegen’.

Gps wijzer hoofdstuk 10

Niet alleen op de lezing op de Wereldfietsbeurs maar ook in het boek (we recenseren hier de 6e editie uit 2017) wordt regelmatig verwezen naar JaVaWa-software. Sinds november 2016 worden echter de programma’s van JaVaWa niet meer geüpdatet nadat de maker een hersenbloeding heeft gehad. Aangezien operating systems van computers wel evolueren, zijn deze programma’s niet echt een optie meer, tenzij je op een oude computer werkt die je niet meer update. Vanaf MacOS Catalina (oktober 2019) is het voor Mac-gebruikers helemaal afgelopen met JaVaWa omdat vanaf deze versie het operating systeem van Mac-computers geen 32-bits applicaties meer ondersteunt. Ook het hoofdstuk over geotaggen komt wat gedateerd over want dit is alleen interessant als je een digitale camera hebt zonder gps en dus niet als je fotografeert met je smartphone. Het hoofstuk legt uit hoe je later nog de zogeheten exif-data van de foto’s kunt bewerken door de locatie toe te voegen. Dit kan met behulp van een track. De tijd van de camera en de gps moet hiervoor gelijk gezet worden.

Termentabel
Achterin het boek vind je behalve een index en de eerder genoemde termentabel ook nog een overzicht van sites met gps-routes en andere handige sites zoals waar je poi’s kunt downloaden of gps-forums.

Al met al is het een zeer uitgebreid boek waarin verschillende aspecten van het navigeren met gps worden belicht. Ontbreken er nog zaken? Jazeker. Er wordt niets uitgelegd over hoe je draadloos routes deelt met een andere gps of hoe je een hartslagmeter kunt aansluiten, zodat je de gegevens kunt tonen op het scherm. Sommige paragrafen zijn wel heel summier, zoals degene die gaat over de reisplanner in Basecamp. Je vindt ook geen informatie over gegevens die je uit een gps kunt halen zoals hoe laat de zon onder gaat en welke maanstand er is (wie ooit ’s nachts bij nieuwe maan zijn weg moest zien te vinden weet dit op waarde te schatten). Dat er verder een rekenmachine, wekker en kalender in zit en dat je een ankeralarm kunt instellen, dat afgaat als je wegdrijft van je ankerplaats.

Mocht je besluiten tot aanschaf van dit boek, let dan op dat je de juiste uitgave hebt voor jouwe testel. De hier gerecenseerde 6e editie met donkerblauw op de kaft is voor de toestellen:

• eTrex 20(x)/30(x), Touch 25/35, Map 6x/78, Oregon 6xx/7xx of een Montana 6xx.

Inmiddels is er een 7e editie uitgekomen voor de toestellen:

• eTrex 10, 20(x)/22x-30(x)/32x, eTrex touch (25/35) , GPSmap 62/64/65/66-serie, Dakota 10-20, Oregon 200-550, Oregon 600/650/700/750, Montana 600/610/650/680 en Monterra.

Voor de Edge is er een apart boek en voor de Garmin Fenix 5 en 6 een aparte handleiding. Toetsinstructies voor oudere modellen, de Monterra en Edge-modellen vind je via de ondersteunende site gps-wijzer.nl of oudere edities van het boek. De site is sowieso een bezoek waard. Je kan er niet alleen fiets- en wandelroutes vinden maar er is ook een blog met bijvoorbeeld tips over hoe actief te blijven tijdens de coronacrisis. Deze crisis is ook een uitgelezen moment om je kennis van de gps op te frissen.

Titel: Gps wijzer
Schrijver: Foeke Jan Reitsma en Joost Verbeek
Uitgeverij: Unieboek | Het Spectrum bv., Houten
Taal: Nederlands
Uitgave: 14e druk 2017, 6e editie
ISBN13: 978 9000 35363 7 (gebonden,  240 bladzijden, volledig in kleur)