Wat neem je mee op vakantie aan gereedschap en hou je het toch zo licht mogelijk?

Multitool
Een multitool lijkt een compacte lichte oplossing. Maar loop thuis je fiets eerst na met een set torx- en imbussleutels of een set bitjes. Schrijf alles op wat er aan je fiets zit aan maten en welke sleutels en schroefbitjes je nodig zou kunnen hebben. Zet het in een spreadsheet. Vergelijk bike multitools (pdf) vervolgens van Lezyne, Topeak, Crankbrothers, etc. en probeer de verleiding te weerstaan.

Je zult zien dat iedere multi-tool een paar tools mist en een paar tools teveel heeft. Bedenk ook wat handiger is, een geïntegreerde kettingpons of een losse.

Schroevendraaiers die vaak missen in multitools maar die we wel nodig hebben voor onze Scorpion trikes is een torx 30 voor de derailleur en een kruiskop (Philips) in maat 2 om de voorderailleur af te stellen en de kettingbladbeschermer losschroeven. Lezyne geeft aan een kruiskop in diverse multitools te hebben maar vergeet te melden welke maat die heeft. Soms ontbreekt een inbussleutel 8 in multitools.

Wij hebben een multitool met precies alleen díe tools die we ook echt nodig hebben. In een PB Swiss Tools bike tool passen precies acht 1/4″ schroefbitjes (formaat C6) van 25 mm lengte. Als je het magnetische houdertje omdraait in de kunststof houder, past daar nog een 9e bit aan de onderkant in (een inbus/hex 8 bijvoorbeeld, want die is langer dan 25 mm).

Tip: maak een overzicht van welke bitjes je nodig hebt voor je fiets. Dan weet je ook meteen welke reservebouten je nodig hebt.

Type	Maat	Lengte(s)	Fietsonderdeel
Inbus/hex	2		Rem hendel
	2,5		Spatlap
	3		Diverse bouten fiets
	4		Idem
	5		Idem
	6		Shifters binnenkant
	8		Pedalen
Torx	25		Remschijven
	30		Derailleur
Kruiskop/Philips	2		Beschermkap kettingblad, afstelschroeven voorderailleur
Plat/gleuf/flat	4		Shifter losdraaien

De PB BikeTool komt natuurlijk óók niet met alle juiste bitjes, maar die kun je voor 2 à 3 euro per stuk los bijbestellen en dan schuif je de juiste bitjes erin (en de verkeerde eruit). De houder zelf is al een inbus 5, dus die hoeft niet mee als bitje. In totaal zit in dit compacte setje dus 9 schroevendraaiers (eventueel 10 als je in de houder nog een inbus 8 meeneemt). Wij bestelden de bitjes los bij gereedschapwinkel Hugo Schipper (in 2022 samengegaan met Van Opzeeland Techniek bv).

De Go SwissDrive motor zit dichtgedraaid met torx 20, maar we gaan ervan uit dat we daar onderweg niet zelf aan gaan sleutelen. Het bleed systeem van de remmen heeft torx 15 maar we nemen ook geen minerale olie, spuit en slang mee. Belle’s SPD-pedalen kan je losdraaien met een inbussleutel 6 òf steeksleutel 15. De 6 wordt ook gebruikt om de binnenkant van de schakelhendels los te halen. Dave’s Eggbeater-pedalen van Crankbrothers gaan alleen los met inbussleutel 8.

Bitjes met ratel van Topeak
Een alternatief voor de PB BikeTool is de Ratchet Rocket Lite DX van Topeak. Ook een set met bandenlichters en 10 bitjes maar nu met een ratel. Ook hier kan je de bitjes eventueel vervangen voor precies de juiste bitjes voor jouw fiets en uitrusting.

Spakenspanner
Spaken spannen doe je met een Spokey. Dit is een heel handig tooltje dat bijna niets weegt.

Reserveschroefjes en Loctite
Als alles goed vastzit raak je geen boutjes kwijt maar helaas is de praktijk anders. Neem reserveboutjes mee. Schroefjes die makkelijk lostrillen zitten aan de bagagedrager of aan de veer van een ligfiets. Wij hebben de schroefjes in een klein Nalgene-potje zitten, zo groot als een tafelzoutstrooier of kleinbeeld fotofilmbusje (voor wie daar nog een beeld bij heeft). Zet nieuwe boutjes vast met Loctite.

Overige reserveonderdelen

• Reservespaken;
• Ventieldopje;
• Kettingschakels;
• Rem- en schakelkabel inclusief afdichtdopje;
• Remblokjes;
• Derailleurpad.

Kleine tang
Niet apart meenemen in de gereedschapskist als er al een tang aanwezig is in een ander stuk gereedschap zoals een zakmes (Leatherman, Gerber). De tang moet ook kunnen knippen (bijvoorbeeld remkabel). Mijn Gerber Dime is heel klein en licht (62,4 gram) maar heeft onder andere een schaar, vijl, tang en draadknipper. Tijdens het koken zet ik het dekseltje van de Trangia ermee in de Hexagon woodstove op de Trangia inzet zonder mijn vingers te branden. De Leatherman Squirt PS4 is vergelijkbaar en met 56 gram nog iets lichter maar verliest het in deze vergelijking van de Dime. Dave heeft een wat serieuzere Leatherman met bitjes en een sterkere tang. Vaak nemen we toch nog een klein kniptangetje mee. Ik vind eigenlijk de Dime te fragiel om er serieus mee te kunnen werken en in tegenstelling tot de PB BikeTool gebruik ik het ding eigenlijk nooit. Hij is eigenlijk alleen handig om zonder je vingers te branden het dekseltje op de Trangia-brander te zetten onder het koken.

Kettingpons
De Parktool CT-5C weegt 77 gram, de Lezyne chain breaker 95 gram. Beide goede kettingponsjes. Let er op dat de kettingpons geschikt is voor jouw 8-9-10-11-12 speed.

Steeksleutels
Voor de Scorpion hebben we drie steeksleutels nodig: 8, 14 en 17. Met de 8 kunnen we het achterlicht loshalen en het spatbord van het achterwiel. De 14, daar hebben we er twee van nodig om de zijspiegels mee vast te zetten. Op elke tocht rammen we wel een keer iets met die spiegels en af en toe moeten die weer vastgezet worden. Namelijk handig als een spiegel in een vaste stand kan blijven staan. De 17 is nodig om het achterwiel los te kunnen draaien. Eventueel kunnen we ook nog een 15 gebruiken om Belle’s SPD-pedalen los te kunnen halen maar dat kan ook met inbussleutel 6.

Multi-wrenches lijken me lastig om mee te werken. Een groot deel van deze tools komt uit landen waar men met het Imperial systeem werkt, in plaats van het metrische systeem. Opletten dus welke je koopt. De Leatherman Piranha 2 heeft in de open bek Engelse (Imperial) maten voor de steeksleutels, de gesloten zijn metric. Maar of ik hier een pedaal mee los krijg?

Steeksleutels van goede kwaliteit wegen behoorlijk wat. Daarom kiezen we ervoor om op vakanties geen steeksleutels mee te nemen maar twee kwalitatief goede verstelbare moersleutels van Bahco (de 155 mm/6″ is groot genoeg voor moeren tot 20 mm). Twee vanwege de zijspiegels. Maar ook omdat we niet afhankelijk willen zijn van elkaars aanwezigheid. Soms zijn we alleen op pad of rijden we stukken in ons eigen tempo. Toevallig bestaan er steeksleutels in de combinatie 14×17, dit is ook een optie. De 8 zouden we dan kunnen meenemen in de vorm van een Eat’N Tool Spork. Een steeksleutel is echter een stuk langer dan een 6″ moersleutel en dat maakt dat ook de ‘gereedschapskist’ groter moet.

Bandenplak
Een klein setje met zelfklevende plakkers, een stukje schuurpapier en een tubetje solutie. De bandenlichters zitten al aan de PB Swiss BikeTool. Heb je geen BikeTool kies dan voor kunststof bandenlichters omdat metalen je velg kunnen beschadigen. De fijnste hebben een dun uiteinde, die steek je het makkelijkste tussen band en velg.

Fietspomp
Voor iets dat zoveel gebruikt wordt zijn er maar weinig goede alternatieven. Volgens mij is de Lezyne micro floor drive HPG (HP staat voor high presure, de G voor gauge – drukmeter; er is ook een HV-versie) de enige en beste compacte fietspomp waar je banden makkelijk mee tot 8 bar kunt oppompen. Met overige pompen kan alleen Popeye na een blik spinazie tot goede resultaten komen.

Kettingtang
Wolf Tooth Master Link Combo Pliers is een klein lichtgewicht tangetje waarin ook nog twee missing links opgeborgen kunnen worden.

• Geschikt voor 9, 10, 11 and 12-speed missing links and fietskettingen.
• Te gebruiken met SRAM PowerLock Link, Shimano Quick-Link, KMC Missing Link en andere verbindingsschakels.

Gereedschapskist
Eagle Creek maakt zogeheten Pack-It organizers. Het gereedschap past in een ‘quarter cube’ van 20 x 10 x 6 cm. Wij gebruiken hiervoor de waterdichte Specter eCube S, een lichte variant (57 gram) met padding. Helaas is dit type uit het assortiment. Hiervoor is in de plaats gekomen de zwaardere Quilted Quarter cube (XS) van 86 gram die  waterafstotend is.

Handleidingen
Zet handleidingen van je fiets in je cloud drive. Tenzij je uit je hoofd weet hoe je met een astrekker het achterwiel uit je velomobiel kunt halen of het achterwiel met elektrische motor uit je e-bike moet halen. Dus in iCloud, DropBox, Google Drive, OneDrive etc. Download ze voor vertrek uit de cloud naar je smartphone en/of e-reader, zodat je er ook zonder internetverbinding bij kunt. Dit spaart een hoop gewicht. Ik heb ook ons eigen exemplaar van het super handige boekje ‘Fietspech – fietsreparaties voor onderweg‘ ingescand. Pdf’s kan je ook op een e-reader zetten.

Zet in deze drive ook je gpx-bestanden voor je GPS of smartphone. Gaat je GPS onderweg stuk, dan kan je terugvallen op je smartphone.

Zie voor meer informatie de pagina Gereedschap en reserveonderdelen voor de velomobiel. Zoveel gereedschap willen we op de trike echter niet meenemen en sommige zaken zijn ook niet nodig zoals reserve trapassteunen en de astrekker.

Pagina voor het laatst bijgewerkt in mei 2018