Navigeren met je telefoon. Dat doet een serieuze buitensporter niet. Lang was dit de algemene opvatting. Maar smartphones zijn verbeterd. Ze hebben net zo’n goede positiebepaling als een GPS en daarvoor geen dataverbinding nodig. Topografische kaarten kun je downloaden voor offline gebruik in sommige navigatie-apps.

Een tijd geleden had ik al wat app’jes op mijn telefoon geïnstalleerd: ViewRanger, OsmAnd, Pocket Earth en Topo GPS. Het tijdschrift Op Pad had er een artikel over gepubliceerd. Tijd om me er echt in te verdiepen had ik nog niet gemaakt. Ik zag de apps als een mogelijke reserve-GPS, voor als je echte GPS stuk zou gaan onderweg, zoals Walter is overkomen van het blog Fietsers Afstappen. Op de Fiets- en Wandelbeurs ging ik naar een lezing over GPS-navigatie met de smartphone door Johan Blom, alias GPS-fietser. Ik was sceptisch of ik er wat nieuws zou leren. Smartphones, computers of apps: ik vogel het zelf wel uit.

Bikepacking
Johan bleek op de beurs ook de lezing over bikepacking te geven. Onder bikepackers is het navigeren met de smartphone populair omdat het een extra apparaat meenemen scheelt. Ik zag een gedreven persoon, die alleen al twintig sheets over buitenbanden had gemaakt. Ook ligfietsers kunnen lang uitweiden over banden, bandbreedtes, rolweerstand en lekbestendigheid dus we hadden hier duidelijk te maken met een lid van een naaste familie, ook al rijdt hij dan op een MTB.

Johan Blom stopt foto’s van zijn reizen in zijn presentaties

Blom’s presentaties over navigeren en bikepacking zijn na te lezen op zijn site GPSFietser en daaruit bleek dat hij tijdens de lezing op de beurs maar tot de helft was gekomen. De hele bikepacking-presentatie bestaat uit 421 sheets. Ook las ik dat Johan cursussen geeft in het navigeren met de telefoon. Ik gaf me ervoor op, ondanks dat ik nog steeds twijfelde of ik hier iets van zou opsteken.  De gedrevenheid van Johan sprak me echter aan en ook het voorproefje van het lesmateriaal. Dit leek me iemand die alles tot in de finesse had uitgepluisd. Iets gaf me het idee dat het interessant zou kunnen zijn.

Huiswerk
Ik had goed gegokt. Een week voor de cursus stuurde Johan links naar het huiswerk. De introductie alleen bestond al uit 51 sheets. Daarna volgde het echte huiswerk: een met zorg gemaakte presentatie die de cursist stap voor stap door de app Pocket Earth Pro leidt. Deze app is alleen beschikbaar voor de iPhone maar Johan geeft ook cursus aan mensen met een toestel waarop Android draait. Die krijgen cursus in de navigatie-app OsmAnd, dat uitgebreider is op Android dan iOS.

Cursisten nemen hun eigen iPhone mee naar de cursus

Het huiswerk bestond uit vier presentaties met in totaal 227 sheets, met op de meeste pagina’s vier screenprints van de app, dus niet even in één avondje door te nemen. Mezelf door alle lesstof heen werkend werd ik steeds enthousiaster over de app Pocket Earth Pro. Wat een ontzettend veel mogelijkheden heeft die app! Opeens begon ik mijn Garmin GPS-toestel eTrex Touch 35 (het nieuwste eTrex-model) te beschouwen als een hopeloos ouderwets apparaat. Je hebt een computer nodig en een kabel met mini-USB om er een track op te zetten. Het schermpje heeft de grootte van een postzegel. Het leek opeens een ding van voor de uitvinding van het World Wide Web.

Naafdynamo
Johan behandelt niet alleen het navigeren met de app, ook het waterdicht en stootbestendig maken van je smartphone en het verlengen van de batterijduur komen tijdens de cursus aan de orde. Hij neemt spullen mee en laat die door de handen gaan. Johan heeft zelf al van alles uitgeprobeerd en komt dus met adviezen: Lifeproof voor stuurbevestiging en hun Nuüd als het beste waterdichte hoesje. Quad Lock als tweede keus voor stuurbevestiging. Xtorm voor adapters en powerbanks. De Forumslader als je een naafdynamo wilt gebruiken. Vliegtuigmodus aanzetten.

Via een ‘cloud drive’ (iOs downloads: Google Drive, iCloud Drive, Dropbox, OneDrive), of een mail aan jezelf, open je de gpx-tracks op je telefoon in Pocket Earth. Als je die voor vertrek downloadt, heb je ook daar onderweg geen dataverbinding voor nodig. Blom’s favoriete site om tracks te maken op de computer is Ride With GPS maar ook andere opties worden behandeld, zoals de routeplanner van de Fietsersbond, waar hij kiest voor de optie ‘combinatie fietsnetwerken’.

Benodigde spullen voor navigeren met smartphone

Adapter om telefoon en powerbank mee op te laden

Powerbank van Xtorm

De klassikale cursus woonde ik bij in Utrecht in de fietswinkel Horizon Bicycles. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers in het groepje lag rond de zestig. Sommigen werkten net als ik al jaren met een Garmin GPS, voor anderen was het navigeren met tracks en sporen nog helemaal nieuw. Niet iedereen had het huiswerk gemaakt. Dat was jammer, want hierdoor bleven we steken in de lesstof die de meesten thuis al hadden doorgenomen. Johan een beetje inschattende, had hij ons nog veel meer willen vertellen en leren. De rest komt nu als deel 5 en 6 van zijn presentatie in de mail.

Klassikale cursus bij Horizon Bicycles in Utrecht

Tijdens de les komen ook de nadelen van zonnepanelen en naafdynamo’s aan bod en komt het bevestigen van je telefoon aan je fietsstuur of stuurtas aan bod. Dit laatste was voor mij wat minder praktische informatie omdat ik rij met een onderstuur of het stuurtje in mijn velomobiel. Ik vroeg nog of er ook ‘bike mounts’ bijzaten die je met tiewraps kunt vastzetten. Maar zie daar: een paar dagen na de cursus stuurt Johan me ongevraagd een mailtje met een link naar een stuurverlenger voor een onderstuur. Ook wilde hij wat meer weten over een opmerking die ik maakte tijdens de les over de app Topo GPS. Ik vind de topografische kaarten daarvan namelijk voor Nederland gedetailleerder. Ook geeft die app in de track de richting aan, altijd handig bij een kruisend spoor of na een stop. Je kan er echter niet makkelijk kaarten mee downloaden voor offline gebruik voor een heel land.

Dichtstbijzijnde camping
Wat heb ik geleerd op de cursus van GPS-fietser? Een heleboel. Dat je een powerbank moet hebben die je met 2 ampère kunt opladen (had ik toevallig al), want dat gaat twee keer zo snel. Dat je moet opletten of je adapter ook een output heeft van 2.1 A. Dat had die van mij, maar gedeeld. Dus als ik beide USB-aansluitingen zou gebruiken, werd de batterij alsnog maar met 1 A opgeladen. Dat je ontzettend veel kunt doen met een ogenschijnlijk simpel app’je op je smartphone. Dichtstbijzijnde drinkwaterpunt vinden? Geen probleem. Campings in een straal van 8 kilometer om je heen? Eitje. Meteen even bellen door het telefoonnummer aan te klikken in de POI om te vragen of er nog plaats is. Doen we. Net zoals daarna de route op je telefoon maken naar die camping.

iPhone in stuurhouder van Lifeproof

En nu? Ik denk dat mijn smartphone mijn eerste keus voor GPS-navigatie op de fiets wordt en dat de eTrex in het begin nog mee gaat als back-up. Omgekeerd dus. Belangrijkste reden: de grootte van het scherm. Vooral als je er verder vanaf zit zoals op een trike is dit een pluspunt. Ik heb een iPhone 7 Plus, maar ook als je een kleinere smartphone hebt, is het scherm vaak een stuk groter dan dat van een eTrex. Het scherm van de smartphone scoort ook beter wat betreft anti-reflectie, resolutie en kleuren, al blijft direct zonlicht lastig. Voor wandelen is de handzame eTrex letterlijk handiger: hij past makkelijk in je handpalm en in een bevestiging aan de band van mijn rugzak. Wellicht dat ik voor de iPhone hiervoor nog een oplossing vind. Omdat de eTrex met touchscreen niet goed werkt op gewone penlite-batterijen moeten er daarvoor oplaadbare Ni-MH batterijen en een lader mee. Dat is al bijna net zo onhandig als een powerbank voor een telefoon.

V.l.n.r eTrex Touch 35, iPhone SE en Galaxy S7