Wie volume en gewicht wil besparen, laat de brandstoffles thuis en kiest voor koken op vaste brandstof. Hiervoor kochten wij een compact kookset van Esbit, bestaande uit twee pannetjes en een multifuelbrander.

Wat vaak wordt vergeten in het vergelijken van het gewicht tussen verschillende branders, is de brandstoffles. Een Trangia plastic brandstoffles van een halve liter weegt inclusief een halve liter spiritus 520 gram. Tien Esbit-blokjes wegen 140 gram en nemen nauwelijks ruimte in. Met beide hoeveelheden kan je ongeveer vijf keer koken.

Esbit-brander met gel burner bakje Trangia

Van Esbit wordt altijd gezegd dat het stinkt maar ik had vroeger zo’n speelgoedkeukentje met Esbit-blokjes waarin ik mijn eigen poffertjes kon bakken. Net als dat de geur van spiritus aan de kombuis van de zeilboot doet denken, heb ik geen nare associaties met de geur van Esbit. Met mijn neus is niets mis, ik ben altijd degene die als eerste in een groep een brand of gaslek ruikt. Of iets stinkt is een kwestie van smaak en associatie dus. Het belangrijkste ingrediënt is hexamine, een stof die giftig is bij inname (wanneer het in contact komt met een zuur milieu).

Esbit-brander met Vargo windscherm en brandend op Weber aanmaakblokje

Nadeel van Esbit-blokjes is dat koken nog langzamer gaat dan met spiritus en dat er aanslag achterblijft op je pannen. Ook is het veel duurder dan koken op gedenaturiseerde alcohol (spiritus). Om ongeveer 900 milliliter water water aan de kook te krijgen heb je twee Esbit-blokjes van 14 gram nodig en het duurt ongeveer twintig minuten. Natuurlijk kan je ondertussen andere dingen doen (bijvoorbeeld de tent inpakken, een klusje, van de omgeving genieten) dan naar je brander staren.

Zes blokjes Esbit worden verkocht voor € 3,95 dus één keer water aan de kook brengen voor ontbijt en koffie kost dan € 1,32. Als je de dure Bever Spirit koopt in plaats van de langzaam brandende spiritus bij de supermarkt, dan ben je daar 55 cent voor kwijt. Want een liter kost € 5,50 en er gaat ongeveer 100 milliliter in een Trangia-brandertje.

Goedkoop alternatief?
Een goedkoop alternatief voor Esbit zijn witte aanmaakblokjes voor de barbeque van Weber. Twee van die blokjes kosten 33 cent (24 stuks voor € 3,99, bijvoorbeeld bij Praxis of Gamma) en beloven per stuk 10 minuten brandtijd. Deze blokjes branden heel goed maar produceren helaas ook ontzettend veel roet. Daardoor eigenlijk niet praktisch toepasbaar. Als je daarna de pan van het vuur haalt om water op te schenken, zitten je handen onder het roet.

Met vingers zwart van roet aan de koffie

Naast Esbit wordt speciaal voor campingbranders vaste brandstof geproduceerd door de merken Highlander, Gelert, Esbit en Firedragon. Let op dat de blokjes van Firedragon vloeibaar worden wanneer ze branden. Het handigste is om hiervoor een gelbakje (gel burner) van Trangia te gebruiken. Die heeft dezelfde doorsnede als een spiritusbakje van Trangia en past dus mooi in onze multifuelbrander van Esbit (en andere Trangia-branders). Aanmaakblokjes worden onder andere gemaakt door Weber en Napoleon.

Voordeel van vaste brandstoffen is dat ze meemogen in het vliegtuig, verstuurd worden per post, niet kunnen lekken en zelfs als ze nat zijn branden. Het is eigenlijk nog meer low tech dan een spritusbrander, want daarvan moet je af en toe de gaatjes doorprikken met een naald.

Nadelen branders op vaste brandstof branden dus langzamer, zijn duurder in gebruik als je Esbit-blokjes gebruikt, de temperatuur is niet te regelen, de blokjes zijn onderweg lastig te verkrijgen. Dat laatste kan je oplossen met poste restante-pakketten.

Esbitblokje op tableau

Voor bikepacking wilden we een kleinere kookset met een minder grote doorsnede. Zo kwamen we uit op de Esbit multifuel brander CS985NS. Het bestaat uit twee pannetjes, van 985 en 470 ml waarbij de kleine tevens als deksel fungeert. De kleine pan heeft een anti-aanbaklaag. Er is een apart tableau voor een 14 grams Esbit-blokje maar dat hebben we vervangen door de gel burner van Trangia. Dit bakje vangt eventuele roetrestanten op en je kan het vuur doven met het dekseltje. Een Esbit-blokje hoeft niet geheel op te branden maar kan de volgende keer weer opnieuw aangestoken worden. In het gelbranderbakje kan je de aangebroken tablet meenemen. Je kunt deze brander ook gebruiken met een Trangia spiritusbrander, een namaak wordt meegeleverd van Esbit.

Esbit brandt bij elke temperatuur en op elke hoogte. We moesten een lager windscherm kopen omdat het hogere windscherm van Vargo dat we hadden, net niet paste onder de handvatten.

Het Vango windscherm is net iets te hoog voor de Esbit-brander

Dave moet in eerste instantie niets hebben van Esbit. Hij heeft slechte herinneringen aan het gebruik van dergelijke blokjes in het leger. Hij vindt spiritus gebruiksvriendelijker: de temperatuur is te regelen en het brandt sneller. Deze compacte multifuelbrander van Esbit werkt het beste met vaste brandstof. Met spiritus slaan de vlammen om het pannetje heen. Het grootste pannetje is eigenlijk net te klein voor twee personen. Je kan er net niet genoeg water mee opwarmen voor twee gevriesdroogde maaltijden en twee koppen koffie. Het setje is voornamelijk geschikt om water mee te koken voor gevriesdroogde maaltijden of de inhoud van een blik op te warmen.

Meer informatie over onze kooksets vind je op de pagina Pannen.