De Wereldfietsbeurs 2020 zit er weer op. De organisatie lag dit jaar niet alleen bij vereniging De Wereldfietser maar ook bij KOGA, een van de fietsmerken die hier permanent tentoongesteld staat op de locatie van het evenement, De Fietser te Ede.

Die organisatieverandering was merkbaar. Waar normaal gesproken entree werd geheven, waarbij leden korting kregen bij de deur, wilde de organisatie de file bij de deur dit keer voorkomen. Dat is gelukt. De toegang was gratis, dus geen gevis meer naar ledenpasjes en het plakken van polsbandjes bij de deur. Wat verder nieuw was is dat je van tevoren moest opgeven welke lezingen je wilde bijwonen. Wie zich enkele dagen voor de beurs nog wilde inschrijven voor een workshop of lezing, viste achter het net. Ze waren inmiddels allemaal vol.

Nieuw was ook dat je op meerdere plekken in het pand koffie met een versnapering kon kopen. Dit voorkwam al te lange wachtrijen in het restaurant bij de ingang.

Lezingen
Door de voorinschrijving voor de presentaties was er een stuk minder gedrang bij de ingang van de zalen. Wel was er in het begin bij ons verwarring omdat we dachten dat we een zaal nog niet in mochten. Dat was omdat er mensen bij de ingang stonden te wachten die zich niet voor de lezing hadden ingeschreven. Je toegangsbewijs tot de lezing was de bevestigingsmail van ‘KOGA Marketing’. Daarom vond ik het wel grappig dat een van de lezingen over een reis begon met het noemen van de merken fietsen die op deze reis waren gebruikt met als toevoeging: “geen Koga ;-)”. De organisatie van de lezingen was strak, ze begonnen op tijd en niemand liep uit.

Vanuit het pand van De Fietser kun je intercitystation Ede-Wageningen zien liggen. Maar hoewel de organisatie had gevraagd om, als het even kon, niet met de auto te komen, was de parkeerplaats weer overvol en werden de auto’s professioneel naar alternatieve veldjes gedirigeerd. Het zag er bij aankomst dus erg druk uit, maar eenmaal binnen viel het reuze mee, er is in deze voormalige Enka-fabriek genoeg ruimte. Voor iedereen lag er een gratis goodie bag klaar en een gebonden Engelstalig boek met de titel Rohloff Stories (zie voor impressie deze Duitstalige versie).

Het aanbod op de Wereldfietsbeurs is zoals ieder jaar:

• Lezingen en ‘workshops’ (lezingen met een praktisch onderwerp);
• Een markt met stands;
  • Commerciële stands (zoals altijd onder andere Bike4Travel en De Vakantiefietser, Soetens busvervoer en uitgeverij Benjaminse);
  • Stands van organisaties als de NTKC en de Groene Koepel (kampeerterreinen), De Wereldfietser zelf (met verkoop van merchandising en vorige nummers van het verenigingsblad) en diens splintergroepering The Offroad Groep en daarnaast de Europafietser (routeboekjes);
• Fietsers informeren fietsers. Hier liggen de kaarten en fotoalbums op de tafel en willen de werelfietsers erachter graag al je vragen beantwoorden die je kunt hebben over de streek of de route. Mocht je nog niet weten waar de reis dit jaar naar toegaat, dan kan je hier ook inspiratie vinden.

Inspiratie vind je zeker bij de vele lezingen. Ze kunnen gaan over praktische zaken als het inpakken van je fiets voor het vliegtuig, het zelf maken van fietstassen of het navigeren met je telefoon tot over gemaakte reizen. Veel van die praktische lezingen hebben we tijdens eerdere edities al eens bezocht (zie verslagen van voorgaande jaren). Ieder jaar worden succesvolle eerdere workshops herhaald en nieuwe lezingen gegeven. Als het lezingen zijn over reizen, dan zijn dit recente reizen. Dit jaar bezochten we vier lezingen. In totaal kon de bezoeker kiezen uit 21 verschillende workshops en lezingen. Opvallend was dat de titels van deze lezingen vaak niet de (verwachte) inhoud dekten. Maar dat mocht de pret niet altijd drukken.

Verslag bezochte lezingen

Ain’t no mountain high enough… met een bergverzet kun je bergen verzetten

Zo twijfelde ik zelf erg over het bezoeken van de lezing ‘Ain’t no mountain high enough…. Met een bergverzet kun je bergen verzetten’. Want ik héb over die beruchte steile heuveltjes in Engeland gefietst, dus kon ik hier nog iets leren? Enneh, mijn mountainbike heeft natuurlijk een bergverzet en mijn velomobiel had die ook. Maar mijn ervaring is inmiddels dat je ook bij de onderwerpen waarvan je denkt ‘wat valt daar nou nog verder over te vertellen’, toch iets kunt opsteken. Zo was het zeer zeker ook bij deze lezing. Christine van der Aa is tijdens haar fietscarrière van “ik wil nooit meer klimmen” gegaan naar “zitten er wel genoeg bergen in deze route?” en wil de bezoekers van haar lezing graag meenemen op die reis. Het voordeel van bergwegen is immers prachtige natuur en rustigere wegen dan in het dal.

Verzuren
Ze geeft een heldere uitleg wat verzet is: de afstand die je met één pedaalslag aflegt. De truc is een licht genoeg verzet te vinden waardoor je niet gaat hijgen, zodat je spieren niet verzuren en je urenlang kunt blijven klimmen zonder om te vallen. Fiets je nu te zwaar en wil je steeds afstappen en pauzes houden (het advies is: niet doen, maar wissel af door te gaan staan op de pedalen), kijk dan op de site Bicycle Gear Calculator, zet ‘display’ op ‘development’ en voer daar je tandbladen, tandwielen (handmatig slepen = custom) en wielomtrek in. Zij had een verzet van 1,40 meter in de laagste versnelling. Is je verzet nog te groot, overweeg dan een kleiner kettingblad en een grotere cassette. En: hoe groter je wiel, hoe groter de afgelegde afstand en hoe zwaarder je verzet. (Je 29er mag ook al niet mee in de nachttrein naar Wenen, red.).

Uiteraard is gewicht ook een belangrijke factor. Vaak wordt er alleen gekeken naar de kampeerspullen maar de fiets zelf vergeten. Let niet alleen op het gewicht van de fiets bij aankoop maar ook op zware accessoires. Zaken als een vlinderstuur of verstelbaar stuur, een ringslot, soms twee standaarden, het zijn overbodige accessoires die behoorlijk wat kilo’s toevoegen.

Mansplaining
De lezing nam een interessante onverwachte wending toen het onderwerp ‘vrouwen’ werd. Christine deed uit de doeken hoe ze is behandeld in fietswinkels, waar mannen haar wensen negeerden en even gingen uitleggen hoe het volgens hen moest zijn. Mansplaining dus. Haar betoog is echter: vrouwen hebben gemiddeld tweederde van de spierkracht van mannen in het onderlichaam. Het standaard verzet dat op fietsen wordt gezet, gaat uit van standaard mannen. Prachtige grafieken ondersteunden haar verhaal.

Dat de man als de standaard geldt, heeft ook effect op de geometrie van fietsen. Bij randonneurs met een diamantframe met bovenbuis maakt een te lange reach (afstand zadel-stuur) dat je moeilijker op je trappers kunt gaan staan. Ook zogeheten 29ers hebben een langere reach dan de meeste vakantiefietsen. Zij zijn daarom minder geschikt voor vrouwen.

Zadel
Christine was het opgevallen dat de meeste vrouwen hun stuur hoger hebben staan dan hun zadel, terwijl de meeste mannen juist het zadel juist hoger hebben staan. Vrouwen doen dit vermoedelijk onbewust om de druk op de voorkant zadel te verlichten. Haar advies is om het zadel niet horizontaal te zetten, zoals meestal wordt aangeraden, maar om de punt van het zadel 9 procent naar beneden te laten wijzen. Iets wat de internationale wielerbond UCI pas sinds de Olympische Spelen van 2012 toelaat, omdat veel vrouwelijke sporters klachten ondervonden van het horizontale zadel. De uitsparingen in zadels zijn meestal om prostaatklachten te voorkomen, niet om de druk op de gevoelige delen bij vrouwen te verlichten.

Sinds Christine 22 jaar geleden een fiets op maat liet maken, is ze af van diverse lichamelijke klachten zoals rugpijn, gaat ze makkelijker staan op de pedalen staan en heeft ze geen dikke gepolsterde handvatten meer nodig op haar fiets.

Overige tips waren regelmatig eten en drinken tijdens de klim. Dat hoefde volgens haar niet met dure sportrepen, zij heeft hiervoor een rolletje Menthos (zie ook eerder artikel op dit blog over Winegums).

Offroadtocht Georgië

Maarten Smit maakte afgelopen jaar een offroadfietstocht door Georgië met een groep. De route die ze gefietst hebben vonden ze op Bikepacking.com, de Caucasus Crossing. Hiervan legden ze 907 kilometer af in drie weken. Tijdens deze lezing werden vooral veel indrukken van het land gedeeld. Maarten legde uit hoe het landschap er uitzag door het te vergelijken met ‘alledaagse’ bestemmingen als het westen van Canada en Mongolië. Hij verhaalde over het schrille contrast tussen de moderne steden met wolkenkrabbers, moderne supermarkten en fietsenwinkels (Tblisi, Kutaisi) enerzijds en anderzijds het platteland waar alles nog met de hand gaat en koeienvlaaien als brandstof wordt gebruikt, “net als in Tibet”. Met dit verschil dat de koeienvlaaien hier eerst in briketten werden geperst en opgestapeld. Dit alles ging begeleid van mooie foto’s op het scherm.

Fietsdoos
Allerlei facetten van de reis werden in deze lezing belicht. Van de keuken tot de bevolking, van de uitrusting tot praktische tips als dat de Schiphol-fietsdoos te groot is voor de scanner als je vliegt met Georgian Airlines. Ook de politieke situatie kwam aan bod. Stalin wordt nog op veel plaatsen vereerd, er is een museum in Gori, maar er is ook verzet tegen Rusland. Zodanig zelfs dat de groep niet meer via Moskou kon vliegen. Enige tijd na de boeking werden hun tickets geannuleerd en het geld teruggestort.

Voorzieningen
Georgië heeft in het zuiden weinig winkels en je kunt alleen pinnen in de grote steden. In Bestia zit een outdoorwinkel. Er zijn weinig campings en degenen die er zijn hebben slechte voorzieningen, zoals ‘een gat in de grond’. Maar je kunt altijd vragen of je naast een pension je tent mag opzetten zodat je gebruik kunt maken van de faciliteiten daar. Hotelovernachtingen kostten gemiddeld slechts 15 à 20 euro.

Bezienswaardigheden zijn de Vardzia grotten, waar de bewoners naar vluchtten bij afwisselende invallen door de Ottomanen en Mongolen. Hiervoor staan ook overal in het land vierkante torens als verdedigingwerk. Een basiliek in Mtsketa is ook een bezoek waard.

Zwerfhonden
Gezond blijven was eveneens een van de thema’s van deze lezing. Tal van tips passeerden de revue. Cola zonder prik is goed tegen maagklachten. Schaafwonden kan je het beste schoonmaken met een tandenborstel. Zorg voor inentingen tegen tetanus en rabiës. Dat laatste vanwege de vele zwerfhonden in Georgië. Blijven fietsen kan door een hond geïnterpreteerd worden als vluchtgedrag, waardoor je risico loopt op bijten. Schaapshonden zijn te herkennen aan gecoupeerde oren en staarten. Zij worden gecoupeerd zodat ze niet makkelijk door wolven kunnen worden gegrepen. Voor meer informatie over honden, verwees Maarten naar het artikel Dealing with dogs op het blog Introvert Adventures. Wij dachten: neem een Dazer mee maar deze optie kwam niet aan bod, ook niet in de blogpost waarnaar verwezen wordt.

Over de route zelf was te melden dat je veel extra remblokjes mee moest nemen en moet weten hoe die te vervangen. Dat er ergens op de route een stuk zat van tien kilometer waarin ze moesten hike-a-biken (je fiets de berg opduwen).

Het voorbereiden van een lange reis

Dat de titel ‘Het voorbereiden van een lange reis’ de lading van de lezing niet dekte werd wel duidelijk uit de vragen die na afloop uit het publiek kwamen. “Hoe deden jullie dat met school, met werk?” Ik denk dat de meeste geïnteresseerden eerder verwachtten dat het zou gaan om het voorbereiden van een wereldreis van jaren in plaats van reizen van een paar maanden. Lange reizen brengen namelijk een hele andere problematiek met zich mee, onder andere op het gebied van verzekeringen, gezond blijven en visa.

De presentatie begon met een leuke video met foto’s en ondertiteling en ging over de meest recente langere reis van het gezin van drie. Tijdens deze reis fietsten zij de TransAmerica, 6800 kilometer van west naar oost door de Verenigde Staten. Na afloop van de video waren er verschillende hoofdstukjes met praktische zaken die belicht werden. Dit ging wat rommelig, het leek alsof het de bedoeling was geweest ze aan te klikken naar aanleiding van vragen in de zaal. Nu schoot de presentatie van de hak op de tak en was deze niet echt informatief. Hoe of wat werd vaak niet toegelicht of er werd makkelijk overheen gestapt. Waarschijnlijk kwam dit omdat degene die de presentatie gaf, volgens eigen zeggen, niet degene is die in het gezin verantwoordelijk is voor de details van de reis en de praktische planning.

Luchtkussenfolie
Het gezin boekt altijd voor de eerste en laatste nacht van de reis een hotel, zodat ze in alle rust de fietsen in elkaar kunnen zetten of weer inpakken. Inpakken doen ze in luchtkussenfolie en dat is tot nu toe altijd goed gegaan (fiets met Rohloff-naaf, red.). Als het gedoe gaf op het vliegveld was de tip geduldig blijven, een hand op de schouder te leggen, “dan gaan mensen je vanzelf helpen”. Dit gold ook voor problemen met het vervoer van de fietsen over land. De fietsen gaan van en naar het vliegveld met een taxibusje. Over het eigen huis werd alleen de informatie gedeeld dat ze het verhuurden tijdens hun reizen, omdat ze het een veiliger idee vonden dat het bewoond was tijdens hun afwezigheid.

De dochter van het gezin gaat al mee op reizen sinds ze min vijf maanden was. Ze zit inmiddels op de middelbare school en fietst alleen nog een deel van de langere reizen mee, tijdens schoolvakanties. Hoe dat gaat? Volgens haar zelf: “op vrijdag is dan de laatste schooldag en op zaterdag zitten we in het vliegtuig. Twee dagen voordat school begint kom ik weer thuis.” Toen ze nog op de basisschool zat, kon ze langer mee op reis. Ze kreeg dan lesmateriaal mee en kreeg een toets na afloop. Wat werk betreft: als de werkgever niet wil meewerken, nou, dan neem je ontslag. Tussen neus en lippen werd duidelijk dat degene die de presentatie gaf, zelfstandige is.

Sportdrank
Voor hun reis hadden ze een sportmedisch onderzoek laten doen in Papendal. Andere tips waren erg voor de hand liggend. Zoals het altijd meenemen van ducttape en een waterfilter en het gebruiken van een achteruitkijkspiegel. Bij gevaar was de afspraak onderling dat ze uitweken naar de berm. Verder namen ze een tube tabletten mee om sportdrank te kunnen maken tegen uitdroging. De dochter was namelijk een keer in het ziekenhuis terechtgekomen wegens uitdroging door te weinig te drinken.

Op al hun fietsreizen, onder andere door Argentinië en een fietstocht van Helsinki naar Polen, hebben ze weinig pech ondervonden. Alleen in Las Vegas is een keer alles uit hun tent gestolen. Ook de kettingsloten van hun fietsen waren doorgeknipt, echter konden de dieven de ringsloten niet openkrijgen. Dus behalve een lege tent hadden ze nog het goed aan hun lijf en de fietsen. Hun Rohloff-naven hebben maar eens in de zevenduizend kilometer onderhoud nodig.

Budget
Het budget wat het gezin hanteert is 50 euro per persoon per dag. Eens per week boekten ze een hotel om hun kleding te kunnen wassen en voor de afwisseling.

Bij navraag op de stand bleek dat je in de V.S. vaak in city parks kunt kamperen of bij kerken. De dochter liet in het fotoalbum enthousiast alle foto’s zien van zelfgemaakte bordjes langs de TransAm waarop fietsers worden uitgenodigd of om ze op de beschikbaarheid van water te wijzen, etc.

Omdat vliegvelden altijd bij grote steden liggen, is er voldoende verpakkingsmateriaal te vinden om de fietsen weer in te pakken. Ze navigeerden met informatie van de Adventure Cycling Association. Een andere fietser op de beurs die regelmatig in de V.S. heeft gefietst, gebruikte routes van dezelfde organisatie.

Fietsen in Saoedi-Arabië, hoe vind je je route in onbekend gebied?

De verwachting die ik van deze workshop had, was antwoord op de vraag hoe je in gebieden die niet beslagen worden door gedetailleerde Open Fietsmap-kaarten het beste je weg vindt. Pas bij het uitwerken van de notities van deze presentatie drong het tot mij door. Deze bescheiden man is waarschijnlijk de eerste fietsreiziger ooit, die door Saoedi-Arabië heeft gefietst! Dus het was meer een workshop over hoe je door een land reist, waar niemand je ooit is voorgegaan. Saoedi-Arabië inkomen als toerist was tot vorig jaar namelijk niet mogelijk.

Visum
Jan Willem’s “geheel onverzorgde fietsreis” had een persoonlijke aanleiding: Jan Willem wilde zijn dochter bezoeken, zij liep stage op de ambassade van Riaad. Bij het plannen van de reis kwamen de vragen op over hoe je informatie over wat er te zien is en hoe vind je je weg? In eerste instantie leek het überhaupt niet mogelijk om Saoedi-Arabië in te komen als toerist. Je kon alleen een visum krijgen als je de Formule E wilde bezoeken. Maar toen besloot de kroonprins, die het land wil hervormen, plots tot het verstrekken van toeristenvisa. Dat kwam precies op tijd voor Jan Willem’s plannen.

Eén dia in zijn presentatie ging over het vinden van je weg in een onbekend land. Hij weidde er niet te lang over uit. De lijst las:

• Google Maps
• Osmand
• Maps.me en Pocket Earth
• Mapy.cz (gratis)
• Strava
• Ridewithgps

De laatste twee op de lijst werden gebruikt om na te gaan waar mensen fietsen in Saoedi-Arabië. Uit zijn onderzoek op internet kwam naar boven dat er geen fietsinformatie was te vinden over het land, waarschijnlijk omdat er nog nooit iemand een fietsreis heeft gemaakt. Op Google Maps stond eigenlijk maar één weg naar Riaad, in de verre omgeving waren ook na inzoomen geen kleinere weggetjes te ontdekken. Wel zag hij op de satellietbeelden intrigerende cirkels op de kaart, die hij wilde bezoeken. Hij had verder één reis gevonden naar Saoedi-Arabië, aangeboden door reisbureau Koning Aap waar hij in de beschrijving kon lezen wat eventueel het bezoeken waard was. Verder ontdekte hij een enkele toeristische trekpleister op de kaart in de Osmand-applicatie. Saoedi-Arabië heeft echter geen toeristische infrastructuur. Ook kom je als niet-moslim niet binnen in Mekka en het interessante gedeelte van Medina. Wat restte was fietsen door een uitgestrekte leegte, door dorpjes waar niets te beleven valt behalve het drinken van thee en eten. Jan Willem fietste uiteindelijk vanuit Jordanië naar Riaad en via een andere route terug naar Jordanië.

Veilig
De nadruk van de rest zijn van presentatie lag op de vele ontmoetingen met de lokale bevolking. Zijn presentatie was doorspekt met foto’s van al die ontmoetingen. Helaas waren door conversieproblemen tussen een Mac en een pc wat foto’s op hun kant of ondersteboven in de presentatie beland. Maar ze gaven een goede sfeer van het land en de mensen. Saoedi-Arabië is een erg veilig land. Alle inkomsten van Saoedi-Arabië komen voor negentig procent uit olie. De Arabieren zelf zijn puissant rijk en de gastarbeiders verdienen goed, er is geen reden om te stelen. Je kunt je portemonnaie op tafel laten liggen, volgens Willem Jan. De mensen zijn zeer gastvrij. Vrouwen zag hij zelden op straat maar buitenlandse vrouwen hoeven niet gesluierd. Het viel ook op in de presentatie, er waren alleen foto’s van ontmoetingen met mannen.

Via een van zijn vele ontmoetingen met de lokale bevolking kon Jan Willem ook de irrigatiecirkels bezoeken die hij op de satellietbeelden had gezien. Hier worden diepe putten geslagen en fossiel water opgepompt, dat door lange armen over het land wordt gespoten. Het enige dat er dankzij de irrigatie verbouwd wordt, is hooi voor kamelen.

Drinkwater
De wegen zijn breed, het landschap zandkleurig en saai. Jan Willem gaf in twee weken slechts 50 euro uit, want hij kreeg continu thee en eten aangeboden. Tijdens de gebedstijd gaat alles dicht. Bijna elke moskee heeft drinkwater en een hamam (wasgelegenheid).

Eén keer is hij gecontroleerd door de politie. Er was even wat gedoe over de Iran-stempel in zijn paspoort, maar na wat telefoontjes was het geen probleem meer en kon hij doorfietsen. Wel bleef deze politieagent zo’n zestig kilometer achter hem aan rijden. Het was voor de veiligheid, aldus de agent. Uiteindelijk kwamen er nog twee agenten bij en was Jan Willem zo brutaal om te vragen, als ze dan toch achter hem aan bleven rijden, of hij  dan niet met ze mee mocht rijden, om een saai stuk over te slaan. Hij had ondertussen namelijk ook wat meer haast gekregen om bij zijn dochter te komen, omdat ze haar voet had gebroken. Tot zijn eigen verbazing gingen de politieagenten akkoord. Het voorwiel ging in de ene politieauto, rest van de fiets in de andere auto en hij in de derde auto. Uiteindelijk heeft hij met deze drie agenten samen gegeten. Ze wilden helaas echter  niet op de foto. Maar er waren genoeg andere foto’s van zijn vele ontmoetingen.

De stands

De stands op de beurs waren weer net als altijd een afwisselend aanbod van commerciële aanbieders, organisaties (zie complete lijst exposanten) en ‘fietsers informeren fietsers’. Bij die laatste categorie is het altijd leuk als daar iemand zit die een lezing of workshop heeft gegeven, voor als je nog vragen hebt. De scheidslijn is soms dun met de commerciëlere stands. Want als je aan Paul Benjaminse (van de boekjes) iets vraagt over een van zijn routes (bijvoorbeeld of het breed genoeg is voor een trike), wil hij daar graag over uitweiden. Dan ontmoet je een bevlogen fietser. Wat zagen we verder?

• Bij de Rohloff-stand zagen we iets dat voor ons nieuw is: shifters voor een Rohloff-naaf. Blijkt al zowat een decennium te bestaan. Handig voor wie bijvoorbeeld een drop bar heeft of niet de standaard draaiknop op zijn stuur wil hebben. Goed nieuws voor gravel bikers dus. Wel heeft een Rohloff altijd twee kabels. Hopelijk verzinnen ze daar ook nog eens wat voor.
• Vaude toonde op hun stand een wel heel licht aandoende tassenset voor zowel bikepackers als vakantiefietsers. Uiteindelijk blijken de voortassen van deze set bijna even zwaar als Gravel-Packs van Ortlieb en een stuk zwaarder dan Arkel Drylites. Had ik niet verwacht.
• Jos Driessen stond op een stand die geheel belangeloos mensen attent maakte op alle mogelijkheden die er zijn voor gratis overnachtingen. Inclusief een kleurendruk folder die je mee kon nemen met alle informatie. Couchsurfing.com en Warmshowers.org zullen bij veel mensen wel bekend zijn. Maar ken je ook Dachgeber.de van en voor fietsers? De meeste adressen zijn te vinden op onze pagina Slechtweerprotocol.

De Wereldfietsbeurs vind jaarlijks plaats en is toegankelijk voor zowel leden als niet-leden van vereniging De Wereldfietser. Sinds een paar jaar is de locatie De Fietser in Ede, in een voormalige ENKA-fabriek. Een prachtige locatie met een permanente fietstentoonstelling (van de merken van de Accell Group) en -testbaan, die ook op andere dagen is te bezoeken. Dit jaar bezochten 1472 mensen de beurs volgens informatie van de vereniging.