Jorgen Johansson is één van de bekende backpackers die een boek heeft geschreven over lichtgewicht kamperen: Smarter Backpacking. Van zijn hand is het 343 (3 for 3) principe, drie kilo voor de drie zwaarste artikelen die een backpacker bij zich heeft: tent, bed en rugzak. Zijn idee is: eerst de kilo’s eruit voordat je op grammen gaat jagen. Dat zet meer zoden aan de dijk. Daarna kan je altijd nog gaten gaan boren in je tandenborstel.

Cover boek Smarter Backpacking

Zijn boek begint met een korte inleiding over het idee achter 343. Ook een fietskampeerder heeft daar iets aan. In plaats van het gewicht van de rugzak kan je nadenken over het gewicht van je fiets of fietstassen.  Daarna wordt in alfabetische volgorde alle zaken die een kampeerder bij zich heeft behandeld. Te beginnen bij ‘ankle support’ over het gebruik van lichte trailrunnerschoenen in plaats van zware hikingschoenen (omdat elke gram aan je voeten net zo zwaar is als datzelfde gewicht keer vijf keer in je rugzak) tot het laatste hoofdstuk ‘windshirt’.

Psychologische aspecten
De hoofdstukken gaan soms ook in op psychologische aspecten, bijvoorbeeld bij de keuze tussen een tarp en een tent. Velen voelen zich veiliger in een tent. Psychologie speelt ook een rol bij hygiëne. Er worden miljoenen uitgegeven aan reclames om ervoor te zorgen dat we ons onzeker en onaantrekkelijk vinden zodat we naar de drogist rennen om dat gefingeerde probleem te verhelpen. Het volgen van het nieuws kan leiden tot een te uitgebreide EHBO-doos.

Only on extreme rare occasions do people get seriously hurt in connection with backpacking. In fact, it is so unusual that it gets media attention when it happens. This, in turn, makes the media consumers believe that serious injuries are common among hikers.”

Ook al ben je al heel ver in het lichter maken van je uitrusting, dan vind je in dit boek nog wel een tip of zet het je weer aan het nadenken. Aan de andere kant is er herkenning. Dan heeft Johansson dezelfde oplossingen bedacht als ons, zoals het gebruik van een kindertandenborstel of hetzelfde proces doorgemaakt al wij. Ook hij ontdekte op een dag hoe zwaar zijn Trangia-set wel niet was en besloot er wat aan te doen. Hetzelfde hebben wij ons gerealiseerd en toen hebben wij ook een lichtere veldkeuken samengesteld.

Klimaat
Wat het boek vooral relevant maakt is dat het is geschreven door iemand met kampeerervaring in het natte en koude klimaat van Scandinavië, waar het soms dagen achtereen hard waait en de regen horizontaal langskomt. Dit in tegenstelling tot die andere lichtgewicht-goeroe, de Amerikaan Ray Jardine. Bij zijn boek Trail Life dacht ik regelmatig: ik ben benieuwd hoe lang je het op deze manier volhoudt in Schotland of Noorwegen. Des te interessanter is het dat een aantal technieken uit dit boek ook door Johansson zijn geadopteerd, zoals het wandelen met paraplu en op natte lichte schoenen met gaasstof en zonder Gore-Tex. Regen betekent in een zeeklimaat meestal ook wind en kou. Dus wat heb je dan aan een paraplu (waait stuk of regen waait er onderdoor) en hoe fijn is het om natte sokken te hebben in een koud klimaat, dagenlang? Kennelijk is het toch te verkiezen boven slecht drogende schoenen met Gore-Tex.

Deze beide leden van de Rugzaklopers hebben een complete kampeeruitrusting bij zich. Het linker is echter een stuk lichter.

Het boek roept zeker niet op om direct naar de webshop te klikken om het duurste van het duurste aan te schaffen op het gebied van lichtgewicht tenten en rugzakken gemaakt van cuben fiber. Johansson stelt vooral voor om heel veel spullen thuis, maar nog liever in de winkel, te laten en je niet gek te laten maken door wat je volgens de marketingafdeling van buitensportzaken allemaal nodig hebt. Hij kan het zeggen met veertig jaar kampeerervaring op de Scandinavische toendra’s. Af en toe is het boek, ondanks dat het een praktische handleiding is over hoe je elk onderdeel van je uitrusting lichter kunt maken, ook lekker droogkomisch geschreven. In het hoofdstuk over lang ondergoed:

I usually pick the lightest and thinnest long johns I can find. This means I choose so-called leggings that ladies sometimes wear as stockings. Leggings basically are a pair of pantyhose without the part covering your foot. 50-60 or 80 denier leggings are usually thick enough, and they should not contain cotton. Leggings are very elastic, so if you choose the largest sizes, there is plenty of room for a guy to get into them. Nowadays you do not have to pretend that you are buying them for your female partner, as the sales assistants in ladies’ lingerie shops are used to men with special tastes.”

Naar aanleiding van dit boek heb ik één uitrustingstuk veranderd en dat betreft het shirt, muts en buff van mijn ‘pyjama’. Een muts blijft bij mij altijd slecht zitten op m’n hoofd tijdens het slapen. Behalve je hoofd warmhouden is een hoofddeksel ook belangrijk om de tijk van je slaapzak te beschermen tegen je vettige haar. Ik heb een 200 grams ‘Warmwool’ shirt gekocht van Aclima, dat een bivakmuts-achtige capuchon heeft. Je kan ervoor kiezen de capuchon niet op te zetten en dan heb je een col én je kan er voor kiezen ook de col af te zetten want deze is onderaan open aan de voorkant. De mouwen hebben (grote) duimlussen en eventueel kunnen koude handen opgewarmd worden in de kangeroo-zak. Dit is tevens mijn ‘avondshirt’ voor na het fietsen, aangezien het aanhouden van bezwete kleding ervoor zorgt dat je het koud krijgt. Ik had een extra slaapmuts en buff mee omdat ik zeker moest weten dat ik met droge spullen de slaapzak inga, die hoeven nu niet meer mee, alles zit ineen in dit merinowollen shirt. Het is geen licht shirt maar met dit ondergoed kan ik toe met een lichtere slaapzak.

Aclima Warmwool hooded sweater

Voor nu ben ik wel even klaar met het onderwerp ‘ultralichtgewicht’. We kunnen er niet meer zoveel van opsteken. Tot mijn verbazing kan ik de hele kampeeruitrusting solo meenemen op de Gazelle tweewieler in twee voortasjes van gezamelijk 25 liter (Ortlieb Gravel-pack) op de achterdrager. De nog iets te grote tent (Sierra Designs Lightning 2 – 1,76 kg) ligt dan bovenop de bagagedrager en de slaapzak en mat zit in een waterdichte roltas aan het stuur. We zijn aardig ver gekomen in het lichter maken van onze uitrusting door de afgelopen jaren steeds voor de lichtere keuzes te gaan. We willen nog wel een aantal dingen veranderen, zoals de tent, maar dat is nog een grote investering, aangezien we de Zpacks Duplex-tent op het oog hebben, een tweepersoons tent van 600 gram, gemaakt van Dyneema (cuben fiber).

Smarter Backpacking is een paperback zonder foto’s en werd geschreven in 2010. Hierdoor zijn sommige hoofdstukken alweer wat gedateerd, zoals over de mobiele telefoon. Maar gelukkig wordt het boek ondersteund door een website SmarterBackpacking.com met foto’s en de laatste inzichten. Helaas is niet te zien wanneer de teksten voor het laatst zijn bijgewerkt. Je hebt niet veel aan de site zonder het boek. Jorgen Johansson’s eigen (Engelstalige) site is te vinden op Fjäderlätt.se.

Titel: Smarter Backpacking
Originele titel: Lättare packning från A till Ö
Schrijver: Jorgen Johansson
Uitgeverij: NUI Publishing Sweden
Taal: Engels
Eerste uitgave 2010
ISBN13: 978-91-979055-0-3 (paperback, 190 bladzijden)
Er is ook een Kindle e-boek uitgave