Al jaren is het advies dat je als buitensporter drie lagen kleding draagt: een basislaag die vocht snel afvoert, een tussenlaag voor isolatie en een buitenlaag die beschermt tegen wind en/of regen. Door met laagjes te wisselen, pas je je aan de omstandigheden aan. Krijg je het bijvoorbeeld warm door inspanning, dan trek je de isolatielaag uit. Dat systeem, daar wilde stoffenfabrikant Polartec verandering in brengen met Alpha.

Het idee achter Polartec Alpha is dat het zo goed ademt en snel droogt, dat je een isolatielaag van Alpha aan kunt houden tijdens het fietsen en andere inspannende activiteiten zoals bijvoorbeeld bergbeklimmen. Zowel bergopwaarts als tijdens de afdaling. Alpha laat goed lucht door en voert warmte en zweet snel af. Als je vervolgens stilzit en afkoelt, droogt de stof snel en isoleert het je tegen koude. Dit noemt stoffenfabrikant Polartec ‘actieve isolatie’ en hiermee zou je je dus niet steeds om hoeven te kleden bij afwisselend inspanning of stilzitten. Omdat de tussenlaag niet steeds uit hoeft, kan deze verwerkt worden in kledingstukken die de verschillende lagen combineren, zoals een windbreaker met een voering van Alpha.

Rab Alpha jacket

Alpha isoleert het beste voor zijn gewicht op PrimaLoft na, maar dat is een vulmateriaal, geen stof. PrimaLoft benadert als beste dons als kunstmatig isolatiemateriaal, als je kijkt naar isolatie per gewicht. Niet vreemd als je bedenkt dat bij de ontwikkeling van PrimaLoft zowel NASA als het U.S. Army Research Laboratory was betrokken. Ook Alpha heeft een militaire achtergrond, het is ontwikkeld voor de U.S. Special Forces. Militairen moeten afwisselend oprukken en stilhouden, dus zij hadden behoefte aan een laag die een groter klimaatbereik had en snel droogde. Alpha is gemaakt van waterafstotend garen. Het heeft een grofmazige basis waar de isolerende pluizige laag aan vast zit.

Close-up Polartec Alpha met specifiek breipatroon

De theorie klonk goed, dus we kochten beiden een ander kledingstuk met Polartec Alpha en sloegen aan het testen.

• Dave kocht een Norrøna Falketind vest met Alpha60 (nog in enkele maten verkrijgbaar bij Zwerfkei). In de zijkanten is Polartec Power Stretch fleece gebruikt. Aan de buitenkant zit op de borst en rug een windwerende gladde laag over het Alpha-materiaal. Dat betekent dat het kledingstuk gedragen kan worden over een basislaag en er niet altijd een windbreaker nodig is. Het weegt 285 gram in XL. Het vest is niet behandeld tegen geuren.
• Belle kocht een Alpha Flash jacket van het merk Rab. Ook dit vest heeft ander materiaal in de zijpanelen, niet van Polartec: Thermic een glad materiaal dat vanwege die eigenschap weinig isolatie kan bieden (warmte-isolatie wordt bepaald door de hoeveelheid stilstaande lucht dat het materiaal vasthoudt). Maar verder bestaat het jack voor en achter uit één laag Polartec Alpha  Direct 120. Het Alpha Flash jacket van Rab is behandeld met Polygiene tegen geuren. Het vest heeft geen windwerende laag.

Boven: Rab Flash met Alpha120 basisstof en Thermic zijpanelen. Onder: Norrøna Faltketind met Alpha60 en Power Stretch fleece zijpanelen.

In maat 14 weegt het Rab Alpha Flash vest 220 gram. Dat is 30 gram zwaarder dan een trui van Rab in dezelfde maat gemaakt van Power Grid fleece. Dat truitje heeft echter geen doorlopende rits. De Alpha Flash is echter vele malen warmer. En geeft een lekker comfortabel pluizig gevoel waar je in wilt wegkruipen. Power Grid fleece heeft dat niet, het is vrij dun en voelt in eerste instantie wat koud aan.

Capuchon
Beide vesten van Alpha hebben een prettig hoog opstaand kraagje dat lekker warm om de nek zit omdat het goed aansluit. Een voordeel ten opzichte van hoodies. Een capuchon missen we niet omdat die al zit op onze Patagonia Micro Puff jasjes (gewatteerd met PrimaLoft). Die trekken we bijvoorbeeld ’s avonds aan, als we lang buiten zitten en afkoelt. Daarnaast gebruiken we deze jasjes in combinatie met de quilt als het te koud is, zodat het hoofd bedekt is tijdens het slapen.

Zijpaneel Rab Alpha jacket

Zijpanelen
Met de Norrøna Falketind van Dave kan je soms een windjack achterwege laten, mits het niet te hard of te koud waait. Een windwerende laag bedekt voor- en achterkant als extra laag over het Alpha-materiaal. Maar omdat de achterkant van de armen en ook de zijpanelen geen windwerende laag hebben, is het wat frisjes als de wind uit de verkeerde hoek waait (op de zijkant). We vinden het eigenlijk niet logisch dat zowel het jack van Norrøna als Rab zijpanelen hebben van een ander materiaal. Alpha reguleert toch zo goed? Waarom dan van die extra ventilerende zijpanelen? We vermoeden dat de stretchende zijpanelen worden toegevoegd voor bewegingsvrijheid. Alpha zelf stretcht beperkt.  Het liefst zouden we ons rondom hullen in Alpha. Dit is echt spul waar je in wilt wegkruipen, pluizig en zacht. We vonden een trui zonder zijpanelen bij 66ºNorth, model Hrannar (inmiddels ook laatste maten). Welke dikte Alpha het is, vermeldt het merk niet.

Dave in zijn Norrøna jacket met niet-winddichte zijpanelen

Wat meteen opviel is dat de kledingstukken gemaakt met Alpha bij het testteam voor verwarring zorgden. Hoe gebruik je kleding gemaakt met Alpha? Je bent gewend dat een trui uit moet tijdens inspannende activiteiten omdat je anders teveel gaat zweten waardoor je eerst nat en vervolgens koud wordt. Als je stopt met sporten heb je de neiging om iets droogs aan te trekken. Maar Alpha kan aanblijven tijdens het fietsen en droogt na afloop snel waardoor het warm genoeg is om in stil te zitten.

Verwarrend
Om het nog meer verwarrend te maken bestaan er van Alpha twee varianten: Alpha en Alpha Direct. Alpha Direct is een doorontwikkeling van Alpha, dat geen laag meer nodig heeft waar het tegenaan zit genaaid. Hierdoor kunnen fabrikanten de stof verwerken in een kledingstuk als voering maar het kan ook op zichzelf de stof van een trui zijn zonder andere lagen aan de buiten- of binnenkant.

Rab Alpha jacket tegen het licht

Verkrijgbaarheid
We hebben het idee dat artikelen met Alpha niet heel hard hebben verkocht, ondanks een lovende recensie op Outside Online. Het aanbod lijkt beperkt. Bij Rab zijn de Flash jackets zo goed als uitverkocht en in de webshop is nog geen opvolger te vinden. Norrøna heeft daarentegen wel nieuwe kledingstukken met Alpha uitgebracht waaronder een fleecevest. Bij andere buitensportmerken hebben we het nog niet kunnen vinden als trui of vest. Het wordt door fabrikanten vaker verwerkt als voering van jasjes (o.a. Outdoor Research, Mammut, Montane, Mountain Equipment, Salewa) dan in een fleecetrui. AGU heeft het verwerkt in een windwerend fietsjack. Een verklaring voor de impopulariteit zou onbekendheid kunnen zijn en het ontbreken van een ‘handleiding’, dat fabrikanten nog niet precies weten wat ze ermee moeten.

Norrøna Falketind Alpha120

Het is onduidelijk in welke dikten Alpha allemaal precies verkrijgbaar is (de fabrikant noemt het niet op de site). En dat is dus alsmaar het probleem met Alpha, er is vrij weinig informatie over te vinden. Slechts een enkel Engelstalig artikel hier en een nerdy discussie over clo/oz en oz/yd² op het forum van Backpacking Light daar. Meestal wordt Alpha besproken als isolatiemateriaal, terwijl wij denken dat dit materiaal beter tot zijn recht komt in een fleecetrui, in een drielagensysteem.

Polartec Alpha in verschillende diktes

Is het handig dat Alpha verwerkt wordt in combinatie met een andere laag? Wij denken van niet. Je wil je water- of winddichte laag kunnen uittrekken als het beter weer is. Losse basislagen zijn ook handig, want die kan je makkelijker verschonen omdat ze klein en licht zijn om mee te nemen op vakantie. Basislagen wil je apart kunnen dragen bij warm en zonnig weer, eventueel alleen gecombineerd met windjack zodra de wind opsteekt en er een wolkje voor de zon komt. Alpha Direct is welkom als isolatielaag die je lekker warm houdt bij lagere temperaturen. Een fleece die heel snel droogt, veel warmte voor zijn gewicht biedt en licht is. Die inderdaad niet meteen uit hoeft tijdens inspanning omdat het te warm wordt. Maar die wel het handigste is als losse tussenlaag. De vesten van Alpha zijn ons favoriete kledingstuk geworden. Dave trekt ‘m het liefst helemaal niet meer uit “ik moet ‘m toch goed testen voor Kampeerwijzer?”

Gebruik
Op de fiets met temperaturen tot 10 graden gebruiken we onze Alpha Direct als isolerende tussenlaag, met een ondershirt van netstof van Brynje onder. Er gaat standaard een lichte windbreaker overheen en op natte dagen een regenjack. Dave kan het windjack weglaten als de wind niet te guur is, vanwege de windwerende lagen op zijn kledingstuk. Tussen de 10 tot 20 graden volstaat voor ons op de fiets meestal een merinowollen shirt met lange mouwen met daar overheen een windbreaker.

Update juli 2021: De trui van Rab heeft op de rug een lelijke slijtageplek opgelopen. We weten niet hoe dat is gekomen, of er klitteband tegenaan is gekomen of door het dragen van een rugzak. Onze conclusie is dat Alpha zonder een laagje er overheen een stuk minder slijtvast is dan Power Grid fleece, dat er na jaren nog steeds goed uitziet.