Je hoort wel eens een verhaal dat iemand een stoel vond op een rommelmarkt en als ze ermee naar het tv-programma Tussen Kunst En Kitsch gaan, dan blijkt het een echte Gerrit Rietveld te zijn. Dat gevoel had ik een beetje toen ik een Utrechtse fietsenwinkel binnen wandelde en mijn blik viel op het schap met zadels. Zag ik het nou goed?

Ik pakte mijn leesbrilletje erbij. Er ging van alles door mijn hoofd. Zijn ze opnieuw introduceerd? Heb ik het typenummer wel goed onthouden? Maar het was echt. Er hingen twee spikspinternieuwe Brooks B68-zadels op het schap, nog op de kaart. Het was het imperial-model, met een uitsparing in het midden. Met een stelsleuteltje erbij en extra spanveters. Daarmee kwam onze lange quest voor een goed zadel tot een eind. We hebben lang gezocht naar een alternatief voor dit zadel, omdat het uit productie is. Maar waarom zochten we specifiek naar dit zadel?

Het Brooks B68-zadel

Het Brooks B68-zadel

In de zoektocht naar een zadel hebben we de volgende dingen geleerd. Een zadel voor lange afstanden moet hard zijn. Gelzadels zijn alleen geschikt voor stadsfietsen en korte ritjes. Doordat een gelzadel zacht is, zakken je zachte delen erin weg en komen daardoor onder druk te staan. Zitbotjes kunnen druk veel beter aan. Je moet dit wel trainen. Harde zadels kunnen het beste van leer zijn, dat vormt zich naar je zitbotten. Hiermee kom je automatisch uit bij merken als Brooks, Gilles Berthoud Aspin en Selle Anatomica.

In deze video wordt met behulp van een skelet uitgelegd waarom zachte zadels niet goed zijn:

Er zijn ook wel ‘harde’ zadels van kunststof, sommige mensen zijn erg blij met hun zadel van bijvoorbeeld Ergon of Specialized. Maar het nadeel is dat zulke zadels zich dus nooit naar jou zullen vormen. Wel kunnen ze beter tegen de regen.

De meeste sportieve zadels hebben een breedte voor zitbotjes tot 13 centimeter breedte. Helaas hebben wij voor bijna alle zadels te brede zitbotten. Dat betekent dat onze zitbotten op de meeste zadels ergens aan de zijkant belanden. Een pijnlijke zaak.

Zitbotbreedte meten
Mijn zitbotjes zitten 14 centimeter uit elkaar en die van Dave 15 centimeter. Ga er dus niet vanuit dat je als man wel smalle zitbotten zult hebben. Heupbreedte is geen indicatie, lengte wel. Je kan je zitbotten zelf meten, door op een houten vlakke stoel ribbeltjeskarton neer te leggen. Ga iets voorover zitten (in fietshouding), grijp de onderkant van de zitting en trek aan. Als het goed is zie je dan twee afdrukken van zitbotjes. Of gebruik de methode gedemonstreerd in onderstaande video, met keukenpapier en een plantenspuit:

Zithouding
Nu is het zo dat hoe dieper je zit, hoe smaller het deel wordt van de zitbotten waar je op rust, omdat je bekken kantelt. Vandaar dat racezadels een stuk smaller zijn dan toerzadels. Maar wij hebben geen gravel bikes, wij hebben mountainbikes. Het zadel staat net zo hoog als onze handen op het stuur en we zitten in een hoek van 60 graden. Overigens kan voorover zitten weer leiden tot druk op aderen en zenuwen in het schaamgebied, zowel bij mannen als vrouwen.

Een hard zadel is het advies van speciaalzaken voor vakantiefietsers. Fietsreizigers maken doorgaans veel langere dagen in het zadel dan wielrenners. Bij vakantiefietswinkel Bike4Travel geven ze op hun site tips om het juiste zadel te kiezen. Ook de pagina’s op de site van de Vakantiefietser in Amsterdam zijn interessant om te lezen. Wel jammer dat die laatste winkel mij een SQ-lab 603 zadel verkocht. Op de site van SQ-lab staat dat het zadel niet geschikt is voor lange afstanden: “The all-rounder for those, that don’t get the opportunity to ride regularly.” Toen ik ze hierop wees en ze geen geschikt alternatief zadel hadden, kreeg ik niet mijn geld terug maar een tegoedbon. Mooi dat je een zadel even mag proberen maar let op of er een alternatief is of dat je nog iets anders nodig hebt in de winkel. Koop het zadel anders in de webshop, dan heb je wettelijk recht op het terugkrijgen van je geld.

Verzameling door Kampeerwijzer geteste zadels

Er zijn hier heel veel zadels gepasseerd, die we ook onderling hebben uitgeruild om te testen. Een van de dingen die we daarbij ontdekten was ook dat een zadel dat Dave wel OK vond voor mij niets was en andersom. Kijk je naar de zadels van leden van de Wereldfietsers, dan zie je heel veel zadels van de merken Brooks en Terry. Vakantiefietsers Paul van Roekel, Hans van der Veeke en Wim Bassist zweren bij een gelzadel van Selle Royal, de Respiro Moderate. Dit zadel hebben we zelf niet getest maar ik ben er nog wel nieuwsgierig naar.

Te smalle zadels v.l.n.r. Brooks Conquest, Brooks Cambrium C17 All-weather, Enjoy

Keuzehulp zadels
Behalve de breedte van je zitbotten zijn er nog andere belangrijke aspecten bij de keuze van een zadel, zoals hoe flexibel je bent. Want dit zegt iets over hoe jij je bekken kunt kantelen ten opzichte van je bovenrug. Op diverse sites kan je een keuzehulp voor zadels invullen, zoals bij Mantel. Zie ook de uitleg bij Mantel’s keuzehulp.

Afmetingen van een Selle Anatomica

Kijken we naar leren zadels, dan komen we uit bij Brooks. De zadels van Selle Anatomica zijn voor ons niet geschikt want ze zijn gemaakt voor een zitbotjesbreedte tot 13 centimer. Deze zadels worden allemaal gemaakt met dezelfde mal. Gilles Berthoud Mente is in theorie met 18 centimeter breed genoeg maar Bike4Travel geeft aan dat het zadel geschikt is voor zitbotjes tussen de 10 en 14 centimeter. Een zadel is vaak breder dan het gedeelte waarop je kan zitten. Een hard zadel maar niet van leer is de Brooks Cambium. De Cambium C19. zou breed genoeg moeten zijn, ware het niet dat het zadel erg rond loopt en daarmee bij ons tussen de zitbotten terecht komt, die uit elkaar geduwd worden. Dit vonden wij een van de meest pijnlijke zadels, ook al omdat je het niet zult inrijden zoals een leren zadel.

Brooks B68 nog niet ingereden

Ingezeten Brooks B68 na > 500 km

Voordat we de Brooks B68 vonden, fietsten we met een Brooks B67, het breedste zadel van Brooks. Hiermee zijn we overigens in goed gezelschap. Wereldfietser Frank van Rijn rijdt er ook op. Echter heeft dit zadel veren. Die wil je niet als bikepacker want a) ze zijn zwaarder, b) je kan geen seat pack kwijt, c) de veren kunnen gaan meedeinen en d) de veren kraken. De Brooks zonder veren en even breed als de B67 is de B68. Dus daar hadden we lang naar gezocht, maar dat zadel is online overal uitverkocht, omdat het helaas uit productie is gegaan.

Verschillende zadels voor bikefitting bij Bike4Travel

Gewicht
Het verschil in gewicht tussen een B67 en B68, is enorm. Een B68 heren weegt 535 gram. Zijn equivalent met veren weegt 857 gram. Een verschil van 322 gram. Er zijn mensen die veel geld uitgeven om een dergelijk gewicht te besparen op tent, tas of slaapmat. Geen veren betekent dat ik ook niet meer hoef door te schakelen naar een zwaardere versnelling als mijn zadel mee gaat deinen.

Het enige wat op het zadel aan te merken is, is de ronde punt, die maakt het ongeschikt als mountainbikezadel om mee te klimmen. Verder is imperial vooral belangrijk voor mannen, voor vrouwen vraag ik me af of gesloten niet juist beter is. Maar we zijn dus erg blij dat we er nog twee hebben gevonden en we hopen dat Brooks ze weer in productie heeft genomen tegen de tijd dat ze versleten zijn.

Gezocht
Hangt er in jouw plaatselijke fietswinkel nog een B68 in het rek? Dan vernemen we dat graag!

Updates

Maart 2021: er is een vervolg op dit verhaal: Brede weerbestendige zadels, waarin we onder andere de Respiro Moderate testen.

Juli 2021: de brug van het B68-zadel van Dave is op vakantie gebroken. Het metaal is bijna geheel door. Vermoedelijk door het onverhard rijden en niet altijd op tijd op de pedalen staan.

Breuk Brooks-zadel

Updates

Augustus 2021: We kregen het zadel niet gerepareerd via Brooks England omdat het model uit productie is. De Brooks B68 is vervangen door een nieuw leren zadel: Gilles Berthoud Mente.

Oktober 2021: via een fietsenwinkel in Gorinchem is de B68 gerepareerd bij een schaatsenmaker. Kosten even hoog als een nieuw zadel, maar omdat een B68 niet meer verkrijgbaar is, toch gedaan. Dave is blij met het resultaat omdat de Brooks toch een stuk beter zit dan de (nog niet ingereden) Gilles Berthoud.

Zadelpen is vervangen door een verende Cane Creek Thudbuster ST, dit om het Brooks-zadel beter te beschermen tegen harde klappen op onverharde paden.