Om je kampeeruitrusting lichter te maken is het nodig om alles eens kritisch onder de loep te leggen. Wat kan er weg en wat kan lichter? Hoe ga je van traditionele vakantiefietser naar bikepacking?

Lichter gaan kamperen, dat kan je het beste in stapjes doen. Maak een spreadsheet aan of creëer er een op GearGrams. En vervang de komende tijd onderdelen van je uitrusting voor een lichtere variant, ga zaken dubbel gebruiken, zoals bijvoorbeeld een donsjack met een lichtere slaapzak of lang ondergoed in plaats van een lakenzak. Een fijne site met lichte kampeerspullen die automatisch sorteert van licht naar zwaarder is Ultra Light Outdoor Gear. Die verzenden gratis naar Nederland.

1. Zware regenjas geschikt voor rugzakgebruik
Ik heb een voor backpacking geschikte helderrode regenjas, de Rab Latok. Fantastische jas, waterdicht, eVent membraan ademt goed en daarbij nog extra goed te ventileren met lange ritsen onder de armen. Capuchon past over fietshelm. Deze jas weegt echter met 485 gram bijna een halve kilo. Je kan goed ademende en waterdichte jasjes krijgen vanaf 100 gram. Als je niet met een rugzak sjouwt zijn deze sterk genoeg. Hier valt dus veel gewicht en volume te besparen. Vervangen door onder andere een Berghaus Hyper 100, Outdoor Reach Healium II, Alpkit Gravitas of Rab Flashpoint 2. Voordeel van deze lichte jasjes is dat je eventueel je windbreaker thuis kunt laten. De Hyper 100 is er alleen voor heren en is het lichtste en beste ademende jasje. Ik heb zelf gekozen voor Rab omdat ik van dat merk precies weet welke maat ik moet hebben en dat ze altijd fijne lange mouwen hebben. Ook vond ik de Healium II net iets te minimalistisch met een waterkolom van slechts 15.000 mm en geen verstelbare afsluiting bij de polsen.

Rab Flashpoint 2

De Rab Flashpoint 2 weegt 165 gram. Ten opzichte van mijn oude jas 320 gram bespaard. Het pakvolume is vele malen kleiner.

2. Hoofdlamp
Een hoofdlamp wordt vaak bejubeld maar ik vind het een onding. Je kan ‘m niet ophangen in de tent en als ik ‘m op mijn hoofd heb moet ik eraan denken iemand niet aan te kijken als we praten zodat ik die ander niet verblind. Verder moet je naar beneden kijken als je het pad voor je wilt verlichten, dat kan wel even maar al snel gaat mijn nek protesteren. Dus heb ik de hoofdlamp meestal in mijn hand. Ik heb een veel lichter zaklampje en als het dan een keer zou voorkomen dat ik in het donker mijn band moet plakken (en er is geen lantaarnpaal in de buurt) dan kan ik het zaklampje met de mond vasthouden om mijn handen vrij te hebben voor die paar minuten. Een fietser heeft waarschijnlijk een afneembare koplamp en hoeft helemaal geen extra zaklamp mee te nemen. Er zit ook een ledlamp in je smartphone.

3. Fietstassen aan het voorwiel
Fietstassen met een inhoud van 25 liter kan je het beste verhuizen naar je achterwiel en dan de rest van je spullen meenemen in een roltas aan het stuur. De voordrager kan dan ook meteen van de fiets, dat scheelt ook gewicht. Dat stuurt veel beter op onverharde paden. Ortlieb Gravel-packs of Arkel Drylites zijn een stuk lichter dan de standaard voortassen. Ze zijn net zo waterdicht (IP 64), hebben dezelfde inhoud als de Ortlieb Sport Rollor Classic. Die set weegt 1590 gram, de Gravel-packs wegen 1160 gram. De Arkel Drylites set weegt maar 540 gram en is daarmee ruim een kilo lichter dan de klassieke voortassen.

Onze uitrusting is een mix tussen bikepacking en klassiek fietskamperen. In plaats van een seat pack gebruiken we nog steeds een achterdrager maar dan met tassen zo groot als voortassen. Gebruik je een Brooks-zadel met vering eronder, dan staat dit het gebruik van een seat pack (vastgemaakt aan de zadelpen) sowieso in de weg.

Lichtgewicht achtertassen, zo groot als voortassen

5. & 6. Stoeltje en tafeltje
Vaak komt het stoeltje niet eens uit zijn foudraal omdat er een picknicktafel of boomstronk aanwezig is. Als die er niet zijn kan je gewoon op een plastic boodschappentas zitten of een zitmatje als je dat bij je hebt. Onze zitmatjes zijn van hetzelfde materiaal wat je in de winter op je autovoorruit zet. Het dubbelt als extra isolatie onder de slaapmat voor onder de torso en als pot cosy, voor de hooikistmethode, om de pan. Voor een lange zit kan een boom voor rugsteun zorgen. Scheelt 740 gram voor het stoeltje en 400 gram voor het lichtgewicht tafeltje, dus samen ruim een kilo.

Ontbijten in de zon tijdens de Spezi 2017 in Germersheim

7. Brander met vloeibare brandstof
Voor een weekend heb je ongeveer een halve liter spiritus nodig voor je Trangia-brander. Een volle brander bevat ongeveer 100-110 milliliter spiritus. Het ligt een beetje aan de wind en de temperatuur van het water of je spiritus overhoudt. De brandstoffles met een halve liter spiritus weegt 520 gram. Zes Esbit-blokjes wegen in waterdichte doordrukverpakking 80 gram en nemen veel minder ruimte in: ze kunnen meegenomen worden in het pannetje. Verder handig dat je ze uit kunt blazen. Het gelbakje van Trangia is handig om gebruikte blokjes mee te nemen. Op langere vakanties koken we wel op spiritus, omdat Esbit onderweg moeilijk te vinden is.

8. & 9. Grote pannenset en servies
Een pannetje met een inhoud van 900 milliliter bevat genoeg water voor twee gehydrateerde maaltijden Die eet je met een spork uit de verpakking. Het enige wat verder nog mee hoeft is een aansteker en een opvouwbare X-cup voor de koffie. Onze Esbit MF herbergt ook nog een brander en kan zowel met een Trangia-brander als met Esbit-blokjes van 14 gram gebruikt worden. Met alleen de houder voor Esbit-blokjes wegen deze pannen en brander samen 380 gram. Een Trangia 27-6 HA set weegt 1280 gram, dus weer 900 gram uitgespaard.

Esbit multi-fuel brander op spiritus of Esbit vaste brandstof

10. Vloeibaar (af)wasmiddel
Wildernis wash van Sea To Summit is maar een klein flesje van honderd milliliter en zo geconcentreerd dat een druppel voldoende is om af te wassen. Ook geschikt als shampoo of je kleding te wassen. Maar flesjes kunnen lekraken, dus die hebben we liever niet in onze bagage. Bovendien bevriest vloeibaar wasmiddel in de winter. Van hetzelfde merk kan je een heel klein doosje met vijftig blaadjes zeep krijgen. Neem er een uit de verpakking met droge vingers, sponsje daarna nat maken en zeepblaadje ertussen oplossen. Voor het sponsje knip je een grotere spons in delen.

Neem vier zeepnoten mee in het katoenen zakje van Seepje en je hebt superlicht wasmiddel bij je waarmee je drie keer de was kunt doen in een wasserette. Seepje is ook geschikt voor wol en voor alle wastemperaturen. Op die manier hoef je geen wasmiddel te kopen als je een keer je was wilt doen in een wasserette of wasmachine op de camping. Niet altijd is er zeep te koop of bijvoorbeeld alleen een witwasmiddel met een sterk geparfumeerde geur.

11, 12 & 13 GPS, kompas en kaarten
Navigeren doen we met PocketEarth op de smartphone (op een waterdichte iPhone in een waterdichte stootvaste case). Deze telefoon wordt aan de praat gehouden met een powerbank die in een stem cell zit aan het stuur. De Garmin GPS blijft thuis, de papieren kaarten zijn allang de deur uit en het kompas is al een paar jaar zoek. Sowieso zit er een kompas in je smartphone. Heleboel mensen zijn nu vast overstuur, want een kaart en kompas moet áltijd als back-up mee, is de mantra. Nog nooit nodig gehad. Misschien nodig als je echt in een heel erg afgelegen berggebied zonder paden wandelt of fietst. Zelfs als je ver van de bewoonde wereld bent kan je je nog oriënteren op de zon en markeringen in het landschap voor die keer dat het echt mis gaat met zowel jouw smartphone als die van je partner. In mist en noodweer kan je je ook niet meer oriënteren met kaart en kompas. Ijzerhoudend steen kan een kompas doen afwijken. Wel heb ik een partner die altijd de weg terugvindt naar de beschaving door de dingen die hij heeft geleerd in het leger. Door bijvoorbeeld water te volgen. Dit heet landnavigatie en bush wackers crafters geven er cursus in. Of die cursussen even goed zijn als de training in het Amerikaanse leger, geen idee. Ultralight betekent de ‘what if’s’ elimineren. Met uitzondering van een regenjas en de EHBO-kit, zeggen ze, maar hierbij nog een knuppel in het hoenderhok.

14. Uitgebreide EHBO-kit
Een uitgebreide EHBO-set is zo’n ding dat je altijd meesleept maar zelden nodig hebt. Gaat je reis door echt afgelegen gebieden of kan je een alarmnummer bellen? En als je echt een EHBO-doos nodig hebt, dan ga je het heus niet redden met die paar gaasjes en dat minirolletje verband die je in zo’n klein EHBO-reistasje kunt vinden. Met zo’n schaartje erbij dat niet knipt. Middelen voor een drukverband kan je er meestal niet eens in vinden, terwijl die nu juist nodig zijn in een situatie die je wilt oplossen voordat de hulpdiensten er zijn. Voor kleinere wonden geldt: je kan altijd nog een zwaluwstaart of een spalk maken met behulp van ducttape. Alles wat ernstiger is dan wat gefixt kan worden met een pleister, daar moet toch zo snel mogelijk professionele hulp bij komen. Wondjes die klein genoeg zijn voor een pleister, daar hoeft eigenlijk niet eens een pleister op. En is het je ooit gelukt een teek te verwijderen met een tekentang? Mij niet. Iedere keer wordt de kop gescheiden van de romp want die krengen laten niet los. Dus moet je ‘m toch uitkrabben met je nagel.

Een kleinere EHBO-set

Wel belangrijk: gevaccineerd zijn tegen tekenencefalitis, een gediplomeerd EHBO’er zijn en een beetje creatief. Je kan met een opgefrommelde Buff en ductape provisorisch een drukverband aanleggen. Een stuk ductape rol je om je fietspomp of waterfles. Ontsmetten kan ook met spiritus. Een pincet zit al in mijn toilettas. Van een T-shirt kan je een driekante doek maken. Ik maak een uitzondering voor DEET en Compeed en vooruit: één steriel gaas en een rolletje Petflex (rekbaar verband zonder lijm, geen klemmetjes nodig).

15. Make-up en damesproducten
OK, make-up heb je niet nodig maar ik nam het toch altijd mee: oogpotlood en mascara. Anders heb je zo’n bleke snoet op de foto’s en schrik je iedere keer van jezelf als je een spiegel tegenkomt. De meeste vrouwen zien er zonder make-up geweldig uit maar mij wordt altijd gevraagd of ik ziek ben als ik mijn oogmake-up ben vergeten. Make-up moet er ook elke avond weer af dus had ik ook een klein doosje met in oogmake-upremover gedrenkte wattenschijfjes mee. En wattenstaafjes voor als ik had geknoeid met het opbrengen. En dan het gedoe, je moet er twee keer per dag mee aan de gang. Oplossing: permanent make-up. Ik sta opgemaakt op en ga opgemaakt naar bed. Ik kan in mijn ogen wrijven wat ik wil, zwemmen, huilen, fietsen door de regen: mijn make-up loopt nooit meer uit. De toilettas is een klein beetje lichter zonder oogmake-up remover pads, wattenschijfjes, mascara en oogpotlood. Permanent make-up moet eens per jaar bijgewerkt worden.

Tampons en maandverband zal je weer moeten meenemen als je ze moet wisselen. Het lichtste is de Pil doorslikken of als dit geen optie is bij langere reizen, het gebruiken van een menstruatiecup. Daar heb je er maar één van nodig en het gaat zo’n tien jaar mee.

16. e-Reader
Op een trekvakantie heb je geen boeken nodig. Je bent veels te moe van het wandelen of fietsen, en ’s avonds druk bezig met je kamp opslaan, eten bereiden, afwassen, reparaties, bestuderen route, etc. Bovendien ben ik meestal in de weer met het notitieblok op de telefoon om een blogpost te schrijven. Voor je het weet is de avond voorbij en heb je weer niet je e-reader gepakt. Met de app Kobo Books is het altijd mogelijk om een boek te lezen op je telefoon voor die keer dat je overnacht op een plek waar stroom is. Bijvoorbeeld in een B&B bij slecht weer.

E-reader

E-reader

Een e-reader is wel handig tijdens winterkamperen, als het al na het avondeten donker en koud is. Als je meerdere boeken verslindt in je vakantie zijn e-books lichter.

17. Aparte camera en 18. laptop
Met een iPhone kan je prima fotograferen en filmen als leek. Lekker compact, eenvoudig in de bediening, foto’s kunnen op het toestel nabewerkt worden en staan meteen op het apparaat waarmee ik ook blog, dus geen gedoe nodig met kaartjes en kabeltjes, extra batterijen, etc. Uiteraard zijn de foto’s die ik maak niet professioneel. Anderzijds zie ik mensen dure DSLR’s meeslepen en dan zie ik de foto’s en dan denk ik: die had je ook met een iPhone kunnen maken. Een aparte camera is alleen zinnig als je talent hebt voor en kennis van fotograferen. Maar zolang de foto’s niet gemaakt worden voor National Geographic waarschijnlijk niet echt nodig. Tegenwoordig zijn er smartphone-opzetlenzen te krijgen.

Boomstronk als tripod voor de iPhone

Nabewerken van de foto’s hoeft niet op een laptop maar kan in een app als Snapseed. Als je een ‘phablet’ hebt, zoals een iPhone Plus of Max, dan kan je daar prima op bloggen, foto’s bewerken, etc. In Pocket Earth kan je routes maken op je telefoon. Geen laptop meer nodig.

19. Slaapzak
Geen synthetische slaapzakken meer maar donsslaapzakken. Als je diep in je portemonnaie tast, kan je een slaapzak kopen met 900 cuin ganzendons. Die zijn lichter dan gevuld met dons met een lagere vulkracht. Mijn slaapzak met een lower limit van 1ºC weegt 520 gram. Een quilt kan nog iets lichter maar niet veel.

20. Lakenzak
Een lakenzak kan je nergens anders voor gebruiken dan waarvoor deze bedoeld is. Je benen raken er in verstrikt. Met lang ondergoed in plaats van een lakenzak hoef je je ’s nachts niet eerst aan te kleden als je er even uit moet. Bovendien is lang ondergoed ook te dragen onder je kleding overdag, mochten er onvoorziene koude dagen langskomen. Wol is fijn in de winter, maar zijden lang ondergoed pakt kleiner in en is geschikt voor als je geen vorst verwacht. Zijde dat stretcht, zit het lekkerste, zoals deze legging. En heren: laat je niet afschrikken. Gewoon bestellen in (X)XL. Zwart is een transparantere kleur dan donkerblauw.

21. Ortlieb opvouwbaar waterteiltje
Een waterteiltje kan heel handig zijn, bijvoorbeeld om je sokken in uit te spoelen. Maar het opvouwbare teiltje van Ortlieb is van een soort vrachtwagendoek gemaakt. Dat het veel lichter kan, bewijst het opvouwbare teiltje van Sea To Summit. Voor 55 gram heb je een ding waar je bierblikjes in koud kan houden, sokken kan uitwassen of je voeten koelen. Niet echt nodig, kan ook thuisblijven.

22. Tent zwaarder dan een anderhalve kilo en 23. grondzeil
Een Zpacks Triplex is een ruime tent voor twee personen en weegt 800 gram. Onze vorige lichte tent woog 1,76 kilo en was een krappe tent, alle bagage moest in de fiets(tassen) blijven. Nu hebben we een ruimere tent die bijna een kilo lichter is. Omdat de kuip van Dyneema is gemaakt, doek dat geen vocht opneemt, blijft er bijna niks plakken aan de bodem van de tent. Het grondzeil kan dus thuisblijven.

Zpacks Triplex, lichtgewicht tent van Dyneema

Andere merken die lichte tenten maken: MSR, Big Agnes, Tarptent, etc. Het kan nog lichter: met twee bivakzakken van 180 gram, zoals de Terra Nova Moonlight.

24. Veel kleding
Een T-shirt om in te fietsen, een T-shirt voor na het fietsen, de broek die je aanhebt, een extra paar sokken en onderbroek en lang ondergoed om in te slapen. Voor de elementen regenkleding, donsjack en een windstopper. Een Buff, muts en fietshandschoenen. Veel meer heb je niet nodig. Afhankelijk van het seizoen kan je nog een fleecetrui en T-shirt met lange mouwen meenemen. Het kan nog lichter met been- en armstukken maar die zijn moeilijk te vinden in de juiste maat zodat ze niet afzakken of knellen. Verder is het aantrekken wat meer gedoe. Maar wel ideaal als de dag fris begint en het later warmer wordt.

25. Extra paar schoenen
Heel fijn als je met klikpedalen rijdt maar wij hebben nu platformpedalen en kunnen dus prima lopen op onze ‘fietsschoenen’.

Dit zijn de zaken waarop wij kilo’s en pakvolume hebben bespaard. We zouden nog veel meer weg kunnen weglaten zoals deodorant, doucheslippers, de plaszak, opblaasbaar hoofdkussentje, etc. We kiezen ervoor om dat niet te doen omdat bijvoorbeeld geen voetschimmel oplopen fijn is. En hoewel we die plaszak bijna nooit nodig hebben gehad is het super fijn voor die keer dat je ’s nachts wakker wordt met een volle blaas in de kletterende regen. Een opblaaskussentje ligt zoveel lekkerder dan die fleecetrui in een Buff. Dit zijn de luxe artikelen die het reizen voor ons net wat comfortabeler maken.