Eigenlijk mag ik mezelf helemaal geen ligfietser noemen want ik fiets pas vijf jaar op een ligfiets. Toch voel ik me een ligfietser. Nog meer nu ik enige tijd geleden mijn oude Gazelle min of meer heb opgegraven uit de schuur. Deze archeologische vondst stond verstopt achter tuinstoelen en een Black & Decker Workmate, zat onder het spinrag en stof en stond op platte banden. Toen de banden weer waren opgepompt en de fiets schoongemaakt, werd het nog meer duidelijk. Wat zit je hoog op zo’n fiets! Doodeng vond ik het en ik ging als een kruk de bochten door.

Op de Gazelle Kathmandu met een fietshelm

Ligfietsdeskundigen
Een ligfietser wordt bijna elke dag wel geconfronteerd met mensen die veel kennis hebben van ligfietsen. Deze theoretici hebben weliswaar zelf nog nooit gereden op een ligfiets maar dat zegt niets. Hetzelfde geldt immers voor raketgeleerden, die hebben de sterren zelf ook niet bezocht, toch weten ze veel van raketten. Deze ligfietsdeskundigen weten ligfietsers te vertellen dat zo’n ligfiets gevaarlijk is, dat je ze niet ziet, dat er een vlaggetje op moet, etc. Als je iets maar vaak genoeg hoort ga je het een beetje geloven. Zeker na een lezing van Paulus op Cycle Vision 2016 over de onzichtbaarheid van dingen die mensen niet verwachten. Zoals een lage ligfiets. Een bukfiets zou beter zichtbaar zijn want dat is wat automobilisten en andere weggebruikers verwachten te zien. Wat schetst echter mijn verbazing na een paar ritjes met de bukfiets? Een automobilist ziet mij over het hoofd, een hardloper loopt mij bijna omver en nog een paar van dat soort voorvallen. Ook een bukfiets blijkt gevaarlijk, je ziet ze niet en daarbij kan je als berijder nog een ellendig eind vallen richting asfalt als het fout gaat. Dan lig je toch beter op een ligfiets, sowieso, zal straks blijken in het hoofdstukje ‘zadels’.

Trike in het Observatorium

Vooroordelen
Ligfietsers hebben ook vooroordelen over bukfietsen. Nou is een fiets met een diamantframe eigenlijk pas een bukfiets als er een racestuur of ‘drop bar’ op zit. Op zo’n fiets zie je inderdaad veel asfalt en moet je je hoofd in je nek leggen om vooruit te kijken. Ik zit echter op mijn fiets in een houding die normaal is voor een vakantiefietser, in een hoek van zo’n 60 graden, de wereld uitkijkend. Dus lang niet elke bukfiets is echt een bukfiets, maar meer een zitfiets. De laatste paar jaren heb ik de wijde omgeving van Almere alleen gezien vanuit het perspectief van een ligfietser. Een ligfietser ziet vooral heel veel lucht en boomtoppen. Over het algemeen valt daar niet zoveel te zien, op een verdwaalde buizerd na en de zon. Die zon is dan weer vervelend, om daar niet tegenin te liggen kijken heb je een pet met een klep nodig. Vanaf de zitfiets zie ik veel beter waterpartijen liggen, kan ik verder kijken over het landschap. Ik zit niet tegen haagjes, lage dijkjes en rietkragen aan te kijken maar ontdek opeens dat ik al die aparte gebouwen van Almere Poort kan zien aan de andere kant van de dijk, als ik daar fiets op mijn Gazelle. Ik zie ook beter hoe uitgestrekt de wetlands van de Lepelaarsplassen zijn. Hé verhip, er ligt hier een waterplas, nooit eerder gezien vanaf de ligfiets. Op een zitfiets kan je ook veel beter om je heen kijken omdat je in een zittende positie beter je nek kunt draaien.

Nazca Fuego en roodroze Challenge Fujin

Niet elke ligfiets is gelijk. Hoewel ik vier heel verschillende modellen heb gehad, twee tweewielers en twee driewielers, wel en niet gestroomlijnd, hadden ze één ding gemeen: ze hadden allemaal 20 inch voorwielen en een 26 inch achterwiel. Lage fietsen dus, voor optimale stroomlijn. Een Challenge Fujin, Nazca Fuego, Quest XS en HP Velotechnik Scorpion FS. Vandaar dat Walter ‘Noordkaapfujin’ wellicht wat meer ziet vanaf zijn hogere Chamsin ligfiets, zoals hij beschrijft in Meer overpeinzingen over vakantiefietsen.

Mountainbike
Een mountainbike heeft nog een ander voordeel ten opzichte van een vakantiefiets. Met een mountainbike kan je makkelijker de gebaande paden verlaten en fietsen en kamperen in de natuur, in plaats van altijd maar in de buurt van autoverkeer en caravans. Daarom hebben we de Gazelle’s de laatste tijd wat gepimpt, om te kijken of de neurologische problemen nu wegblijven met nog weer eens een ander stuur en zadel. Met het idee dat als dat lukt, we dan een echte mountainbike gaan kopen, om te gaan bikepacken. Dat lijkt ons een leuke hobby voor erbij. Kunnen fietsen op een andere manier, op andere plekken, lekker in het bos en de bergen.

Met de Quest XS in Denemarken

Natuurlijk is tegenwind vervelender op een zitfiets dan op een ligfiets. Maar de fietsconditie van Nederlanders is juist te danken aan deze ‘Dutch mountains’. Er is zelfs een NK Tegenwindfietsen. Daarnaast is wind mee veel leuker op een zitfiets dan op een ligfiets, want je hebt er meer voordeel van. Ach alles went. Op zich hou ik niet zo van klimmen. Maar na een paar weken door het noorden van Duitsland en Denemarken te hebben gefietst miste ik, terug in Nederland, de heuvels. Hier moet je continu maar dezelfde kracht blijven leveren. In heuvelachtige gebieden investeer je in bergop rijden om daarna even lekker uit te rollen de heuvel af. Dat is afwisselend en je raakt eraan gewend.

Ongemakken en vermoeiend
Wat niet went: fietsen op een rechtopfiets is veel vermoeiender dan op een ligfiets. In plaats van pijnloos 150 kilometer met de velomobiel zijn we nu al afgepeigerd na 50 kilometer. Waar het door komt? Wellicht de combinatie van ongemakken (pijn in zitvlak, polsen, rug en nek) en tegenwind. Want de wind staat nu natuurlijk altijd net de verkeerde kant op. We moeten uiteraard ook weer trainen in rechtop fietsen. En gaat bukfietsen al langzaam, fietsen op onverhard terrein gaat nóg langzamer. Maar zie je daardoor minder? Dat is nog maar de vraag. Op de laatste fietsvakanties (Denemarken, Moezel) fietsten we veel lange stukken met veel van hetzelfde waar ik me weinig van herinner. Behalve het stuk door het waanzinnige geïndustraliseerde Roergebied naar Keulen, dat zal me zeker altijd bijblijven. En de duinen van de LF1. En de Vennbahn en Moezel. Wellicht zien we met de MTB alleen nog de kuilen in de weg en weinig van de omgeving. We gaan het meemaken.

Leren Brooks-zadel, midden Brooks Cambrium C17 All-weather. Rechts een kunststof zadel van Enjoy. Allemaal door ons afgekeurd.

Zadels
Zadelpijn was nooit een reden voor mij om te gaan ligfietsen. Op mijn oude Gazelle met drie versnellingen fietste ik elke week 150 kilometer op en neer naar school, maakte ik lange fietstochten en toen ik 16 was ging ik samen met een vriendin voor het eerst met die fiets op fietsvakantie naar Terschelling. Nooit een centje pijn, totdat ik deze heuse vakantiefiets kocht. Wederom een Gazelle met voor- en achterderailleur, alles Shimano XT tot en met de naven en cranks. Door het voorover leunen op het stuur liep ik neurologische schade op aan mijn linkerhand. Dit was de aanleiding (en een onverbiddelijke neuroloog) om te gaan ligfietsen.

Ik had nog nooit last van zadelpijn gehad tot het smalle leren Brooks-zadel op deze Gazelle. Waarom die zadels zo bewierrookt worden door leden van de vereniging Wereldfietser is mij een raadsel. Misschien omdat Frank van Rijn ermee fietst? Ik heb het nog geprobeerd met een breder Brooks-zadel, de B67s. Nog voor het ding goed en wel ingezeten was, was het al een soort van hangmat geworden. Ik krijg er beurse zitbotjes van. Bij Dave speelt juist een ander probleem, voor hem is de oplossing zo’n brede geul in het midden van het zadel, om de druk in het midden te verkleinen. We hebben nu beiden een platter zadel van het merk Ergon dat wij in elk geval een stuk comfortabeler vinden zitten dan Brooks. Maar na vijf jaar liggen moeten we wel weer zitvlees kweken voordat we een MTB-avontuur aankunnen. Maar dat is dan ook weer een uitdaging die we graag aangaan.

De voorbereiding voor toekomstige offroad avonturen is te volgen via de tag bikepacking op deze site.