De eerste Fiets- en Wandelbeurs na drie jaar was weing veranderd wat betreft het aanwezige aanbod. De wandelaar en fietser kan zich op deze beurs oriënteren op een nieuw reisdoel en daar informatie over inwinnen bij mensen die de reis zelf hebben gemaakt. Daarnaast is een belangrijke component van deze beurs het uittesten van fietsen.

Het grootste verschil met voorgaande jaren was dat het vooral minder van hetzelfde was. Te beginnen met het aantal beurzen. Normaal gaf een ticket voor de Fiets en Wandelbeurs ook toegang tot de beurzen Bike Motion en de e-bikebeurs eXperience. Bike Motion ontbrak dit jaar.

Openingstijden
Er was dus minder te zien en dat uitte zich ook in de kortere openingstijden. De beurs was dit jaar op vrijdag open tot 17.00 uur, waar dat eerder 21.00 uur was en op zondag sloot de driedaagse beurs zelfs al om 15.00 uur.

Persoonlijk vinden wij één dag voor de beurs nog steeds te kort, als je ook nog een paar lezingen bijwoont, de stands wilt bekijken voor inspiratie voor het volgende reisdoel, een of twee testritjes wil maken, dan zijn die zeven uur zo voorbij. Ons advies is daarom altijd een weekendticket te nemen. Wij bezochten de beurs op vrijdag en zondag.

Er waren er behoorlijke hiaten in het aanbod, zo was er bijna niets meer te vinden voor de tentkampeerder. Dat is jammer want dat hiaat vult de Kampeer- en Caravanbeurs niet op, die beurs richt zich op reizigers met camper of caravan.

Buitensport afwezig
Grote afwezigen waren vooral buitensportzaken zoals Zwerfkei of Bever. Ook Technolyt, de importeur van buitensportmerken als Sea To Summit, Jetboil en HydraPak ontbrak ditmaal op de beurs. Voorheen was er ook een stand met Exped slaapmatten die je op een bed van ijs kon uitproberen. Ook die was er nu niet.

Op het tentenveld van De Wereldfietser bleek bijvoorbeeld dat veel mensen nog steeds denken dat het self inflatable slaapmatje de standaard is. En ook voor ons was een paar jaar geleden de Fiets- en Wandelbeurs de aanleiding om wat kampeerspullen te vervangen voor nieuwere, lichtere spullen. Een gemiste kans voor buitensportzaken.

De Fiets- en Wandelbeurs lijkt zich tegenwoordig dus voornamelijk te richten op het verplaatsen, niet op het verblijven. Hier en daar vind je op de beurs een verdwaalde daktent, wellicht handig voor iemand die naar een regio reist om vandaar wandelingen te maken in de regio. Eén stond zelfs prachtig geïnstalleerd op de nieuwe elektrische bestelbus van Volkswagen, de ID. Buzz. Maar dat staat toch gek op een beurs voor fietsers en wandelaars.

De enige trekkerstenten die op de beurs te bewonderen waren, zijn persoonlijk eigendom van leden van De Wereldfietser. Dat kampeerveldje trekt ieder jaar veel bekijks. Op de eerste dag noteerde de vereniging al 65 nieuwe leden.

De indeling en opzet in de Utrechtse Jaarbeurs was als vanouds. Het gros van de stands is van toeristenbureaus en reisbureau’s die hun streek, routes of reizen promoten.

Landen en streken die altijd prominent aanwezig zijn, zijn bijvoorbeeld Karinthië, España en het Zillertal. Wie wil, kan met een grote stapel folders weer naar huis.

Je kon virtueel fietsen in Tirol en een 3D-fietstocht over de green velo routes in Polen ondergaan op een bewegende stoel in een Airstream caravan waarbij je ook nog waterspetters en wind om de oren kreeg.

Daarnaast zijn er stands van verenigingen zoals De Wereldfietser, Vrienden van de Veerponten en de natuurvrienden van het Nivon. De stichting Europafietsers was er ook weer, evenals de reizigers die andere reizigers informeren over door henzelf gemaakte reizen. Binnen die categorie bestaat dan nog de subcategorie pelgrimroutes voor de wandelaar of fietser die een langere reis wil maken.

Veel stands komen dus iedere editie terug. Er waren enkele reisfietswinkels aanwezig, zoals de Vakantiefietser uit Amsterdam en het Rotterdamse Bike4Travel die vooral hun Avaghon fietsen in de stand hadden staan. Nederland heeft meer fietsvakantiewinkels maar die ontbraken.

Enkele kledingstands, waaronder Intersport en een winkel die het modieuze merk Nordberg verkocht, konden op veel belangstelling rekenen. Eigenlijk jammer dat zaken waar je de beste buitensportkleding kunt kopen ontbraken op de beurs.

Nieuw op de beurs was een stand van Backpacking Light, de enige die kampeerspullen aanbood. De mooie lichte spullen konden rekenen op veel belangstelling en ik denk dat ze een goede omzet hebben gedraaid. Veel beter dan de stand van de Skotti Grill, een opvouwbare barbecue, die weliswaar compacter is dan menige barbecue maar toch niet echt geschikt is om mee te nemen op de fiets, laat staan in de rugzak.

Er waren op de beurs meer fietsen te bewonderen dan wandelschoenen en meer fietstassen dan rugzakken. Ook hier laten outdoorzaken dus een gat vallen. Altijd prominent aanwezig met grote stands zijn fietsmerken Idworks, Santos en Koga. De laatste had de nieuwe Worldtraveller in de stand had staan.

Ligfietsen
Opvallend afwezig: ligfietsen. OK, niet helemaal. Er stond een halve ligfiets (Hase Pino zit-lig combi tandem) ergens in een hoekje verscholen onder een groot zonnepaneel in het kader van een solar bike rally. Maar ligfietsen uittesten kon dit jaar dus niet. Jammer, want wij maakten ooit op de voorloper van deze beurs, de Op Pad beurs, onze eerste rit op een ligfiets. Elan stond er wel maar de stand was gefocust op de Rohloff-naaf – met de E-14 elektronische schakeling voor e-bikes.

Dan zijn er ook altijd van die stands waarvan je je afvraagt wat ze überhaupt op deze beurs doen en organisator Hicle zou het evenement enorm kunnen verbeteren door dit soort stands te weren, die niets te maken hebben met fietsen of wandelen. Bijvoorbeeld de massagekussentjes, Omroep MAX of de Vriendenloterij. De ‘past iedereen’ inlegzooltjes zie ik liever ook gaan (ga bij klachten liever naar een podoloog of orthopeed).

Nieuwe webshop
De Reskin pleisters zagen we eerder al eens op de Wereldfietsbeurs. Op de stand waren leuke bonte armsleeves te koop. Ze zijn vanaf 8 maart samen met leuke bedrukte wielershirts online te koop in een nieuwe webshop: Tenue des Femmes.

De verkopers van het Verta Fit fietszadelkussen en de Enjoy fietszadels beloven beiden je te verlossen van zadelpijn. Van de Enjoy-zadels kunnen we in elk geval melden dat ze ons niet wonderbaarlijk verlosten van zadelpijn. Wat goed is van Enjoy is dat ze mensen attent maken op de breedte van hun zitbotten.

Fietsparkoers en blotevoetenpad
Er was op de beurs een blotevoetenpad voor wie barefootschoenen wilde testen. Een aantal kleuters zag er vooral een zandbak in. Nee, dan kwamen de wandelaars er toch maar bekaaid vanaf, vergeleken met de ruimte die was ingeruimd voor de fietstestbaan. Die lijkt ieder jaar wel langer en meer uitgebreid te worden en slingert zich twee kilometer lang door twee hallen tussen de stands door. Er werd dan ook veel gefietst. Er was een aparte baan voor wie een speed pedelec wilde uittesten.

Dat de ene fiets de andere niet is, ervaarden we tijdens het rijden op twee verschillende tandems. Waar de ene fiets heel onzeker voelde, reden we met een tandem van Santos makkelijk over de schans in het testparkoers. De fietsen stonden opgesteld bij de Tandemclub. Zij hebben een site voor wie zich wil oriënteren op een tandemfiets.

Vertraagd vertrek
Ik was enigszins verrast weer de Vlaamse fietsmadammen Ingrid en Nicole met hun boeken op de beurs aan te treffen en ik vroeg Nicole wanneer zij en Ingrid weer eens op reis gingen. Zij hebben hun plannen eerst door corona moeten uitstellen maar nu zijn het familiezaken die het vertrek vertragen.

Ondertussen brachten zij met veel energie hun boeken aan de man, die de volgende reis moeten bekostigen. Helaas is er na ‘In de ban van Dzjengis Khan’ (1e druk 2019) geen nieuw boek meer uitgekomen.

Gelukkig waren er ook wat nieuwe dingen of dingen die ons eerder niet waren opgevallen zoals de stand van Met je hond fietsen. Ze verkopen allerlei fietsmanden en -karretjes voor wie met de hond op pad wil.

Een interessante innovatie is de Jongerius Travl Pinion, dat de trapfiets van het jaar 2023 is geworden. Op deze fiets kan de tandriem vervangen worden zonder het frame te openen. Dit wordt mogelijk door een ander frameontwerp, waarbij de liggende achtervork is opgetild.

Rolsluitingen bij Ortlieb
Een stand van Ortlieb is er ook altijd. Het merk toonde interessante nieuwe bikepacking tassen, zoals een stuurtas (Handlebar-Pack QR) en frametas (Frame-Pack RC), beide met rolsluiting. Een mooie ontwikkeling want ritsen kunnen falen.

Ze hadden verder een fuel-pack met magnetische klep. Dat tasje kan op de bovenbuis vastgeschroefd worden. Wie geen nokjes heeft kan ook riempjes aan het tasje vastmaken.

Voor de voorvork waren er nog mini voortassen (Fork-Pack), geschikt voor fietsen die daar ook nokjes hebben.

Nokjes
Kennelijk zijn bidonnokjes op de bovenbuis een standaard aan het worden. We zagen ze al zitten op de nieuwe Vittorio Randonneur, Avaghon Grave, Santos Gravelmaster en Koga’s nieuwe Worldtraveller. Na de vorknokjes, onderbuisnokjes aan de onderkant nu dus ook boven op de bovenbuis nokjes. Benieuwd waar de volgende set bidonnokjes gaat verschijnen. Ik mis ze eigenlijk nog op de achtervork en aan de binnenkant zitbuis-bovenbuis-onderbuis rondom om een frametas erin te kunnen schroeven.

Santos
Een andere plek om wereldfietsers te ontmoeten dan bij vereniging De Wereldfietser was de stand van Santos. Hier stonden hun gebruikte en bepakte fietsen opgesteld, met op een bordje hun reisverhaal erbij. Sommige fietsreizigers waren zelf ook aanwezig op de stand. Een mooie vertaling van de online marketing Santos Stories naar de beursvloer. De Cross Lite leek het meest populaire model van Santos om mee te trekken.

Gravelbikes
Velozine heeft een goed artikel over alle nieuwe fietsen op de beurs. Zij zien dat de trend gravelbikes zich doorzet. Opvallend is dat al die fietsen met tandriem en Rohloffnaaf zijn uitgerust.

Lezingen

En dan waren er de lezingen. Wat dit jaar opviel was dat er veel commerciële lezingen waren, gegeven door reisbureaus. De meest interessante lezingen zijn echter die zonder verkoopmotief, gegeven door andere reizigers, reisjournalisten en -schrijvers, zoals Frank van Rijn. Hoewel die laatste natuurlijk wel hoopt dat je zijn boeken koopt. Frank zijn fiets was dit jaar te bewonderen in de stand van zijn sponsor Schwalbe. Zijn bandenkeuze stond erbij op een bordje.

Olavspad, Noorwegen

Gea van Via Gaia gaf een goedbezochte lezing over haar nieuwe gids van het Olavspad. Dat pelgrimspad voert van Oslo naar Trondheim. Ze was later te vinden in haar stand. Op de vraag wat haar route anders maakte dan de Euroveloroute 3 van Oslo naar Trondheim antwoordde ze dat de Euroveloroutes niet gemaakt worden door fietsers. Het grote verschil tussen haar route en de Euroveloroute is rust en ruimte, aldus Gea. Ze gaf verder aan dat de Euroveloroute een veel makkelijker route is om te fietsen.

Bikefitting Jan Glorie

Wie zadelpijn ervaart, zit niet goed op zijn fiets, aldus bikefitter Jan Glorie tijdens zijn lezing. Hij riep iedereen op dagelijks te gaan planken om de core spieren te versterken, zodat je op de fiets niet je rug buigt maar je bekken kantelt. Bijzonder was te ervaren dat maar drie andere mensen in de volle zaal hun cranklengte wisten. Er valt nog veel te winnen. 

Glorie’s beide lezingen trokken veel publiek en Jan zijn agenda zit tot eind maart vol. Op zijn stand was het na afloop een drukte van belang met mensen die last hadden van zadelklachten of hun rug, nek of polsen. Jan Glorie wist het leuk te brengen en hij is dan ook door de organisatie van de beurs meteen voor volgend jaar geboekt.

Routemaken: kunst of kunde?

Wie hoopte iets te leren over het maken van een aantrekkelijke route tijdens de lezing ‘Routemaken, kunst of kunde?’ kwam bedrogen uit. De presentatie ging over de carrière van Rob Wolfs en Rutger Burgers in het maken van wandelroutes en dit diende ter promotie van het eigen bedrijf Trage Tochten.

Onze conclusie: maak lekker je eigen routes, een die niet is uitonderhandeld met provincies, gemeenten, waterschappen en landeigenaren. Openbare routes zijn vaak bedoeld om de recreatiedruk te verminderen van de mooiste plekken. Een route maken is een kwestie van de legenda van de kaart goed lezen.

Schotse deel North Sea Cycle Route

Fietsreiziger Jan Schlaman houdt van noordelijke streken. Als Groninger maakte hij dan ook de grap dat er toch nog iets boven Groningen gaat. Hij houdt van ruige kusten met kliffen en ruïnes en fietste in delen de gehele North Sea Cycle Route (NSCR).

Schlaman nam de geïnteresseerden tijdens zijn lezing mee op het Schotse deel van de NSCR, dat hij in 2015 fietste. Hij liet de bezoekers proeven van de sfeer met foto’s, video’s en muziek. Waar hij geschrokken was van het gedrag van automobilisten in het zuiden van Engeland, iets wat wij kunnen onderschrijven, zo hoffelijk had hij de automobilisten in Schotland ervaren. Het Schotse deel van de route bestaat uit goed berijdbare sintelwegen en halfverharde wegen en niet al te steile hellingen. 

Verplicht goed gezelschap
Schraman hield een pleidooi om niet al te vast te houden aan de route en soms je te laten leiden door het weer of een toevallige ontmoeting. Hij vertelde verder dat als je solo fietst, je verplicht bent goed gezelschap te zijn voor jezelf. Daarom had hij aan zichzelf gevraagd waarom hij de route per se wilde rijden. Toen bleek dat het hem niet ging om iets te bewijzen, kon de onthaasting en het genieten beginnen en werden dingen vaker aan het toeval overgelaten.

Kustroute NC500 Schotland

Reisjournalist Kees Lucassen fietste samen met fotograaf Ruben Drenth de NC500 in Schotland. De route is 516 mijl (834 km). Ruben reed op een Surly gravelbike met een Radical Design fietskarretje erachter. Hij had veel cameramateriaal bij zich en twee tenten maar fietste alsnog sneller dan Kees. De enige keren dat hij onderweg zijn fietsmaat tegenkwam, was als die bezig was met fotograferen. Dit wist Lucassen met veel humor en zelfspot te vertellen.

De twee namen de veerboot in IJmuiden naar New Castle en gingen daarna met de trein naar Inverness. Ze fietsten de route in tien dagen. Eind mei vinden ze de beste tijd, vóór het hoogseizoen en de midges. Ze beleefden elke dag vier seizoenen. Hun belangrijkste advies is om het rondje tegen de klok in te fietsen, zodat je het mooie stuk tot het laatst bewaart.

De eerste bikepacker in de jaren ’30

Kazimierz Nowak reiste per fiets tussen 1931 en 1936 dwars door Afrika. Deze Poolse fietsreiziger schreef honderden brieven en nam duizenden foto’s. Zijn relaas vormt een interessant tijdsdocument van het kolonialisme in Afrika. In een tijd waarin toerisme alleen was weggelegd voor de rijken maakte hij zijn reis op een fiets zonder versnellingen en met een door zijn vrouw genaaide tent. Communicatie verliep via post en telegraaf. Navigatie ging op horloge en onnauwkeurige kaarten.

Gaandeweg wordt Nowak, tegen de tijdgeest in, steeds kritischer op de koloniale ontwikkeling. Alles wat los te wrikken is, wordt op een schip geladen, is zijn observatie. Uiteindelijk zal hij een jaar na thuiskomst bezwijken aan malaria en parasieten. Hierdoor is hij zelf nooit toegekomen aan het uitgeven in boekvorm van zijn belevenissen. Zijn verhaal wordt nu herverteld door Tom Ysewijn. Zijn Nederlandstalige boek Alleen door Afrika, over wellicht de eerste fietsreiziger die door Afrika is gefietst, is net uitgekomen.

Inspiratie
Wie niet in de gelegenheid was om de beurs te bezoeken: veel info is van de beurssite te halen, zoals bijvoorbeeld dat het Stellingenpad de wandelroute van het jaar is geworden. Er is uiteraard ook een fietsroute van het jaar. Op het blog van de site kan je nog veel inspiratie opdoen voor nieuwe reizen.