Het zat er al jaren aan te komen maar nu ligt het laatste nummer van outdoormagazine Op Pad in de kiosk. Op Pad was een uitgave van de ANWB voor de actieve wandelaar, fietser en kampeerder. Vroeger waren er ook artikelen in te vinden over kanoën of ligfietsen.

Op Pad was een blad voor de serieuze buitensporter met onderwerpen als het drie-lagen-kledingsysteem, kampeertochten met fiets, kano of bergschoenen en artikelen over hoe je moet navigeren met een GPS of over hoogteziekte en met buitensportnieuwtjes en tests van uitrustingstukken. Er was zelfs een massaal bezochte jaarlijkse Op Pad-beurs die vanaf 1990 11 keer werd gehouden in het Congresgebouw te Den Haag en later nog in de RAI en Jaarbeurs Utrecht. Die beurs noemde ik altijd spottend de ‘Op Pad-fanclubdag’. Omdat iedereen, of ze nu met de tram of auto arriveerden, uitstapte in een soort van tenue, bestaande uit dagtoerrugzak, fleecetrui, bergschoenen en Gore-Tex regenjack. Een beetje overkill voor die paar meter naar de ingang. Destijds was het met bijna 250 exposanten en meer dan honderd lezingen, presentaties en workshops het grootste buitensportevenement van Nederland. Dave en ik reden daar vele jaren geleden voor het eerst op verschillende ligfietsen over een indoor testbaan en ontdekten dat twee voorwielen stabieler waren dan twee achterwielen. Toen is dat zaadje al geplant dat pas twee decennia later zou gaan kiemen.

Covers Op Pad 2013-2017

Zo’n twintig jaar geleden schreef ik zelf een paar artikelen voor Op Pad als freelancer en ik heb een keer meegedaan aan een materiaaltest voor een artikel over trekkingbroeken. Die kreeg je dan een tijd mee en die moest zoveel mogelijk in de praktijk getest worden. Daarna moest je een soort rapportje invullen. Mijn artikelen gingen onder andere over het meenemen van branders in het vliegtuig (pdf) en reisverzekeringen (pdf). Ik had toen nog een soort van scoop dat een benzinebrander niet mee mocht in het vliegtuig. Reisverzekeringen bleken in de kleine lettertjes vooral niets te dekken wat met buitensport te maken had.

Journalistiek was nog leuk
In die tijd kreeg je nog hoge medewerkers van Shell, KLM en IATA te spreken. Toen was journalistiek nog leuk. Tegenwoordig word je met een afgewaterd verhaal afgescheept door een woordvoerder. Ik ben destijds ook een keer meegeweest naar een weekend voor alle redacteuren en freelancers. Gingen we met de rugzak op pad en ergens kamperen. Superleuk.

Opmaak van 2013 en 2016 naast elkaar

Verval
Ik zag de laatste paar jaren het verval intreden bij het blad. Eerst moest het grote publiek aangesproken worden en was het gedaan met de verhalen van echte wereldreizigers zoals Frank van Rijn, die vroeger ook voor het blad schreef. (Even off-topic: wist je al dat Frank van Rijn regelmatig aan het bloggen is geslagen? Hij maakt tegenwoordig met frisse tegenzin selfies en heeft een Huawei smartphone, die hij ‘De Chinees’ heeft gedoopt. Momenteel post hij bijna dagelijks op zijn site.) Uiteindelijk is het internet natuurlijk debet aan het verlies van abonnees. Met prachtige sites als Bikepacking (check die recensie over de slechts 38 gram wegende kettingtang van Wolf Tooth!), Outside, Andrew Skurka en bijvoorbeeld de Hiking-site en de vele blogs over dit onderwerp zoals bijvoorbeeld Sint Christophorus (hij blogt weer!) en Bladzijdeacht en Instagram-accounts zoals dat van voormalig Op Pad-redacteur Gijs Loning heb je geen tijdschrift meer nodig, dat maanden van tevoren wordt geproduceerd en dus per definitie achterloopt.

Cover laatste uitgave Op Pad

De doodsteek
Twee jaar geleden ging de frequentie van het voormalige maandblad terug van acht naar nog maar zes nummers per jaar. Ongeveer een jaar geleden ging Op Pad een samenwerkingsverband aan met reisorganisatie SNP. Dat was echt de doodsteek. De Op Pad-lezer is een (wannabe) avonturier. Die doktert zijn eigen reis uit. Nu werden de beschreven reisjes in het blad nog tammer en elk artikel eindigde steevast met een tekstje wat het kostte om deze reis te boeken bij SNP. Niet langer werden de serieuze buitensportspullen getest maar vooral ook de goedkope troep die je beter in de winkel of webshop kan laten liggen als je tenminste jouw buitensportavontuur wilt overleven – waar ik even voor het gemak van uitga. De beschrijvingen misten essentiële informatie zoals welke constructie een slaapzak heeft, voor welke temperaturen het ding geschikt is of zelfs wat het gewicht is. Het mocht allemaal niet meer te technisch en moeilijk zijn voor het grote publiek. Ik kan alleen maar gokken dat het grote publiek niet kwam en dat uiteindelijk de doelgroep voor wie het blad ooit bestemd was, afhaakte. En nu is eind 2017 de papieren uitgave gestopt wegens “een sterk dalende oplage aan het eind van het jaar”. De oplage was van 40 duizend teruggelopen naar minder dan 18 duizend.

Laatste bladzijden van laatste nummer

Op de laatste pagina’s roept de Op Pad-redactie dapper dat de papieren uitgave weliswaar is gestopt maar dat ze online doorgaan met hun site en op Facebook en Instagram. Je kan je ook abonneren op de Op Pad-nieuwsbrief. Het Twitter-account wordt al een jaar niet meer bijgehouden. Ik zag dat het Instagram-account slechts 299 volgers had. Ik weet niet waar ze de redactieleden van willen gaan betalen maar dit zet natuurlijk geen zoden aan de dijk. De jeugd fietst of backpackt niet meer maar boekt een vliegvakantie naar Thailand. Helaas, het einde van een tijdperk dat 34 jaargangen duurde.