Smeer jij je in met DEET tegen muggen? Er bestaan meer effectieve middelen tegen muggen. Zoals icardin, dat kunstoffen niet aantast, wat DEET wel doet. Dus wil je je slaapmat of brilmontuur heel houden? Lees dan verder.

We willen het liefst zo min mogelijk gestoken worden door muggen. Dit kan je het beste doen door niet te gaan kamperen in de buurt van stilstaand water. Dat is een broedplaats voor muggen. Muggen houden verder niet van wind. Daarom kan je beter je kampeerplek in muggenrijk gebied uitzoeken op een wat meer winderige plek. Om muggen te weren is het ’t beste om de rits van de binnentent gesloten te houden zodra je de tent hebt opgezet en je bed geïnstalleerd. Muggen houden namelijk van een warme, windvrije plek.

Een muggenbeet is voor ons in Nederland hooguit vervelend omdat het jeukt. Elders op de wereld kan een muggensteek ernstigere gevolgen hebben. Jaarlijks raken miljoenen mensen door muggen besmet met ziekten als malaria en dengue (knokkelkoorts). Een half miljoen van hen sterft aan malaria.

Muggen van het lijf houden
Helaas, geen enkel muggenmiddel werkt honderd procent tegen stekende insecten. Het advies is om altijd om lange mouwen en broekspijpen te dragen om ze van het lijf te houden. Een van de beste manieren om muggen van het lijf te houden is insectwerende kleding. De onbedekte huid, zoals gezicht en handen, smeer je in met anti-muggenspray.

De beste insectwerende middelen volgens de Environmental Working Group (EWG) zijn:

• DEET
• IR3535
• Picaridin (ook: icaridin)
• Citroen Eucalyptus olie
• Methylnonylketon (ook: 2-Undecanone)

Dit is vastgesteld tijdens een anderhalf jaar durend onderzoek. Het Nederlandse RIVM raadt DEET en icaridin aan.

DEET
Het meest bekende insectwerende middel is DEET (N,N-diethyltoluamide). Het beschadigt plastic, rubber en vinyl. Oppassen dus met je slaapmat, regenjack, tent, horloge, bril en andere spullen gemaakt van kunststoffen. Volgens de WHO en het Amerikaanse RIVM, de CDC, is DEET voor ons niet schadelijk, mits je het gebruikt volgens de gebruiksaanwijzing. DEET irriteert de ogen en bij extreem gebruik zou het neurologische schade kunnen berokkenen. Gebruikers melden de volgende bijwerkingen: huiduitslag, duizeligheid, hoofdpijn en concentratieproblemen. Maar volgens de EWG is DEET veiliger dan veel mensen denken.

In de V.S. worden flesjes verkocht met 99 of 100 procent DEET, wat niet erg effectief is. Een oplossing met 30 procent DEET werkt namelijk net zo goed. De EWG adviseert een oplossing van 20 tot 30 procent voor gebruik gedurende langere periodes. DEET wordt ook verkocht in formules die de DEET gecontroleerd vrijlaten.

Volgens het RIVM werkt DEET langer, naarmate het percentage hoger is. Het heeft echter geen zin om concentraties hoger dan 50 procent te gebruiken. Het advies is middelen te gebruiken met 30 tot 50 procent DEET.

Het advies van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR) adviseert de volgende maximaal aantal keren aanbrengen van DEET voor volwassenen:

Voor zwangeren en kinderen tot 2 jaar is er een afwijkend advies, namelijk: geen concentratie DEET boven de 30 procent gebruiken.

IR3535
IR3535 is een merknaam voor ethylbutylacetylaminopropionaat. Van IR3535 is het bekend dat het de ogen kan irriteren en dat het kunstoffen kan beschadigen. Het werkt net zo goed als DEET tegen teken en de Culex muggen die het West-Nijl virus overbrengen. Maar iets minder goed tegen muggen die gele koorts, dengue en Japanse encefalitis overbrengen. EWG raadt een 20 procent oplossing aan voor langere bescherming.

Picaridin
Picaridin of icaridin/icaridine wordt aangeraden door de World Health Organisation (WHO) voor bescherming tegen ziektenoverbrengende insecten. Het irriteert de huid niet, heeft geen indringende geur en kunststof lost er niet door op. Icaridin verdampt langzamer dan DEET en IR3535. Er zijn geen zorgen over neurotoxiciteit. EWG raadt aan 5-10 procent oplossingen te gebruiken voor kortdurende bescherming en 20 procent voor langdurigere bescherming.

Volgens het LCR werkt icaridin gemiddeld acht uur tegen muggen die malaria aanbrengen en vier uur tegen muggen die gele koorts, dengue, zikakoorts en chikungunya overbrengen.

Oil Of Lemon Eucalyptus
Van de Aboriginals komt een extract van de citroeneucalyptusboom (Corymbia Citriodora): oil of lemon eucalyptus (OLE), ook bekend als:

• eucalyptus citriodora olie;
• citroen eucalyptus olie;
• citronellal;
• citriodiol.

Citriodiol moet niet verward worden met citronella, dat middel heeft geen bewezen werkzaamheid.

De werkzame stof van de citroeneucalyptus olie is paramethane-3,8 diol of PMD. Uit sommige tests is gebleken dat 20 tot 26 procent PMD net zo goed werkt tegen teken en muggen als 15 tot 20 procent DEET. Wel werkt PMD wat korter volgens de United States Environmental Protection Agency (EPA). Het product wordt niet aangeraden te gebruiken in gebieden waar je kans hebt het West-Nijl virus op te lopen. Ook werkt het niet goed tegen zandvliegen en knutjes (no-see-ums). Sommige mensen kunnen allergisch reageren op dit middel. EWG adviseert oplossingen van 30 tot 40 procent voor langere perioden.

Methylnonylketon
Methylnonylketon is een natuurlijke stof die ook synthetisch nagemaakt kan worden. Methylnonylketon vonden we online niet als bestandsdeel voor hier verkrijgbare muggenspray. Wel is methylnonylketon het bestandmiddel voor een middel om loopse teven te beschermen: No Love Spray Hond en zit het in een middel om poezen te weren: Kattenschrik. Verder wordt het in de EU gebruikt als gewasbeschermingsmiddel.

Overzicht

Vanwege de effectiviteit, het feit dat het niet irriterend is en veilig voor kunststoffen, is Icaridin een interessant alternatief voor DEET.

Tijdstip aanbrengen
Sommige muggen steken tijdens de schemering en andere muggen steken overdag. De eerste brengen malaria over en de tweede gele koorts, Zika en chikunguna. Let op: dit kan afwijken per gebied. Voor meer informatie, raadpleeg de sites van het Rijksinstituut Volksgezondheid en Milieu RIVM of het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering LCR (pdf).

Voorzorgsmaatregelen aanbrengen
Bij het aanbrengen moet je voorkomen dat Icaridin of DEET op je lippen of in je ogen komt. Smeer het bij kinderen daarom niet op de handjes. Voorkom ook dat het terechtkomt op beschadigde huid. Denk aan wondjes, schrammen of door de zon verbrande huid. Komt DEET in een wond, spoel het dan af met water.

Middeltjes tegen muggen

Verkrijgbaarheid
DEET is ruim verkrijgbaar, onder diverse merken. Bijvoorbeeld Azeron, het Etos huismerk en Jungle Formula. Alleen Care Plus brengt in Nederland Icaridin op de markt. IR3535 is alleen verkrijgbaar in het buitenland (via internet), het ingrediënt vonden we in Cucciolo – Baby Anti Mug Anti Insecten Spray en Coleman SkinSmart Insect Repellent. Citroen-eucalyptusolie is verkrijgbaar via reformzaken en zit in ‘Anti-insect Natural’ van Care Plus en in ‘Incia protective body lotion’. Er zijn voor zover wij weten in Nederland geen mugwerende middelen te koop met methylnonylketon als werkzaam bestandsdeel.

Bronnen:

• Medical Daily: Four best bug repellents;
• RIVM: Muggenwerende maatregelen;
• LCR: Bescherm u tegen muggenbeten;
• Waar zit wat in: Anti-muggenmiddelen;
• EWG’s Guide to bug repellents;
• Pubmed: Repellent efficacy of DEET, Icaridin, and EBAAP.