Hoe doe je de was tijdens je trekvakantie? Je kampeert in een tentje en je verplaatst je met rugzak, fiets of kajak. Hoe doe je dan de was onderweg? Alle trucs en een nieuw interessant product: de Scrubba waszak.

Voor het wassen van kleding onderweg zijn verschillende tactieken. De eerste is: voorkomen is beter dan wassen. Dit doe je door shirts te kiezen die minder gevoelig zijn voor bacteriëngroei en daardoor minder snel gaan stinken. Merinowol is zelfreinigend en een synthetisch shirt met Polygiene blijft ook langer fris. Polygiene is niet de enige bestaande behandeling tegen geurtjes, andere middelen zijn Heiq Fresh Tech en Sciessent Lava, maar die maken in onze beleving hun belofte niet waar. Ook insectwerende kleding (o.a. Nosilife) voor in de tropen weert bacteriëngroei en blijft daardoor langer schoon.

Verder is er nog de wisseltruc. Je kan wel elke dag je fietsshirt wassen, maar dat stinkt morgen toch weer opnieuw. Daarom is het handig om twee shirts bij je te hebben. Een T-shirt dat je draagt tijdens inspanning en een T-shirt voor na het douchen ’s avonds (’s ochtends douchen heeft niet zoveel nut). Ook als je niet kunt douchen is een droog T-shirt fijn want in een T-shirt waarin je gezweet hebt, krijg je het altijd koud.

Onder de mensen
Je avond-T-shirt wordt alleen gedragen tijdens weinig inspanning en blijft hierdoor redelijk schoon. Zo kan je met goed fatsoen je ’s avonds onder de mensen begeven zonder dat dit resulteert in opgetrokken wenkbrauwen. Wanneer het tijd is om je avondshirt te wassen, kan je ervoor kiezen om dit shirt te promoveren tot je shirt voor overdag en je fietsshirt (kano-, wandel-, …) te wassen.

Uiteraard werkt dit ‘wisselsysteem’ alleen als beide shirts geschikt zijn voor inspanning. Ik neem graag een shirt met korte mouwen mee voor op de fiets en draag ’s avonds er een met lange mouwen, afhankelijk van het weer en seizoen.

Wisseltruc
Tenzij je alleen weg bent voor een lang weekend werkt deze wisseltruc prima maar op vakanties en langere reizen komt een moment dat je je kleding wilt wassen. Hoe en waar doe je dat?

Campings
Sommige campings hebben een wasmachine waarvoor je een muntje kunt kopen bij de receptie. Dit is meestal alleen bij hele grote campings, met vier sterren, veel caravans en dergelijke. Probeer dan maar in die avond en nacht dat je er staat, een moment te vinden dat die wasmachine niet bezet is. En natuurlijk gaat ’s avonds al het hok met de wasmachine op slot. Deze methode is dus alleen handig tijdens een rustdag.

Aangezien je op de fiets waarschijnlijk niet een fles wasmiddel wilt meeslepen heb je de volgende opties voor wassen met een wasmachine:

• In een plaatselijke winkel wasmiddel kopen, dit gebruiken en de rest achter laten voor de gelukkige vinder.
• Bij een wasserette of de receptie van een camping kleine verpakkingen met wasmiddel kopen.
• Wij vinden zelf het makkelijkste om vier zeepnoten van Seepje mee te nemen (AH verkoopt dit onder andere). Die gaan in de trommel in een katoenen zakje en je kunt er drie keer de was mee doen. Het is ook veilig voor wol. Het zakje met de zeepnoten weegt bijna niets en kan niet gaan lekken. Zo ben je tevens niet afhankelijk van het wasmiddel bij een wasserette dat meestal sterk geparfumeerd is en soms niet geschikt voor wolwas. Er bestaan ook andere merken zeepnoten.

Wasserette
In steden kan je meestal wel een wasserette vinden. Vaak zitten die in een buitenwijk, die niet speciaal mooi is om te bezoeken tijdens het draaien van je was (tip: boek mee). Cash geld is meestal nodig om in de wasmachine en droger te gooien. Lastig is dat merinowollen kleding meestal niet in de droger kan.

Verdiep je in de wasprogramma’s van de landen die je bezoekt. Zodat je beslagen ten ijs komt voor machines met keuzes als ‘perm press’ in plaats van ’40ºC’.

Maar als er geen wasmachine te vinden is, wat dan? Een enkele keer hebben campings speciale spoelbakken bestemd voor het wassen van kleding. Als je geluk hebt, vind je er geen groentenresten in de afvoer. Wij vinden het over het algemeen geen fris idee om hier je was te doen.

Universele afvoerstop
Anders is het met de wastafel in een hotel, die meestal wel schoon is. Hiervoor is het handig om een losse universele afvoerstop mee te nemen want die is niet altijd aanwezig. Je kunt de hotelhanddoeken gebruiken om je kleding te drogen (kledingstuk op handdoek samen oprollen en uitdrukken of wringen). Als er een föhn aanwezig is op de hotelkamer kan je daar ook je kleding mee droogföhnen. Maar goed, zolang het slechtweerprotocol niet van toepassing is zit je niet in een hotel, je kampeert. Dan is een opvouwbaar teiltje voor een handwas heel handig.

Opvouwbaar teiltje
Let bij de aanschaf van een opvouwbaar teiltje op gewicht! De Ortlieb Folding-Bowl lijkt gemaakt van vrachtwagenzeil en weegt 200 gram terwijl de Ultra-Sil Kitchen Sink van Sea To Summit slechts 49 gram weegt. Deze laatste is heel klein op te bergen en past in ieder gaatje tussen je bagage. Geen stop, geen teiltje maar wel een douche? Neem vuile kleding mee onder de douche, zeep de stukken in en spoel ze af onder de douchekop.

Wasmiddel voor handwas
As wasmiddel kan je bijvoorbeeld Sea To Summit Wilderness Wash gebruiken. Deze zeep is geschikt om overal voor te gebruiken, zoals je haar wassen, de afwas en dus ook de kledingwas. Wilderness Wash is verkrijgbaar in een flesje maar er bestaat ook een gedroogde vorm met de naam Wilderness Wash Pocket Soap. Het voordeel van deze zeepblaadjes is: geen kans op lekkage in je rugzak of fietstas, het kan niet bevriezen, het mag mee in de handbagage in het vliegtuig en het is een stuk lichter. Zonde om met water te zeulen dat je niet kan drinken. We schreven daar al eens eerder over in: Water maakt je toilettas onnodig zwaar.

Er zijn ook speciale kleine flesjes of tubes zeep te koop voor campingwasjes, zoals reiswasmiddel van de HEMA en het Op-reis-wasje van HG. Wat je verder kunt gebruiken is babyshampoo. Wist je dat je daar ook stroeve ritsen weer mee loskrijgt?

Dingen om onderweg rekening mee te houden:

• Sommige hotels bieden een wasservice aan maar dat is vaak erg duur. Je betaalt dan per kledingstuk.
• Ga er niet van uit dat een jeugdherberg wel een wasmachine zal hebben.
• Groene, kleinschalige campings hebben zelden een wasmachine of deze is in reparatie.
• Synthetische kleding is eerder droog dan merinowollen kleding.

Wasbord terug van weggeweest
De oplossing die we de komende tijd testen is de Scrubba Wash Bag. Wat is een Scrubba waszak: het is een waterdichte zak met een transparant kijkvenster en nopjes aan de binnenkant. Deze nopjes functioneren als een antiek wasbord.

Hoe het werkt: je vult de zak met koud tot maximaal handwarm water tot een van de twee streepjes (ongeveer 3,5 en 6,5 liter water), afhankelijk van de hoeveelheid kleding. Vervolgens zeep erin, kleding erin en zak sluiten met rolsluiting, overtollige lucht eruit via een ventieltje en vervolgens ga je de kleding 30 seconden tot 3 minuten kneden en boenen op het flexibele wasbord aan de binnenkant van de zak.

Spoelen
Na het wassen gooi je de zak leeg en vul je ‘m een keer met schoon water om de zeep uit de kleding te spoelen. Tip: wolwasmiddel Eucalan hoef je niet uit te spoelen. De Scrubba lijkt me ideaal want dat geknoei in een wastafel van een hotel is niet zo handig als het lijkt. Vaak is de wasbak een ondiep design ding wat resulteert in een natte vloer. Daarbij kan je deze was bij de tent doen. Gebruik biologisch afbreekbaar wasmiddel en leeg de waszak minimaal 30 meter verwijderd van oppervlaktewater. De grond werkt dan als filter.

Wanneer je de zak kneedt en de kleding over het wasbord masseert, ontsnapt er een klein beetje water via de rolsluiting. Dat is normaal. Rolsluitingen houden water wel buiten maar niet binnen. Dat is ook waarom het advies van Scrubba is om de zak rechtop te zetten als je extra vuile kleding eerst een tijdje wilt laten weken.

Verschillende uitvoeringen
Er is een standaard en kleine Scrubba waszak. De mini is ideaal voor de solo reiziger. De standaard Scrubba waszak weegt volgens de fabrikant 142 gram, onze keukenweegschaal meet 154 gram. Op de zak met venster staan handige strepen voor tot hoe ver je moet vullen bij welke hoeveelheid was. Deze versie is afgestemd op twee personen of voor geschikt voor mensen die meer kledingstukken per keer willen kunnen wassen.

	Scrubba wash bag	Scrubba mini
Maximale lading	2 T-shirts 2 onderbroeken 2 paar sokken	1 T-shirt 1 onderbroek 1 paar sokken
Gewicht	154 gram	70 gram

Multifunctioneel
De Scrubba kan multifunctioneel gebruikt worden als waterdichte (kleding)zak als deze niet in gebruik is als waszak. Sinds onze avonturen in Slovenië (slaapmat werd waterbed) en Engeland (veel regen) zit bij ons kleding in de tent standaard in een echte waterdichte zak, dus extra gewicht is het niet. Door het ventiel is het ook een compressiezak, waardoor je een slaapzak of kleding compacter kunt meenemen. De Scrubba waszak kan verder dienstdoen als waterdraagzak of emmer, als je de rand een paar keer omslaat. Je kan er ook natte kleding in vervoeren.

De Scrubba waszak is er ook nog in een uitvoering met schouderbanden. Deze nóg multifunctionelere versie, de Scrubba Stealth Pack, doet naast waszak ook dienst als rugzakje en campingdouche.

Praktijk
Thuis hebben we een testwas gedaan met een naar zweet stinkend wollen T-shirt, een korte fietsbroek met zichtbaar vuil en een sport-bh met zweetkringen. Handwarm water gevuld ergens tussen de twee niveau’s, ongeveer vijf liter. Omdat een fietsbroek net wat meer textiel is dan een onderbroek. Sea To Summit adviseert voor een handwas 1 zeepblaadje Wilderness Wash per gallon (3,78 liter). Na drie minuten ‘scrubben’ (timer op horloge) de zak leeggegooid en de kleding in de zak nog extra uitgedrukt. Ruim water erbij gedaan, even weer ventiel afgeblazen, kort gescrubt en weer leeggooien. Een kind kan de was doen!

Resultaat
Het resultaat is verbluffend. Waar ik met een handwas nog wel eens de indruk kreeg dat al het vuil meer was verdeeld over alle kledingstukken, dus een wat dubieus resultaat, is het resultaat nu schoon en fris. Deze waszak gaat mee in onze lichtgewicht bagage. De opvouwbare teil kan thuisblijven, hiervoor kan de scrubba ook gebruikt worden.

In plaats van een Scrubba kan je voor het wassen ook die grote gele opblaaszak gebruiken van je Exped slaapmat. Of elke andere waterdichte zak met rolsluiting. Maar of je dan ook waskwaliteit vergelijkbaar met een wasmachine krijgt, zoals Scrubba claimt, dat is de vraag.

Drogen
Na het wassen moet de was ook nog droog. Hiervoor kan je een handig waslijntje meenemen met in elkaar gedraaid elastiek, dat je tussen twee bomen kunt spannen. Knijpers heb je hierbij niet nodig. Je kan ook je scheerlijnen gebruiken als waslijn. Kleine knijpertjes van beurspassen of van die plastic broodzakkenclips zijn lichtgewicht. De broodzakkenclips werken echter alleen op horizontale lijnen of als er een stop in je scheerlijn zit waar ze niet overheen kunnen schuiven. Heb je een Scrubba gebruikt, vergeet deze dan niet ook op te hangen.

Is de was ’s ochtends nog niet droog, bijvoorbeeld omdat je in een tropisch klimaat zit of gewoon in de Europese regen, dan is een netje waar je je was in vervoert erg handig. Bijvoorbeeld zo’n netje dat je bij de drogist kunt krijgen om panty’s te wassen in de wasmachine. Of een groot mesh vak op je rugzak.

De was drogen in de tent kan ook, wanneer het regent. Veel tenten hebben hiervoor aan de binnenkant lusjes. Ideaal is dit niet, in verband met meer condens.

We kochten de Scrubba bij Zwerfkei voor 60 euro. De waszak is circa 10 euro goedkoper te vinden bij andere zaken, zoals Bergfreunde en Noodzaken. Naast de groene versie bestaat er ook een ‘tactical’ waszak in een bruine tint en een zwarte versie. De wasrugzak vonden we op Amazon.