Voor slaapzakken is er al bijna 15 jaar een standaard waardoor je de isolerende werking van verschillende slaapzakken onderling met elkaar kan vergelijken, dankzij de Europese norm EN13537. Voor de isolatie van slaapmatten was er nog geen standaardtest om de isolatiewaarde vast te stellen. Maar daar komt aankomend voorjaar verandering in.

De nieuwe uniforme standaard voor het bepalen van de isolatiewaarde van slaapmatten heet ASTM F3340-18. ASTM staat voor American Society for Testing and Materials. Deze standaardisatie-organisatie publiceert technische standaarden op het gebied van materialen en diensten.

Testproces
Tijdens het testproces worden matten tussen een warme en een koude plaat gehouden onder een constante druk. Deze test is geschikt voor allerlei soorten slaapmatten, of het nu opblaasmatten zijn met vulling of reflecterende lagen, zelfopblazende matten of foam matjes.

Slaapmatten van Exped

De isolatiewaarde wordt uitgedrukt in R-waarde. Dat was altijd al zo, maar fabrikanten hadden allemaal eigen testen waardoor matten van verschillende merken onderling niet goed te vergelijken waren. DeR-waarde zegt iets over hoe goed de mat de optrekkende kou van de grond tegenhoudt. Dus hoe goed deze je beschermt tegen warmteverlies door contact met de grond. Hoe hoger het cijfer, des te beter de mat isoleert. Vanaf R 5 is een mat geschikt voor gebruik bij vorst, hoewel team Kampeerwijzer bij die temperatuur een voorkeur heeft voor een mat met een R-waarde van 7 op basis van een Exped-mat. Maar als die straks met de nieuwe methode wordt gewaardeerd op 5, dan klopt de nieuwe test voor ons precies.

Wijzigingen
We verwachten op basis van eigen ervaring dat matten Therm-a-Rest bijvoorbeeld gelijk gaan scoren aan Exped en dat de Comfort Light Insulated wms van Sea To Summit lager gewaardeerd gaat worden. Daarom leggen we nu van een aantal matten alvast vast wat hun huidige R-waarde is (in 2019), en zullen we de tweede kolom de komende tijd aanvullen met de nieuwe waarden om te kijken wat de wijzigingen zijn (de eerste nieuwe testresultaten zijn al bekend).

ASTM-label met beknopte tabel (hier in ’t Frans)

ASTM-label uitgebreid (Engelstalige variant)

De volgende merken zullen vanaf voorjaar 2020 hun matten op de nieuwe manier hebben laten testen en voorzien van het nieuwe bijbehorende label:

• Exped;
• Sea To Summit;
• Therm-a-Rest;
• Klymit;
• Nemo.

Net als bij slaapzakken zal een aantal merken niet meedoen aan de standaardwaardering. Bijvoorbeeld omdat ze vinden dat een laboratoriumtest niet voldoet in de praktijk. Of omdat ze als kleine fabrikant niet de kosten voor de test kunnen opbrengen. De nieuwe gestandariseerde testmachine voor slaapmatten kost 50 duizend dollar.

Met elkaar te vergelijken
Outdoorwinkels REI (VS) en MEC (Canada) hebben aangegeven alleen nog slaapmatten te zullen verkopen die getest zijn via de ASTM-standaard. Op die manier hopen ze af te dwingen dat alle slaapmatten in de toekomst met elkaar te vergelijken zijn.

Matten testen met nieuwe testmachine (foto: Therm-a-Rest)

Wat we jammer vinden is dat de R-waarde alleen vertaald wordt naar een seizoen. Maar de zomer in bijvoorbeeld IJsland heeft andere temperaturen dan de zomer in Spanje. Hierdoor blijft ook de nieuwe R-waarde een beetje vaag. Verder interessant om te weten is dat de EN13537-test voor slaapzakken wordt uitgevoerd met een mat met R-waarde 4. Kies je een mat met een lagere R-waarde, dan zal je slaapzak kouder aanvoelen dan aangegeven.

Temperatuurbereik
Over onderstaande tabel: op dit moment geeft het merk Nemo alleen een temperatuurbereik voor hun matten op, geen R-waarde. Dus hun matten ontbreken in de tabel. De matten Tensor en Vector Ultralight van Nemo zouden goed zijn voor temperaturen tussen de -7 en -12ºC, terwijl de modellen Astro (Lite) goed zijn voor -4 en -9ºC. Maar welke R-waarde hoort daarbij? (Zie de pagina Slaapmat voor meer informatie).

R-waarden slaapmatten nu en volgend jaar

Bronnen

• Section Hiker: New sleeping pad R value standard;
• Therm-a-Rest: The ASTM R-value standard;
• The Gear Caster: What you need to know about the new R-value standard;
• Outside: The Nerdiest, Most Important Sleeping-Pad News Ever.