De relatie met mijn Gazelle Kathmandu vakantiefiets liep ergens in 2011 spaak. Zelfs de arts zei dat het beter zou zijn als we uit elkaar gingen. Ik stapte over op een andere fiets, een ligfiets. Maar had ik niet te snel de handdoek in de ring gegooid? Zou de relatie nog te redden zijn geweest?

Om daar achter te komen bezocht ik onlangs SMA Midden Nederland voor een bikefitting met de fiets die ervoor zorgde dat ik ligfietser werd. Het idee was dat als de Gazelle zich een beetje liet aanpassen, mijn fietspositie zou verbeteren en dat we vervolgens een beter team zouden worden.

Belle’s Gazelle

Bikefitting is een poging om een fiets met diamantframe zo af te stellen dat er een fietspositie ontstaat waarbij zo min mogelijk blessures ontstaan. Want een dergelijke fiets kan slecht afgesteld een hoop ellende veroorzaken:

• zadelpijn – een eufemisme voor neurologische uitvalverschijnselen in bijvoorbeeld de familiejuwelen;
• tintelende handen;
• rugpijn;
• zere polsen;
• stijve nek.

Je kan je afvragen of een bikefitting niet alleen de gevolgen behandelt terwijl de oorzaak (slecht basisontwerp fiets) niet wordt aangepakt. Ligfietsers hebben daar wel een mening over.

Neuroloog
Ik belandde zelf bij de neuroloog na slechts een paar maanden trainen en een fietsvakantie die al eindigde in Aken. Dat beperkte aantal kilometers op mijn destijds nieuwe vakantiefiets waren genoeg om een dusdanige schade aan de zenuwen in mijn hand te veroorzaken dat de neuroloog zei dat de keuze had tussen definief verlies van functionaliteit van mijn hand of stoppen met fietsen. Het werd dat laatste, tot ik een ligfiets kocht. De Gazelle verkocht ik uiteindelijk niet, alleen maar omdat ik vond dat ik er te weinig voor kreeg op Marktplaats.

Bikepacking
In 2011 had ik nog nooit gehoord van bikefitting maar nu vond ik dat ik destijds eigenlijk wel snel de handdoek in de ring had gegooid. Hoe kon ik mijn hele middelbareschooltijd wekelijks zonder problemen honderdvijftig kilometer hebben gefietst en daarna van mijn vakantiefiets zulke problemen krijgen? Ik wilde dat nu eens gaan uitzoeken want een MTB-fiets lonkt, vanwege bikepacking: fietsen op onverharde paden zonder sjacherijnige oude mensen op e-bikes en een beetje wild kamperen op een paalkampeerterrein zonder caravans lijkt ons wel wat. Met zo’n fiets die ook gewoon mee kan in een trein of op een vliegtuig gezet kan worden.

Bikepacker (foto van Bikepacking.com – klik op de foto voor het bijbehorende artikel)

Bikepacking
Maar voor ik zo’n MTB aanschaf, moet ik eerst weten of ik daar niet weer dezelfde blessure van krijg. Want als dat gebeurt heb ik veel geld weggegooid: aan een mooie maar onbruikbare fiets en bikepacking frametassen. Zo ontstond het idee om de banden van mijn oude fiets weer eens op te pompen, het spinrag weg te vegen en er naar te laten kijken door een professional om te ontdekken wat er nou zo mis aan was, waardoor de blessure kon ontstaan.

We hadden zelf een paar jaar geleden al veel veranderd aan mijn Gazelle vakantiefiets in de hoop dat de blessure daarmee zou overgaan. Het sportieve was er wel vanaf nadat het stuur flink was opgehoogd en voorzien van een gebogen stuur en ergonomische handvatten, die de druk moesten verminderen op mijn handen. De Gazelle was door ons van een trekkingbike veranderd in een stadsfiets, met het stuur 12 centimeter hoger dan het zadel.

Geometrie
Op het forum van Fiets.nl gaven meerdere mensen aan tevreden te zijn over SMA. Mijn stiekeme hoop was dat de uitslag van de fietspositiemeting zou zijn dat er zoveel mis was met de geometrie van mijn Gazelle dat het een godswonder was geweest dat ik alleen maar problemen had gekregen met mijn hand. Dan zou ik daarna meteen door kunnen gaan met het oriënteren op een kekke MTB van bijvoorbeeld Velotraum, Specialized, Salsa, Surly of Jones.

Piet Pelle droomt net als Belle van een nieuwe fiets

Voor de afspraak fietste ik naar station Almere Parkwijk en stapte daar net na de spits met de fiets op de trein naar Amersfoort. Bij SMA kon bewegingsdeskundige Andrea Bosman het eigenlijk niet geloven dat ik met deze rechte zit alsnog problemen kreeg. Maar je kon wel zien dat er nog steeds druk op de rug van mijn hand wordt uitgeoefend als ik op de fiets zit. Zelfs als ik mijn vingers los laat hangen. Precies op het punt waar destijds de problemen begonnen met tintelende vingers. Vandaar dat ze maar eens aan het meten sloeg.

Camera’s
In totaal was de bikefitter bijna tweeëneenhalf uur met mij bezig. In die tijd werd ik van alle kanten opgemeten en gekeken hoe flexibel ik was. Ik kreeg plakkertjes op diverse schanierpunten van mijn lichaam en het achterwiel werd uit mijn fiets gehaald. Met de fiets in een fietstrainer moest ik fietsen voor twee camera’s. Daarna werd de video geanalyseerd en naar aanleiding daarvan mijn zadel opgehoogd. Weer fietsen, weer video bekijken en zadel nog hoger. In totaal ging het zadel 4 centimeter omhoog.

Zadelhoogte opmeten

Het zadel stond nu zo hoog, dat ik de fiets schuin moet houden om erop te kunnen klimmen. Dat valt niet mee, ook al omdat ik al zo lang niet meer op een rechtop fiets heb gefietst, dat ik het idee heb eerder op een hoge bi te fietsen. Ook al had ik de twee weken voor het onderzoek een paar keer geoefend. Ik reed dan met ruim 21 kilometer per uur naar een afspraak, vijf kilometer verderop.

Sensoren
Andrea plaatste een hoes met sensoren op het zadel om tijdens het fietsen drukpunten te meten maar de hoes had dubbel gelegen in de koffer en gaf geen duidelijke aflezing meer. Het zadel zat nu erg onprettig. Ik gaf bij haar aan dat ik veel druk voelde op het schaambeen en dat het pijnlijk was om op de fiets te zitten. Helaas zat echter de tijd erop bij SMA en gaf de ze aan dat we moesten we afronden. Ik zou het rapport per e-mail ontvangen. Aan het stuur was nog niets veranderd. Wel zat ik nu wat actiever (dieper) omdat het zadel omhoog was gezet. Andrea raadde me aan buikspieroefeningen te gaan doen, zodat mijn romp mijn armen meer gaat ontlasten. Na drie maanden trainen wil ze me terugzien om het stuur aan te passen.

Onbruikbare fiets
Terug in Almere stapte ik op Centrum met mijn fiets van de trein om de laatste tien kilometer naar huis te fietsen. Meteen viel op dat echt fietsen anders is dan wanneer je fiets in zo’n fietstrainer staat. Het fietsen naar huis viel zwaar tegen. Haalde ik voorheen iedereen in, nu kon ik met moeite schoolkinderen bijhouden. Ik moest hard duwen tegen het stuur om mezelf in het zadel te houden, ik gleed er helemaal vanaf. Een leren Brooks-zadel in combinatie met een lycra fietsbroek is glad, zei de bikefitter al. Uiteindelijk had ik door dat ik op het zadel kon blijven zitten door met mijn onderarmen op het stuur te gaan liggen, in racefietshouding. Helemaal stuk kwam ik thuis, met het gevoel een compleet onbruikbare fiets te bezitten. Niks geen “ik zat meteen beter op mijn fiets”-euforie. Integendeel.

Rompspieren
Een dag later kreeg ik in de mail een summier rapport van twee A4’tjes dat de maten van mijn fiets voor en na het afstellen opsomt. Inclusief twee screenshots uit de video van voor en na het verstellen, met de hoeken die allerlei schanierpunten van mijn lichaam maken op de fiets. Theoretisch zit ik nu vast beter maar wel meer voorover, terwijl voor het probleem waar het echt over gaat, neurologische uitval van mijn handen, nog niets is aangepast. In het rapport staat ook een link naar een document met met buikspieroefeningen. Ik mag beginnen met fietstochtjes van twintig kilometer.

Binnen in de hal bij SMA Midden Nederland

Heel tevreden ben ik dus niet over de bikefitting. Was het dan helemaal zonde van de 210 euro (die ik deels* hoop terug te krijgen van mijn aanvullende ziektenkostenverzekering)? Ik heb een paar dingen geleerd die ik nog niet wist en een paar adviezen gekregen. Door een gecompliceerde sleutelbeenbreuk, opgelopen na mijn middelbareschooltijd, staat één schouder van mijn lichaam hoger en hangt een hand meer naar voren. Dit zou een verklaring kunnen zijn voor de neurologische problemen die door  fietsen ontstaan, problemen ik voor het ongeval niet kende.

Aanpassingen
De aanpassingen die wij zelf hebben gedaan aan mijn fiets waren eigenlijk al heel goed. Mijn huidige stuur is 56 centimeter breed en dat is goed voor mijn smalle schouders. Mijn armen hebben een ‘neutrale houding’. Ik kreeg het advies om een vlinderstuur op mijn fiets te zetten, zodat ik meer kan afwisselen met handposities. Ik liet de bikefitter het stuur zien dat ik graag wil hebben, dat ook diverse handposities mogelijk maakt, maar ze vond het Jones Loop H-bar stuur met 660 milimeter helaas te breed voor mij.

Jones Loop H-bar (foto: Jones Bikes – klik op de foto voor het Instagram-account van Jones Bikes)

Verder kwam uit het onderzoek dat de Q-factor helemaal verkeerd is, mijn voeten staan verder uit elkaar dan mijn knieën. Hierdoor kan je last krijgen van de binnenkant van je knie. Mocht ik daar last van krijgen, dan is de oplossing om de triple te vervangen voor een enkel blad of hooguit een dubbel kettingblad. De geometrie van de fiets is verder goed en de fiets voldoet, die is goed in te stellen op mijn lichaamsverhoudingen. Een andere fiets lost dus in principe niets op.

Gazelle langs de meetlat

En nu?
Een paar dagen na het onderzoek heb ik een ander zadel op de Gazelle gezet en nog een klein rondje gefietst over de MTB-paden in het Kotterbos achter onze wijk. Ik gleed niet meer van het zadel af maar wat rijdt het onconfortabel! Ik heb een begin gemaakt met de buikspieroefeningen, voor zover het gaat. Drie van de vijf oefeningen vind ik erg makkelijk en de andere (been optillen tijdens het planken) onuitvoerbaar.

Maar waar begin ik aan? Wil ik eigenlijk wel fietsen op die pijnlijke fiets die voor zoveel narigheid heeft gezorgd? Of  blijft het toch maar bij ‘trikepacking’?

*) Mijn zorgverzekeraar PNO meldt in het vergoedingenoverzicht van mijn pakket ‘Compleet’ een vergoeding van maximaal 150 euro per kalenderjaar voor “sportmedisch onderzoek en advies, bijvoorbeeld om op een verantwoorde manier te (gaan) sporten” bij een “sportmedisch adviescentrum”. Tot mijn verbazing kreeg ik in eerste instantie een afwijzing met de mededeling dat deze kosten niet vallen onder de dekking van mijn verzekering. Bij nabellen kreeg ‘het systeem’ de schuld: de nota was ten onrechte automatisch aangezien als een sportkeuring.